Merhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Robert Oppenheimer. Bir çok insan için maalesef film ile öğrenilen, duyulan bir isim ama benim için filmden çok daha önce bilinen bir isim.
Bilgi ile övünmek ya da hava…devamıMerhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Robert Oppenheimer. Bir çok insan için maalesef film ile öğrenilen, duyulan bir isim ama benim için filmden çok daha önce bilinen bir isim.
Bilgi ile övünmek ya da hava atmak gibi bir gayem yok fakat Edison gibi bir insandan önce Teslayı bilmek, anlamak veyahut Einstein gibi bir insandan önce ya da o insan ile birlikte Robert gibi birini tanımak, anlamak çok zevkli.
Christopher Nolan yeni bir film çekeceğini duyurduğu an mutlu oldum, filmin kadrosu açıklanınca çok daha mutlu oldum, her şey ilerleyince ve filmin Robert Oppenheimer ile ilgili olacağını öğrendiğim an, işte o an çok ama çok daha mutlu oldum.
Christopher Nolan gibi biri böyle eşsiz bir insanın biyografi filmini çekse sanırım o sene insanlar bir yıllık ya da çok daha uzun yıllar sinema ihtiyacını karşılar.
Ve nihayet Nolan çekti ben de IMAX ile deneyimleme şansı elde ettim ve 12 dakika önce salondan çıkıp Spotify üzerinden filmin eşsiz playlistini bulup bu yazıyı yazmaya başladım.
Evet kesinlikle ilk bahsetmek isteyeceğim şey müzik olacak.
Ludwig Göransson Tenet filminin müzikleri ile beni kendisine aşık ettirmiş daha sonra da bir sürü farklı film için yaptığı müzikleri dinlememi sağlamıştı fakat Oppenheimer eşsiz bir deneyim sundu.
Çok ama çok uzun yıllardır müzik eşliğinde izlediğim en iyi filmdi.
Genelde filmlerde bir sahnede girer, etkisini hissederiz sonra da çıkar gider fakat Oppenheimer filminde müzik hep var. Tonu bazen harika derecede kuvvetli bazen de hiç olmadığı kadar az ama o hissiyat ufacık olsa bile var.
O eşsiz sahnede başka bir yönetmen olsa sesi kökler sanırım ya da bunu belirtir ama Nolan patlama sahnesinde aksine sesi tamamen kesmeyi düşünmüş ve iyi ki düşünmüş.
Ses üzerine aslında binlerce kelime yazabilirim çünkü yazılabilir, film ve Ludwig bunu sağlıyor. Yine de kendisine teşekkür edip geri kalan detaylara değinmek istiyorum.
Işık kullanımı sesten sonra benim için gelen ikinci detay.
Sinematografi, ışık kısaca görsellik kendini bir saniye olsun bozmadı ve aksine her sahnede eşsiz bir şekilde sundu. Tekrar ve tekrar.
Hava kapalı, açık, gündüz, gece ya da atom bombasının patlamasına uygun olsa bile ışık, sinematografi her zaman oradaydı ve harika görünüyordu.
Oyunculuğunu beğenmediğim gerçekten kimse olmadı.
O kadar dikkatle izledim ki biri bir hata yapsın ya da kötü oynasın diye ama başrol, yan rol, figüran bile eşsiz bir şekilde oynamış.
Christopher Nolan yeni Kubrick olma yolunda ama bunu oyuncular üzerinde kurduğu baskı ile değil, sanırım onlara tanıdığı özgürlük ile sağlıyor. Her oyuncu Nolan ile çalıştığının farkında olarak, bir Nolan filminde oynayacaklarını bilerek oynuyor ve oyunculuk da bu yüzden sanırım eşsiz oluyor.
New Mexico, Santa Fe, Los Alamos...
Belki de binlerce filmin çekildiği, çekim için seçilen yerler ama Christopher Nolan gibi biri bu üç yere eşsiz bir hava katmış.
Mekan seçimleri ve o döneme ait dekorasyonlar, kostüm seçimleri de tıpkı bu üç yer gibi harika.
Yazıyı uzatmak istemiyorum çünkü her zaman dediğim gibi kusursuz bir iş için diyebilecek, yazılabilecek, söyleyebilecek kusursuz cümleler yok.
Kubrick çekmiş, Nolan çekmiş, Tarantino, Fincher, Spielberg, Tarkovski çekmiş dersin ve geçersin. Oppenheimer ise böyle bir filmdi.
Nolan çekmiş, mutlaka izle.
Özellikle teşekkür ederim; Christopher Nolan, Ludwig Göransson, Hoyte Van Hoytema, Albert Einstein ve Robert Oppenheimer...
Diğer yazılara göre kısa ama bence olması gerektiği gibi olan bu yazıyı okuduğunuz için teşekkür ederim.
Gününüz ve hayatınız Eyes Wide Shut filmi gibi olsun, hoşça kalın.
Web yapım aşamasındadır.
En iyi deneyim için mobil uygulamamızı indir.
En iyi deneyim için mobil uygulamamızı indir.
Saygın
(@syeclix)
Why, Mr. Anderson why? Why, why, why?
Front End Developer
Joined at June 2022
262
Followers
258
Following
11
Post
1,241
Movie
209
Serie
80
Book
Merhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Robert Oppenheimer. Bir çok insan için maalesef film ile öğrenilen, duyulan bir isim ama benim için filmden çok daha önce bilinen bir isim.
Bilgi ile övünmek ya da hava…devamı
Merhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
9 ay aradan sonra eleştiri, analiz karışımı bir yazı yazmak istedim. Her filmi izledikten sonra kısmen yazı yazıyorum ama bunları paylaşma gereği duymuyorum fakat bu yazı ve de bu…devamıMerhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
9 ay aradan sonra eleştiri, analiz karışımı bir yazı yazmak istedim. Her filmi izledikten sonra kısmen yazı yazıyorum ama bunları paylaşma gereği duymuyorum fakat bu yazı ve de bu film için bir istisna geçmek istedim.
John Wick serisi keşke 2. film ile bitseydi ama 3. film çekildi ona da açıkçası izleyiciler olarak eyvallah çektik çünkü biliyorduk ki hikaye, senaryo, kurgu... Bunların çoğundan öte yeni gelecek film ve de filmler sadece aksiyon sahneleri ile dolu olacak ve nitekim bugün sinemadan çıkınca bunu fark ettim ve de teyitlemiş oldum.
Filmi yermek yerine önce harika olan yerlerinden bahsetmek isterim. İlk sıraya kesinlikle ışık kullanımını, sinematografiyi koyarım. Dan Lausten filmin sinematografisini ele alacağı için çok mutlu olmuştum çünkü önceki serileri de yönettiği için bu filmde de herhangi bir kaygım yoktu. Sonuç ise kelimeler kifayetsiz...
Görüntü yönetmeni olarak mükemmel bir hizmet...
Sinematografi, ışık kullanımı ile birlikte seçilen eşsiz mekanlar.
Japonya, Fransa, New York, Berlin... Harika sanat galerileri, tarihi yerler, müzeler ve daha nicesi.
Aksiyon sahneleri ile de birleşince güzel bir seyir keyfi sundu gerçekten.
