Oksijen ne kadar da ilginç bir element öyle değil mi? Yaşayabilmemiz için onu solumaya ihtiyacımız var; ama eser miktarda... Yanına iki hidrojen atomunu alıp seyahate çıktığında, bizim yaşam sıvımız olan suyu oluşturuyor. Bitkilere can veriyor. Morali bozuklara iyi geliyor. Fakat…devamıOksijen ne kadar da ilginç bir element öyle değil mi? Yaşayabilmemiz için onu solumaya ihtiyacımız var; ama eser miktarda... Yanına iki hidrojen atomunu alıp seyahate çıktığında, bizim yaşam sıvımız olan suyu oluşturuyor. Bitkilere can veriyor. Morali bozuklara iyi geliyor. Fakat her şeyin fazlasının iyi olmadığı gibi, oksijenin fazlası bizi nasıl bir duruma sokar? İşte bunu "Doktor Ox'un Deneyi" adlı kitabıyla Jules Verne'den öğreniyoruz. Kitabın arka kapağındaki "Bilim, vicdansız kişilerin elinde tehlikeli olabilir." sözüyle Verne'nin bu kitapla iletmek istediği mesaj net bir şekilde anlaşılıyor. Yalın bir anlatıma sahip bu klasik, günlük konuşma dili tadında yazılmış. Ancak konudan konuya çok atlanıyor ve ana odak tamamen dağılıyor. Gereksiz detaylara oldukça fazla giriliyor. Yani son yirmi sayfayı okusanız, bu mini roman hakkında her şeyi öğrenebilirsiniz bile; gerçekten romanın en iş yapan bölümleriydi.
Romanımız, Flandre'da hayali bir kent olan Quiquendone'de geçiyor. Bu hayali kentin insanları sakin, sabırlı, ağırkanlı, aşırılığa kaçmayan, kavga etmeyen, ses yükseltmeyen ve heyecan bile yaşamayan bir yapıda... Bu durağan kent yaşamında, yöneticiler dahi önemli bir karar almadan onlarca sene yaşıyorlar. Ancak ana kahramanımız Doktor Ox'un gelişi, bu kent adına çok şeyi değiştiriyor. Görünüşteki amacı belediye başkanı ile şehrin aydınlatılması konusu olsa da Doktor Ox'un çok farklı bir planı var. Verne'nin bu ironisinde, kahramanın kobayı ise Quiquendone halkı oluyor. Doktorumuz, bu deneyi için tüm şehre döşenen boru hatlarını kullanıyor. Bu deney yürürlüğe girdiğinde bölge halkı büyük psikolojik değişimler yaşıyor. Agresifleşiyorlar, hayatlarına büyük heyecan geliyor, tutarsız ve anormal davranışlar sergiliyorlar. Halk galeyana geldiğinde, Doktor Ox ve yardımcısı kendini nezarethanede buluyor. Ox deneyle ilgilenemediği için de halk yine bir değişime giriyor. Bu deneyinin ne olduğu ve hedefi kitabın son sayfalarında açıklanıyor. Kitabı bitirdikten sonra düşündüğüm, net bir şekilde ülkemizde eğitim ve sağlık alanında Doktor Ox'lara ihtiyacımız olduğuydu.