Sinemada izlemenin en güzel yanlarından biri ışığı, mekanları güzel görmek ama bir yandan da seçilen müzikleri çok güzel, kaliteli bir şekilde dinleyebilmek.
Müzik seçimi konusunda da serinin diğer filmleri gibi çok kaliteli bir iş sunulmuş seyirciye.
Özellikle klasik müzik seçimleri ve tabii ki Paint It, Black şarkısı...
Oyunculuk için bir şey demeye gerek yok çünkü oyuncu kadrosu, yan roller ve tabii ki kusursuz dublörler her şeyiyle çok iyilerdi.
John Wick, Godfather ve sayamayacağım bir çok kaliteli filmin bir güzel yanı da az ve öz konuşmaları karakterlerin.
Hepsine saygı ve sevgilerim ile...
Chad Stahelski... Bu adamı hem çok seviyorum hem de nefret ediyorum.
Matrix Resurrections'da yaptığı hataları bu filmde yapmadığı için çok mutluyum çünkü kendisine çok saygı duyarım bu dönem ki yönetmenlerin arasında.
Bütün John Wick serilerini yönetmiş biri olarak 3. ve 4. filmi artık hikayeden tamamen uzakta tutup sadece ateş et, şarjör değiştir, kurşun geçirmez ceket ile kendini koru ve ateş etmeye devam et şeklinde yapması maalesef seriden ve de filmden bir tık uzaklaşmama sebep oldu.
Bana göre John Wick 4 tek bir kötü yanı ile ve diğer harika yönleri ile güzel bir filmdi. Her şeye rağmen kesinlikle izlenmeli.
Süresi bir tık fazla ve gereksiz ama kesinlikle değecektir.
Buraya kadar bu yazıyı okuyan herkese çok teşekkür ederim.
Filmi izleyecek olanlara da iyi seyirler, iyi eğlenceler dilerim.
Gününüz ve hayatınız Eyes Wide Shut filmi gibi olsun, hoşça kalın hanımefendiler ve beyefendiler...
Spoiler içeriyor
Merhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Nihayet o gün geldi ve Eyes Wide Shut ile ilgili yazıya başlama kararı aldım.
Önceden belirtmek isterim ki yazı diğer yazılarıma göre daha uzun ve spoiler içeren bir yazı…devamıMerhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Nihayet o gün geldi ve Eyes Wide Shut ile ilgili yazıya başlama kararı aldım.
Önceden belirtmek isterim ki yazı diğer yazılarıma göre daha uzun ve spoiler içeren bir yazı olacak bu yüzden filmi izlemeyen insanlara tavsiyem öncelikle o harika yapıtı izleyin lütfen, daha sonra ise bu daha az harika olan yazıyı okuyun. :)
Yazıya tıpkı filmin başladığı gibi başlamak istiyorum, yani Dmitri Shostakovich'in Waltz No. 2 müziği ile.
Dilerseniz o müzik eşliğinde de yazıyı okuyabilirsiniz çünkü ben yazıyı o müzik eşliğinde, loop döngüsü içinde yazdım.
Gerçekten nasıl başlayacağımı bilmiyorum çünkü dün 7. kez tekrardan izledim ve yazı için kendimi hazır hissettim ama anlatılacak o kadar çok şey var ki, nereden başlayacağımı bilmiyorum.
Bu yazıyı okuyacak olan ya da bu uygulamayı kullanan herkesi karşıma alıp, filmi açıp öyle göstermek, tek tek anlatmak isterdim her saniyesini.
Aslında bunu yapan çok sevdiğim, fikirlerine saygı duyduğum bir insan var adı Cemre, namıdiğer Micheal Sikkofield.
Eskiden beri yazılarını, tweetlerini severek takip edip, arada açtığı yayınları izlerim ve size de tavsiye ederim.
Cemre abi 12 Temmuz 2011 yılında, salı günü i̇nternette harika bir blog yazısı yazdı ve de paylaştı.
Onun blog yazısına da bakmanızı çok ama çok isterim çünkü yazımda kendisinin bir çok düşüncesini alıntı yapacağım.
Micheal Sikkofield Eyes Wide Shut blog yazısı yazarsanız Google'a bulacaksınız.
Cemre abi dışında bir kişi daha var onun da fikirlerine, sinema dünyasına çok saygı duyuyorum.
Kanalının adı "Filmin Adı Ne Kanka" fakat aslında "Kubrick Talebesi" analiz videolarını izlerseniz (ki mutlaka izleyin bana kalırsa) orada çok güzel bilgiler edinir ve filmi daha iyi anlarsınız.
Filmin iki yarıdan oluştuğunu söyleyip yazıya giriş yapıyorum. (tam anlamıyla)
Filmin ilk yarısı Bill'in üstündeki gökkuşağını yavaş yavaş keşfetmesi ile, (bu arada gerçekten Domino ile, Domino'nun ev arkadaşı ile karşılaştığı sırada sevgili Kubrick öyle harika görüntü illüzyonlar yapıyor ki biz karakterin üstünde gökkuşağı görüyoruz, bir sahnede de var fakat onu keşfetmenizi dilerim bu yüzden paylaşmayacağım.
Ayrıca ritüel sahnesinden sonra eve geldiği zaman sırtında ufak bir göz işareti çıkıyor kamera oyunu ile, bunu yapmak için bir sürü tekrar alıyor ama maalesef çoğu kişi bilmiyor bile.
Kubrick, Kubrick... ) gerçek dünya düzenin ne olduğunu kavraması ile geçiyor ve bu yarıda masonluktan, paganizmden, satanizmden tutunda bir sürü şeye gönderme var.
Örneğin Victor Ziegler'in malikanesine geldiğimizde her taraf ışıl ışıl, gökkuşağı ile donatılmış ve de arka planda hep olan ama çoğu izleyicinin göremediği İştar Yıldızı ile donatılmış.
Burada bir parantez açmak istiyorum, bir kısım izleyici Davut Yıldızına benzetiyor bir kısım ise İştar Yıldızı diyor.
Ben de İştar Yıldızı diyorum çünkü paganizmden, ritüel sahnesine kadar her şey onunla bağdaşıyor.
Ufak bir araştırma yapmanızı öneririm, İştar Yıldızı ile ilgili.
Sembolizmin sanırım 19. yüzyıldan bu yana en anlamlı ve harika şekilde kullanışı bu filmdir. :)
Bir sürü harika tabloya eşlik etmiştir sembolizm ama Eyes Wide Shut filmindeki kullanımı gerçekten çok başka. (Tablolar demişken filmde Alice ve Bill'in evinde olan tabloların tamamı Stanley Kubrickin eşi, Christina Kubrick'e aittir ve hatta Alice ile Bill'in yattığı yatak odası Kubrickin isteği üzerine eşi ile yattığı yatak odasının birebir aynısı ile dizayn edilmiştir.
Tom Cruise ve Nicole Kidman çekimler devam ederken evlilerdi ve gerçekten o odada kalıyorlardı çünkü Kubrick sonraki sahneler için onların o odada rahatça dolaşmalarını istiyordu)
Filmin mekan seçimine ufak bir değinip bu konuyu kapatmak istiyorum, çok uzatmadan.
Kubrick abimiz diğer yazılarda da bahsettiğim gibi uçak korkusu olan biri bu yüzden İngiltere'de kaldığı malikanede her şeyi yönetiyor, yönetmek istiyor.
Bu yüzden Londra'da New York inşa ediyor, dev stüdyolar kuruyor.
Bu yetmezmiş gibi New York şehrine ufak bir ekip gönderip sokakların, mekanların, yolların fotoğraflarını çekip büyük büyük bastırıyor daha sonra Londra'da inşa ettiği setlerde o yapıtları kurduruyor.
Obsesif, mükemmeliyetçi, kusursuzu arayan, tatlı bir deli diyelim bence kendisine. Çoğu kişi küfür ediyor bu davranışlarına. (:
Oyunculuk konusuna gelince, kelimeler çoğu yerde kifayetsiz kalıyor.
Ben Tom Cruise oyunculuğundan önce kesinlikle Nicole Kidman oyunculuğuna değinmek isterim bu filmde.
Alice karakteri o kadar gizemli ve harika bir karakter ki, Nicole Kidman'ın arada girdiği ruh halleri, o hallerden çıkmamayıp üstüne eklemeler, çılgınlıklar yapması gerçekten Alice karakterini eşsiz bir karakter haline getiriyor. Deniz subayı ile seviştiği, filmin çoğu yerinde çıplak bir şekilde gezdiği cesur sahnelerden dolayı tebrik ederim ve ufak bir detay vermek isterim.
Deniz subayı ile seviştiği sırada Kubrick, Tom Cruise'nin sete girmesini yasaklamış ve Nicole Kidman'a da o sahnelerden Tom Cruise' a bahsetmemesini istemiş.
Filmden bir süre sonra zaten ayrıldılar ama sebebi bu mu tam bilemiyorum. :)
Tom Cruise oyunculuğuna gelince, oynadığı karakteri filmin ilk yarısında aptal, uyuyan ikinci yarıda uyanık şekilde oynaması, bilinç sahibi olması ve bir sürü detay ile süslemesi çok güzel idi.
Kendisi Bill Harford karakterini daha sonradan hiç sevmemiş ama harika oynadığı kesin.
Filmin başrol oyuncuları dışında seçilen yan karakterler ve bunların hikayeye kusursuz bir puzzle parçası şeklinde bağlanması insanı izlerken mutluluk silsilesine sokuyor.
Örneğin Mandy, Domino, Milich'in kızı, Nick Nightingale ve maske içinde olan başta rahip ve sonra diğer oyuncular...
Senaryo, kurgu konusuna değinmek istiyorum çünkü bu konu çok ama çok tartışılan bir durum.
Cemre abinin dediği gibi filmin bence iki senaryosu var, birinci senaryo ekşi sözlüğün "kalitesiz" yazarlarının filmi kötülediği, anlamadığı ikinci senaryo ise yine Cemre abinin dediği gibi %1 lik kısmın anladığı, onlara hitap eden.
Film ne masonik, paganistik gönderilerin bulunduğu bir film ne de bir karı kocanın düzensiz ilişki hayatını anlatan bir film.
Kubrick ortaya her anlamda kusursuz bir yapıt koymuş ve insanların onu nasıl şekillendireceğine, nasıl göreceğine karışmamış.
Bu Kubrick eserlerinde olağan bir durum ama Eyes Wide Shut çoğu filminden çok ama çok farklı.
Film ile ilgili şunları da söylemek isterim kısaca;
Kubrick çekimleri 300 gün post prodüksiyonu ise 3 yıl süren bu filmi aslında tam anlamıyla tamamlayamadı.
Kurgu sırasında rahatsızlandı ve şirket, diğer bir çok insan ritüel sahnesi dahil çoğu yeri hafif değiştirdi.
Film 4 Mart 1999 yılında biterken, Kubrick 7 Mart 1999 yılında öldü.
Filmden bu kadar kısa süre sonra ölmesi, eşinin tam anlamıyla kabullenmemesi tabii ki komplo teorisyenlerinin ilgi odağı haline geldi o dönem fakat ben filmin göndermeleri olmasına rağmen Kubrickin bir şekilde öldürüldüğü düşüncesine pek inanamıyorum.
Kubrick film çekerken yorulmuyor (yorulduğunu fark etmiyor) değim yerindeyse beyninin yüzde yüzünü kullanıyor ve kusursuz açıları, harika oyunculukları yakalayana dek defalarca tekrar alıyor.
Film bitince de aslında ne kadar yorulduğunu fark ediyor bu yüzden yorgun düşüyor.
Ne olursa olsun bir şekilde bu dünyadan, dünyanın en iyi yönetmeni, en iyi sinematografı, en iyi çekim yeteneğine, bakış açısına sahip olan bir adam, bir Kubrick geldi geçti.
Bu kadar abartmamın sebebi profilime ve de düşünce yapıma dayanıyor.
Bugüne kadar 1000'den fazla film izledim, bir sürü yönetmenin bakış açısına, düşünce yapısına, çekim yeteneğine baktım ama inanın bana hiç kimse Kubrick gibi olamaz.
İnsanlar yeni Kubrickler çıkarıyor ama asla Kubrick gibi olamazlar. (Christopher Nolan, o da harika biri, filmleri çok kaliteli fakat aralarında dağlar kadar fark var. :))
Ben şöyle ütopik bir düşünceye sahibim. Tarih bir kereliğine mahsus, her dalda harika bir insan çıkarır.
Tesla, Messi, 2Pac, Malcolm X, Ernesto Che Guevara, Dostoyevski, Einstein ve de Stanley Kubrick
Bu insanların hepsi bir kereliğine mahsus geldi, yapacağı şeyi yaptı ve de gitti.
Ya gitmeye zorlandı ya da kendi seçimi ile gitti.
Bu insanların dışında Hz Muhammed gibi kusursuz bir insanı da örnek olarak sonda vermek isterim.
Saydığım diğer isimlerin hepsi peygamber olmayan insanlar, Hz Muhammed ise bir peygamber fakat diğer insanlardan hiçbir farkı yok. Onun için diyebileceğim tek şey dünyanın en iyi devrimcisi, yaptığı devrim geçen binlerce yıla rağmen halen devam ediyor ve edecek.
Her şeyi gördü, yaşadı, deneyimledi...
Bu insanlar bir kez geliyor ve kıymetini bilmek, şans vermek, dinlemek, okumak, izlemek kısacası onları yaşamak lazım.
Eyes Wide Shut oyunculuğu ile, mekan seçimi ile, mekan dizaynı ile, kostüm seçimi ile, makyajı ile, çıplaklığı porno filmi gibi değil de sanatsal bir şekilde yansıttığı için sanatı ile, sinematografisi ile, kurgusu ile, seçilen müzikleri ile, göndermeleri ile ve en çok da Stanley Kubrickin yönetmenliği ile harika bir filmdi.
Bu yazı halen istediğim gibi değil ve bence hiçbir zaman olmayacak çünkü başta dediğim gibi anca karşımda olmalısınız ki size her sahneyi, her repliği, göndermeleri gösterip anlatabileyim.
Siz yine de bir şans verin bu filme, bu harika insana.
Kubrick filmi hiç izlememiş biri bu film ile değil de Otomatik Portakal ile, Full Metal Jacket ile, Dr. Strangelove ile başlayıp daha sonradan Eyes Wide Shut izleyebilir.
Bu harika yazıyı buraya kadar okuduğunuz için, sevgili Kubrick'e hayatınızın bir anında yer vereceğiniz için hepinize çok teşekkür ederim.
Bu uygulamayı indirdiğim zaman bu filmin analiz yazısı için çok bekledim ve o gün geldi, böyle bir sonuç ortaya çıktı.
Umarım okurken keyif almış, sıkılmamış, beni ve Kubricki anlamışsınızdır.
Şu an üstünüzde bir tane gökkuşağı var, tavşan deliğinden geçmeye hazırsınız. Filmi bir kez daha (anımsayarak, her saniyesine dikkat ederek) ya da ilk defa izleyerek tamamen gökkuşağını atacaksınız. :)
Merhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Yazılarıma her tür sinema kültüründen ve o sinema kültürünün öncülerinden yer vermek istiyorum.
Çoğu kişi İran'a özgü sinemayı izler ya da çoğu insan sadece Amerikan filmleri izler.
Ben ise…devamıMerhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Yazılarıma her tür sinema kültüründen ve o sinema kültürünün öncülerinden yer vermek istiyorum.
Çoğu kişi İran'a özgü sinemayı izler ya da çoğu insan sadece Amerikan filmleri izler.
Ben ise izlediğim her türün dediğim gibi öncülerinden bazılarının, bazı filmlerini izleyip yorumlamak istiyorum.
Bu yazı Zeki Demirkubuz ve Türk sinemasına ithafen yazılmıştır.
Zeki Demirkubuz ya gerçekten çok karamsar ya da gerçek hayatın, dünya düzeninin ne olduğunu bilip, tecrübe ettiği için gerçekleri yansıtıyor, yansıtmaya çalışıyor.
Ortada gülünecek bir durumdan çok oturup üstüne düşünülecek konular var diyor ve bunu seyirciye söyletmek, düşündürmek istiyor.
Kısaca Zeki Demirkubuz ve Nuri Bilge Ceylan hakkında da konuşmak isterim çünkü Türk sinemasının şu an sanırım herkes tarafından bilinen en ünlü iki yönetmeni bu iki isim ve mihenk taşı diye adlandırılan isimler.
Zeki Demirkubuz bir sürü ara sahne ile, derin karakter dünyası ile ve verilen mesaj ile filmler yaparken Nuri Bilge Ceylan daha çok mekansal, sinematografisel ve kurgusal işler ile ilgileniyor.
Bunun en basit örneğini bugün yorumlayacağım Yazgı filmi ve Nuri Bilge Ceylan'ın Ahlat Ağacı filmi ile görebilirsiniz.
Yazgı karakterler açısından o kadar yoğun ve gerçekçi ki, Ahlat Ağacından çok daha derin fakat bir o kadar da yoksun çoğu şeyden. Mekansal, kurgusal, karakterler arası bir sürü fark var tabii ki fakat ikisinin kesişim noktası olup ikisini de farklı kümeye sokan garip bir durum var.
İkisi arasında çok yıl ve detay farkı var tabii ki ama sadece Nuri ve Zeki sineması, filmleri arasındaki farkı yorumlamak ve düşüncelerimi aktarmak istedim.
Umarım çok uzun ve saçma olmamıştır.
Yazgı filmi için diyebileceğim sanırım tek şey umursamazlık.
Film ve oyuncular tamamen umursamazlık üzerine, ne oluyorsa olsun, öylesine bir hayat üzerine kurulu. Musa dışında tabii ki.
Verilen bir kararın ya da söylenen bir sözün öylesine söylendiği ya da çok büyük laflar edilip hiçbir şey yapılmaması bir eleştiri şeklinde çok hoş aktarılıyor.
Filmde bu kurduğum cümlenin en sağlam alt yapısı kısa bir replik şeklinde aktarılıyor zaten.
"Üç kişiyi öldürmekten dolayı mı yargılanıyorum yoksa annemin ölümüne üzülmediğim için mi?"
Musa karakteri bu dünya düzeni için, gerçek hayat denen şey için çok ama çok fazla realist.
Onun için hiçbir şeyin bir anlamı ya da manası yoktur, aklına uyarsa evet ya da fark etmez deyip yapar o şeyi.
Filmin oyunculukları için çok kararsız kaldım çünkü Musa (Serdar Orçin) herkesin oynayabileceği bir karakter değil ve durum böyle olunca Musa hangi başrol ya da yardımcı karakter ile konuşsa o sahne harika oluyor.
Yine de şunu tüm samimiyetimle dile getirebilirim Musa (Serdar Orçin), Necati (Engin Günaydın) oyunculuğu tam bir başyapıt idi.
Seyir zevki ve kurulan cümlelerin anlamı çok derin, derin olduğu kadar da güzeldi.
Filmin senaryosunun, kurgusunun temel bir dayanağı yok ve bu aslında filmi harika yapmış.
Elbette bir senaryo var ama siz olayları akış sırasına göre değil de sanki biri bir yerden başlıyor, diğeri başka bir yerden bağlanıyor gibi izliyorsunuz.
Bir sonraki sahnede şu olacak ya da olabilir diyemiyorsunuz ve bu aslında seyirciyi çok riske sokan bir durumdur.
Filmi beğenmeyip, anlam veremeyip filmden çıkabilir ya da kapatabilirsiniz fakat Zeki Demirkubuz bunu gerçekten çok iyi işlemiş.
Film, üzerine sayfalarca yorum yapılacak bir film ama bunu izleyen bir kişi o an kendi düşünceleri içinde boğularak bu durumu yaşayabilir. Bir çok film böyle aslında.
Filmin üzerine yazı yazınca tıkanıyor ve aslında "sadece izleyin" demek istiyorsunuz.
Bu durum şey gibi, Nolan filmleri için genelde analiz yazısı değilse girilen yazılar, çok kısa ve sade olur.
Olay ve oyunculuk şöyle idi, hikaye böyle oldu ve çok güzeldi mutlaka izleyin, şeklinde biter yazı ve insanlarda pek memnun kalmaz o yüzden gidip bir daha araştırır. (Bence)
Zeki Demirkubuz filmleri karamsar ve hayat gerçekleri olduğu için hiç kimseye izleyin diye ısrar etmem ama bir filmine bir şans verin ve diğer filmlerini merakla açıp izleyeceksiniz zaten.
Yazıya kısa notlar ile nokta koyup bitirmek istiyorum izninizle.
Aldığım notlar şöyle;
Felsefe, sorgulama, anlama, düşünme üzerine harika bir film.
Albert Camus - Yabancı adlı kitabından uyarlama.
Karanlık üstüne öyküler üçlemesi, serinin ilk filmi.
İki savcı ile yapılan harika iki konuşma sahnesi, diyalogların kusursuz seçilen kelimeler ile seyirciye aktarılması izleyen insana harika bir haz sunuyor.
Klasik Zeki Demirkubuz filmlerinde olan "Kapı" imzası.
Her yönetmenin imzası vardır, örneğin Kubrick görüntü açıları ile, Nolan green screen kullanmamayı tercih edişi ile, David Fincher gizem ve merak ile, Tarantino ayak göstererek ki genelde Uma Thurman'ın ayaklarıdır bu ayaklar...
Böyle böyle imzalar vardır ve Zeki Demirkubuz filmlerinde de kapı durup dururken açılır ve siz öylece bakarken karakter ile düşüncelere dalarsınız.
Umarım yazıyı okurken keyif almışsınızdır.
Buraya kadar okuduğunuz için ve de bu filmi ya da herhangi bir Zeki Demirkubuz filmini izleyecekler listenize aldığınız için teşekkür ederim. (Eğer aldıysanız)
Her yönetmene, her filme bir şans verin çünkü bence bunu hak ediyorlar. (Hepsi değil ama şans verip tanıyacaklarınız öyle.)
Gününüz güzel olsun, hoşça kalın.
Spoiler içeriyor
Yazı tamamen Matrixin ilginç bilgileri ve backgroundu ile ilgilidir. Keyifli okumalar dilerim.
Animatrix serisini de izleyebilirsiniz, Matrix evreni öncesini ve kurgusunu anlatıyor.
Neo'nun çalıştığı şirket.
MetaCortex beynin sınırlarını aşmak anlamında kullanılabilir. (Meta = ötesine geçmek, sınırı aşmak. Cortex = beyin…devamıYazı tamamen Matrixin ilginç bilgileri ve backgroundu ile ilgilidir. Keyifli okumalar dilerim.
Animatrix serisini de izleyebilirsiniz, Matrix evreni öncesini ve kurgusunu anlatıyor.
Neo'nun çalıştığı şirket.
MetaCortex beynin sınırlarını aşmak anlamında kullanılabilir. (Meta = ötesine geçmek, sınırı aşmak. Cortex = beyin kabuğu)
Neo'nun kaldığı oda ve 1984 kitabında ki sistem karşıtlarının gönderildiği oda. (101 numaralı oda)
303 nolu oda (Film başladığı yerde biter.)
Neo'nun ilk filmde ki elbiseleri geniş ve bol seçilmiştir çünkü bu dünyaya uyum sağlamıyor.
34.kat ve dublör kullanmayan Keanu Reeves.
Bankta yazan Thomas Anderson yazısı
Switch: Bakır kafa
Morpheus yarım saat sonra: Makineler insanların enerjisini pil niyetine kullanıyorlar Neo.
Ajan Smithin takım elbiseleri ve gözlüğü
Morpheusun kör adama kafa sallaması (Seraph)
Filmde kullanılan tek yumurta ikizleri
Neo = one yani seçilmiş. Neo = Mesih, Ajan Smith = Deccal
Babil kralı Nebukadnezar, Hz. Davud’un ‘Tanrı’nın Kalesi’ olarak adlandırdığı şehir Zion
Matrix dünyası = yeşil ton, gerçek dünya = mavi ton
Bullet time effect sinema dünyası için özellikle de aksiyon filmleri için yeni bir çağ açmıştır.
Trinity ablamız sahnelerden birini çekerken bileğini burkmuş, fakat aynı sahneyi tekrar oynamamaları için çekim bitene kadar kimseye söylememiştir.
Neo'nun tarlada ki kapsül de uyandığı sahne için Keanu Reeves 15 kilo vermiş ve tüm vücudunu tıraş etmiştir.
Trinity'nin kostümü pvc ile tasarlanmış çünkü bütçe kısıtlıydı fakat filmden sonra bütün dünya kostümlere hayran kaldı.
Morpheus yunan mitolojisinde rüyaların tanrısı demektir, filmde ise insanları rüyadan gerçeğe uyandırıyor.
1. Filmin ilk 45 dakikasında neo'nun 80 cümlesi var ve bu cümlelerin 44 tanesi sorudan oluşuyor.
Açılış sırasındaki telefon izleme programındaki tarih damgasında "2/19/98" yazar. Kapanış dizisindeki telefon izleme programındaki tarih damgası "9/18/99" şeklindedir. Bu, filmdeki olayların tam olarak on dokuz ayda gerçekleştiği anlamına gelir.
Keanu Reeves abimizin doğaçlama yaptığı bir sahne var o sahne de morpheus ile dövüşürken Bruce Lee gibi elini burnuna götürmesidir bu tamamen doğaçlamadır.
Hugo Weawing Ajan Smithin sesi için 1950 haber okuyucularını taklit etti.
Filmdeki son konuşması dışında Keanu Reeves hiçbir zaman arka arkaya beş cümleden fazla konuşmadı.
Simon Whiteley kodları tasarlayan kişidir, Filmden sonra herkes o kodların sırrını merak etmiştir ve yıllar sonra Simon aslında suşi tarifi olduğunu belirtmiştir ve ardından şöyle demiştir: Herkesin bilmesini istiyorum, The Matrix’in yeşil kodu Japon suşi tariflerinden yaratılma. O kod olmadan Matrix de olmazdı.
Hristiyan teolojisinde Baba-Oğul-Kutsal Ruh’tan oluşan Teslis, Filmde Morpheus’un Baba, Neo’nun Oğul, Trinity’nin de Kutsal Ruh olduğu bir teslisin varlığından da söz edilebilir.
Cypher, Şeytan'ın isimlerinden Lucifer’e, bir gönderme. Âdem’in kendisinden üstün olmasını kabullenemeyerek isyan eden şeytan gibi Cypher da Neo’nun seçilmiş kişi olma olasılığını kabul etmeyip karşı safa geçiyor.
Lobi sahnesi cgı kullanılmadan çekilmiştir sonda düşen beton parçası da şans eseridir.
Trinity ve Neo’nun tanıştığı ilk sahne de Sidney’deki The Hellfire Club isimli gerçek bir S&M kulübünde çekiliyor. Sahne süresince çekimlere katılan tüm figüranlar, tepeden tırnağa ayarlanmış kostümler ile gelmeleri söylenen kulübün gerçek korumaları.
Böceğin Neo’dan çıkarılmasını sağlayan aletin tasarlanması ve yapılması 12 hafta sürmüştür.
Son filmde Neo ve Ajan Smithin kavga ettiği sırada yağan yağmur değil aslında dikkatli bakıldığında Matrix kodlarıdır.
Baudrillard gibi ünlü düşünürlerin eserleri filmden önce oyunculara okutulmuştur.
Dövüş sahneleri için 4 ay eğitim almışlardır.
Filmde kullanılan tüm gözlükler özel tasarımdır.
Mermi durdurma sahnesi için 120’si dijital ve ikisi film kamerası olmak üzere 122 kamera kullanılmıştır.
Son filmde yüzlerce mankene Hugo Weawing yüzü tasarlanıp eklenmiştir.
Ajan Smith, The Matrix Reloaded’ın başlangıcında Audi araba ile geldiğinde, plakasında IS 5416 yazıyor. Bu, Kral James İncil’indeki Isaiah 54:16’ya yapılan bir atıf aslında. İncil’in o bölümündeki sözler şu şekilde: Kömüre ateşte üfleyen ve silah ortaya çıkartan zanaatkar, yıkım ve tahribat yaratacak. Matrix döngüsünü yıkmak ve kendisinin serbest kalması için mücadele eden Ajan Smith için bu alıntı gerçekten de çok uygun. Öyle ki Ajan Smith kendisini çoğaltarak, sistemin açıklarından yararlanarak, sistemi yıkmak ve tahrip etmek için uğraşıp duruyor.
Neo, metro istasyonunda Ajan Smith ile ilk karşılaşması ardından, gerçek dünyaya dönebilmek için şehrin içinde kovalamaca başlıyor. Neo kendisini kovalayan ajandan kaçarken, evlerin içinden insanların oturma odalarından geçip, kaçıyor. İşte tam o sırada insanların oturduğu bir salonda, insanlar televizyonda bir dizi izliyorlar o sırada. Bu dizi 1967 yılında yayınlanmış olan The Prisoner dizisi. O diziden bir sahneyi görüyoruz saniyeler içinde. The Prisoner dizisinde eski bir gizli ajan kaçırılıp ve gizemli bir sahil köyünde hapsediliyormuş. Bu saklandığı yerde sanal bir gerçeklik dünyası yaşıyormuş. İşte böyle bir diziye The Matrix filminde atıfta bulunulması çok çok ince bir detay olarak karşımızda.
Ajan Smith, Thomas Anderson’ın hayatıyla ilgili önündeki kağıtları okumaya başladığında çok kısa bir süreliğine o kağıtları görüyoruz ve Thomas Anderson'ın annesinin adını görüyoruz. Thomas Anderson’ın annesinin adı Michelle McGahey olarak yazılmış. Gerçek hayatta ise The Matrix serisi filmlerin sanat yönetmeni Michelle McGahey. Sanat yönetmeni işte burada filmin içindeki bir kareye çok ince bir şekilde kendi adını eklemiş.
Buraya kadar okuduğunuz için teşekkür ederim.
Geceniz ve hayatınız Neo & Trinity aşkı gibi harika olsun. Hoşça kalın.
Merhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Matrix ile ilgili yazı yazmayı düşünmüyordum çünkü artık gerçekten herkesin bildiği, popüler kültür ürünü olmuş, kült ve de harika bir film serisi. (çoğu insan için ilk film sadece böyle,…devamıMerhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Matrix ile ilgili yazı yazmayı düşünmüyordum çünkü artık gerçekten herkesin bildiği, popüler kültür ürünü olmuş, kült ve de harika bir film serisi. (çoğu insan için ilk film sadece böyle, diğer iki film çok kötü)
Bu yüzden üstüne konuşmak gereksiz gelir diye düşündüm ve farklı bir anlatıma başvurdum.
Matrixin bana verdiği hissiyatı ve Matrixin arka planını yazıya aktarmak istiyorum.
Öncelikle filmi anlatmadan önce filmin öncesini, o evrenin kurulma aşamasını ve filmi Warner Bros şirketine nasıl sattıklarını anlatacağım.
Wachowski abilerimiz (şu an ablalar) William Gibsonun Sprawl üçlemesini okuyorlar ve 5 yıl boyunca Matrix evrenini inşa ediyorlar.
Filmdeki karakter isimleri, normal evren ve Matrix evreni, kullanılan kelimeler, canlılar, gemiler hepsi bu süreçte oluşuyor ve büyük bir titizlik var bu oluşumda.
Filmin konusu, kurgusu, sinematografisi, müzikleri, oyunculukları, mekan seçimi, CGI ve Green Screeni kullanışı 1999 yılının çok ama çok dışında.
Gerek hikaye işlenişi ve karakter gelişimi açısından şu an olan filmlerin bile dışında.
Özellikle serinin ilk 2 filmini izlerken Neo'nun 1. seviyeden 99. seviyeye gelişini hissedebiliyoruz.
Filmin çekiliş hikayesini ise özellikle anlatmak isterim çünkü bana göre çok tatlı, kurnaz, farklı ve zekice bir yanı var bu olayın.
Wachowski kardeşler Warner Bros şirketine gidip "Merhaba, biz bir film çekmek istiyoruz bize 60 milyon dolar verin" diyorlar.
Şirket ise ikisini tanımadıklarını ve bu kadar yüksek, o döneme göre uçuk bir meblağı onlara veremeyeceklerini söyler.
Matrixin hikayesi, evreni şirkete anlatılır ve şirket küçük bir meblağ vererek bir film çekmelerini ister.
Wachowski kardeşler ise o dönem Bound adlı bir film çeker ve film IMDB'e göre, gişeye göre güzel bir çıkış yakalar. Hasılat bile elde eder.
Kardeşler tekrar şirketin kapısını çalar ve 60 milyon dolar ister, şirket ise 10 milyon dolar verip "Bize 10 milyon dolarlık bir Matrix çekin" derler.
Wachowski kardeşler ise gider Matrixin ilk 10 dakikasını çeker ve mail yoluyla şirkete yollar.
Evet gerçekten şu an bildiğiniz, izlediğiniz, izleyeceğiniz Matrixin ilk 10 dakikası 10 milyon dolara çekildi.
Her dakikası bir milyon dolar.
Şirket bu hareketlerinden dolayı "Verin şu manyaklara 50 milyon dolar" deyip Wachowski kardeşleri yollar.
İlk film bu şekilde çekilip gişede 460 milyon dolar hasılat elde etmiştir.
Matrix serisi için bu hikaye dışında sinematografisi, mekan seçimi ya da yönetmenlik dışında oyunculuklara ufak değinmek istiyorum.
Başta Hugo Weavingin harika oyunculuğu sonrasında Laurence Fishburne, Carrie Anne Moss ve Keanu Reeves...
Bu dört isim dışında bir de tabii ki Oracle yani Kahin (Gloria Foster) Oyunculuklar hikaye ve harika kurgu ile çok ama çok güzel bir eşlilik ile ilerliyor ve seyirciye sadece yüksek seyir zevki kalıyor.
Matrix galerisi, replikleri, ilginç bilgileri, posterleri, wallpaperleri olan eski bir hastayım ve yazının başında da dediğim gibi yazıyı gereksiz uzatıp, farklı konulara değinmek istemiyorum.
İzleyen biri ya da izleyecek biri YouTube üzerinden Shock Voice kanalına bakıp oradaki harika inceleme videolarını izleyebilir, ben hem oradan hem kendi kendime edindiğim ve bir de ekşi sözlük gibi platformlardan edindiğim ilginç bilgileri bu yazıdan hemen sonra paylaşacağım, dileyen okuyabilir.
Matrix serisi için diyeceklerim bunlar, herkesin izlemesini ve Matrixin sinema dünyası için, efekt kullanımı için, bullet time efect ile aksiyon dünyasına yön vermesini keşfetmek için umarım bir şans verirsiniz.
Yazıyı okuduğunuz için teşekkür ederim. Matrix hakkında paylaşacağım diğer gönderi için ve bu gönderi için yorumlarınızı bekliyor olacağım.
İyi seyirler, iyi eğlenceler dilerim.
Geceniz güzel olsun, hoşça kalın.
Merhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Sevgili Lolita hakkında bir sürü şey var aklımda ama yazıya nasıl ve nereden başlayacağımı bilmiyorum açıkçası, linç yemekte istemiyorum bu yüzden kelimelerime dikkat edeceğim. :)
Sevgili Kubrick yine bir…devamıMerhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Sevgili Lolita hakkında bir sürü şey var aklımda ama yazıya nasıl ve nereden başlayacağımı bilmiyorum açıkçası, linç yemekte istemiyorum bu yüzden kelimelerime dikkat edeceğim. :)
Sevgili Kubrick yine bir kitap seçip onu filme yorumlamak istemiş ama gidip döneminin en sansasyonlar yaratan, yazarları ve okur dünyasını ikiye değil üçe, dörde hatta beşe bölen bir kitap seçmiş.
Kitap film ile aynı adı taşıyan Lolita kitabı, Vladimir Nabokovun en bilinen eserlerinden biri ve yazıldığı, yayınlandığı dönem herkes tarafından bilinir hale gelen bir eser. Sebebi ise 1939 senesinde, İkinci Dünya Savaşı sırasında herkesin beklediği kitap bu kitap değildi. Belki de kimse bir şey beklemiyordu ama bu gelen kitap bekleyeni de beklemeyeni de şaşırttı.
Filmin ve tabii ki kitabın konusunu kısaca şöyle anlatmak isterim.
Amerikaya gelen bir yazar var ve bu yazar eşinden boşanmış, geldiği zaman bir evin bir odasını kiracı olarak tutmak istiyor ve geldiği evde 7 yıl önce kocasını kaybetmiş bir kadın ile tanışıyor.
Kadın evin sahibi ve çok ama çok farklı bir kadın.
Bu evin bir de Lolitası var. Kadının 14 yaşında olan kızı Dolores Haze namıdiğer Lolita. (Kitapta bu yaş 12 ama Kubrick filmde 14 olarak gösteriyor)
Yazar karakterimiz Humbert Humbert (evet ismi ve soy ismi aynı) Lolitaya aşık oluyor ve evi önceden tutmayacak bir tutum sergilerken bahçede Lolitayı görüyor ve evi tutmaya, o kız ile tanışmaya karar veriyor.
Kitap ve film bu şekilde devam ediyor.
Gelelim o dönem neden sansasyonlar yaratmasına.
Dediğim gibi Lolita 14 yaşında ve o yaştaki bir kız ile orta yaşlı bir adamın aşk ya da cinsel bir şeyler yaşaması dönemin sinema dünyasına, sansür anlayışına, insanların düşünce yapısına çok ama çok ters bu yüzden kitap çıktığı dönem, film ise çıkacağı dönem olaylar yarattı.
Benim şahsi düşüncem kaliteli bir senaryonun beyaz perdeye aktarılmış hali bu film. (Linç kısmı burası, umarım filmi izleyip öyle okursunuz bu yazıları :))
Senaryo evet değişik ama ön yargı ile yaklaşmak yerine kitabı ya da filmi sonuna kadar takip edip bitirdikten sonra anlıyoruz ve yer yer üzüldüğümüz noktalarda var. Kızmak ya da sinirlenmek doğal bir durum ama böyle bir kitap ya da film için üzülmek, yaşanan olaylara bakıp iç geçirmek kolay bir şey değil o yüzden bunu spoiler olmasın diye anlatmayıp sizlere bırakıyorum.
İzledikten sonra isteyen yorum yazabilir, konu üzerine seve seve tartışırız.
Konudan çıkıp teknik olaylara girecek olursam, şöyle diyebilirim.
Film siyah beyaz ve bu tema gerçekten çok hoş işlenmiş, (12 Angry Man gibi) bazı siyah beyaz filmleri renkli izlemek istersiniz çünkü sarmaz ya da o rengi, ahengi size veremez. Bazıları da tam tersi.
Örneğin Godfather üçlemesinin hepsini siyah beyaz izleyebilirdim ve bu asla beni sıkmazdı, tıpkı bu film gibi.
Kaliteli bir film siyah beyaz iken daha da tatlı geliyor bana.
Kullanılan müzikler, ara sahnelerde dış çekimler ve o çekimlere eşlik eden melodiler çok ama çok güzeldi.
Oyunculuklar için herkes Lolitaya bayıldı ve Altın Küre'de "Sinemada Yılın Yeni Yıldızı" ödülünü aldı.
Gerçekten o yaştaki bir çocuğa göre harika bir oyunculuk sergilemiş. Çoğu sahnede doğaçlama yapıp Kubricki şaşırtmış, duruşu ile ve hal hareketleri ile yaşından büyük bir oyunculuk sergilemiş.
Bu cümlelerimi Leon The Professional filmindeki Natalie Portman oyunculuğu için de aynı şekilde diyebilirim. Benzer durumlar.
Lolita yani Sue Lyon dışında Lolitanın annesi rolünü oynayan Charlotte yani Shelley Winters.
Profesör Humbert Humbert yani James Mason güzel bir oyunculuk ile 2.30 saat bize Lolita ile harika bir seyir keyfi sunuyor ama Charlotte olmasa ikisi de büründükleri role bu kadar giremezlerdi.
Anne rolü, kocasını kaybetmiş bir kadın rolü, 7 yılın ardından hayatında bir erkeği istemesi ama eski kocasına ihanet etme düşüncesi, kızını her an düşünen ve onun için bir şeyler yapmak isteyen bir rolü ancak bu kadar güzel oynanabilirdi.
Oyunculuk, sinematografi, senaryo, müzik, kurgu dışında pek bir şey gözüme çarpmadı açıkçası.
Kostüm için bir iki sahnede Lolita ve elbiseleri güzeldi ama bütün oyuncuların kostüm seçimi için aynı şeyi diyemem.
Film üzerine analiz videosu Türkçe olmayıp sadece yabancı bir kanalın yaptığı bir video vardı ve o videoda da sadece kitap ve oyunculuklar üzerine konuşuluyordu, dileyen yine de bakabilir.
Analiz yazısı ise hiç yoktu bu yüzden referans alıp, bilmediğim bilgileri de aktaramadım.
Hoşuma giden bir film ve yazı oldu, umarım keyif almışsınızdır.
Film üzerine sayfalarca konuşulacak bir şeyde yok aslında çünkü Eyes Wide Shut gibi ya da Full Metal Jacket ve diğer tüm Kubrick filmleri gibi çok ama çok derin değil.
Evet kaliteli ve güzel bir film ama üstüne paragraflarca yazı yazılamaz diye düşünüyorum. Yazı buraya kadar maalesef. (:
Buraya kadar okuduğunuz için, belki filmi izleyecekler listenize aldığınız için, teşekkür ederim.
Lolita ve Humbert Humbert aşkı değil de gerçek bir aşkı bulmanız dileğiyle...
Şimdiden iyi seyirler, iyi eğlenceler dilerim.
Gününüz güzel olsun, hoşça kalın.
Merhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Yazıya The Rolling Stones'dan Paint It Black şarkısı ile başlamak istiyorum. Filmin credits sahnesinde çalıyor fakat bütün filmde derinden hissediyoruz bu eşsiz müziği, en azından ben hissetmiştim. (:
Neredeyse…devamıMerhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Yazıya The Rolling Stones'dan Paint It Black şarkısı ile başlamak istiyorum. Filmin credits sahnesinde çalıyor fakat bütün filmde derinden hissediyoruz bu eşsiz müziği, en azından ben hissetmiştim. (:
Neredeyse herkese göre Vietnam savaşını anlatan, içinde askerliğin ve savaşın olduğu bir film olarak adlandırılan Full Metal Jacket aslında bu konular ile sınırlandırılacak bir film değil.
Film öncelikle bir askerin iç dünyasını, askerliğin ve savaşın getirmiş, getirecek olduğu psikolojik olayları çok ama çok güzel anlatıyor.
Bir çok Stanley Kubrick filminde birden fazla detaya değinilebilir ki ben çoğu zaman değinirim fakat Full Metal Jacket bana göre bir çok alanda kendini göstermiş olsa da özellikle oyunculuk, senaryo, kurgu, harika çekim teknikleri, sanat yönetmenliği gibi dallarda daha baskın ve harika işler yapılmış bir film. (Filmin müziklerini Vivian Kubrick, Kubrickin kızı yapmış fakat bir iki sahneye eşlik eden harika müzikler ya da sesler dışında pek dikkate değer müzikler dinleyemedim. Dediğim gibi sahneye harika şekilde eşlik eden şarkılar var ama ara sahnelerde yok)
Örneğin Eyes Wide Shut filminde kullanılan müzikler, seçilen kostümler, sinematografi ya da dekor daha ön planda ama bu filmde soft oyunculuk ve harika işlenen kurgu var.
Film bana göre iki bölümden oluşuyor ve iki bölümde Matthew Modine namıdiğer Joker üzerinden işleniyor.
İlk bölümde Jokere eşlik eden iki harika rol, iki harika oyunculuk var.
Bunlardan birisi neredeyse bütün senaryoyu doğaçlama oynayıp Kubricki kendine hayran bırakan, yaptığı betimlemeler ile bizi filmin içine bir asker gibi sokup ve bizi dehşete sürükleyen, eğitim sahnelerinde harika bir seyir keyfi sunan çavuş Hartman diğeri ise roller için 70 kilo alan, bir askerin aslında korkak ve saf bir adamdan, ölüm makinesine dönüşümünü bizlere aktaran, harika oyunculukları ile harika bir seyir keyfi sunan Leonard namıdiğer Pvt. Pyle (Şaban diye çevriliyor alt yazılarda)
Joker bize ilk bölümde insana dair, savaşa dair umutların olduğunu gösteren fakat sonrasında eğitim bitip Vietnam'a geçince o umudun kalmadığını, özellikle son sahne ile o umudun tamamen bittiğini bize gösteriyor.
Son sahne ile ilgili bir detay vermek isterim fakat spoiler olacağı için sadece şunu demek istiyorum. M16 sahnesi gerçek bir sahne, gerçek olaydan alınmış bir sahne ve orada yaşanan olay aslında gerçekten o dönem Vietnam'da oldu.
Tuvalet sahnesi 62 tekrar alınarak çekildi. Gereksiz bir bilgi olarak görmeyip Kubrick manyaklığı ya da daha da samimi olsun diye Kubrick tatlılığı deyip geçiyorum. (:
Bu arada film Vietnam'da çekilmedi, bunun yegane sebebi ise tabii ki uçak korkusu olan sevgili Kubrick.
Kubrick uçak korkusundan dolayı Vietnama gitmeyip Londra'da geniş ormanlık alanda çekimleri yaptı ve filmi çekti. İspanyadan palmiye, mezar sahnesi için de duman yakıp mekanın Londra olduğunu gizlemek gibi küçük çılgınlıklar da cabası tabii ki.
Çekimler sırasında bir tavşan ailesi kazara öldürüldüğü için aşırı üzülen Kubrick o gün olan çekimleri iptal etti.
Karakterlerin neredeyse hepsinin o dönem ki makalelerde, anı yazılarında ve savaş kayıtlarında geçen olaylar ile bağdaştırılması güzel ve doğru bir hareket olmuş.
Takılan lakaplar, söylenen cümleler ve hitap şekillerine kadar her şey seyirciye çok güzel aktarılıyor bence.
Filmi izleyen büyük bir kitlenin eleştiri videolarına ve yazılarına baktığım zaman izledikleri harika savaş filmleri ile Full Metal Jacketi karşılaştırmak gibi bir hataya düşüp filmi kötü anlamda eleştiriyorlar.
Bu konu için şöyle bir şey diyebilirim, Kubrickin farklı çekim teknikleri ile çektiği savaş sahneleri o kadar farklı ve güzel geliyor ki, yıllar sonra popüler kültürde herkesin sevdiği ve izlediği Er Ryan'ı Kurtarmak bu film izlenerek, baz alınarak çekiliyor.
Bu film bir savaş filmi değil, bu film askerlerin ve kısaca askeri sistemin, militarist bakış açısının getirmiş olduğu psikolojik çöküntüleri, olayları, silsileleri, karakterleri anlatan harika bir başyapıt.
Filmde dönemin başkanlarına ve eski başkanlara, siyasilere, Vietnam olaylarına ve Amerikaya yapılan göndermeler o kadar harika ki.
Örneğin en bilindik ve herkesin sevdiği gönderme Jokerin göğsüne barış sembolü takıp, kaskına "born to die" yazması. Bu hareket ve filmde alıntı ile yapılan replik çok ama çok güzel.
Helikopter sahnesi ile militarizmin getirmiş olduğu sistemin en güzel örneğini görüyoruz.
O sahne ile ilgili bir yorumum yok, filmi izlediğiniz zaman sadece "evet, bu gerçekten böyle, kesinlikle çok doğru" gibi düşünceler ile kendinizi onaylıyor ya da avutuyorsunuz.
Kubrick açık sözlü biri ve çoğu insan Kubricki patavatsızlık ile, bulunduğu ülkeye, insanlara saygısızlık ile itham ediyor fakat Kubrick dediğim gibi açık sözlü.
Onun için bir olay doğru ise doğru, yanlış ise yanlıştır.
Amerika Birinci Dünya Savaşında da, İkinci Dünya Savaşında da, Vietnam Savaşında da hiçbir zaman masum değildi ve çoğu zaman masumları, yanlış kişileri öldürerek bugünlere geldi.
Filmde, bu yazdığım cümleler sade ve güzel replikler ile seyirciyle buluşuyor zaten.
Bu film 7 senede çekildi ve insanların bu kadar kolay olumsuz eleştiri yapması, filmi her saniyesi ile izlemeyip "klasik Kubrick deli, obsesif biri, yine çekmiş bir şeyler" deyip geçmesi beni üzüyor ama elden de bir şey gelmiyor maalesef.
Her şeye rağmen yazıyı buraya kadar okuyan, Kubricke belki bir gün, bir şans verecek olan herkese teşekkür ederim.
Hem Full Metal Jacket hem de diğer Kubrick eserleri için iyi seyirler, iyi eğlenceler dilerim. (Tabii genel sinema dünyası için de :))
Gününüz güzel olsun, hoşça kalın.
Merhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
The Shining filmi ile ilgili yazıma replik ile başlamak istiyorum. Filmde bir sürü harika replik ve gönderme var ama bence en iyisi, en dikkat çekicisi şu replik idi.;
-…devamıMerhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
The Shining filmi ile ilgili yazıma replik ile başlamak istiyorum. Filmde bir sürü harika replik ve gönderme var ama bence en iyisi, en dikkat çekicisi şu replik idi.;
- Yaşayabilmek için yamyamlık yapmak zorunda kaldılar.
+ Yani, birbirlerini mi yediler?
- Yaşamak için, zorunluydular. (Wendy Jack'e bir bakış atar, uyarı bakışıdır bu)
+ Merak etme anne. Yamyamlık nedir biliyorum, televizyonda gördüm.
- Bak, sorun yok. Hepsini TELEVİZYONDA gördü.
Bu harika repliğin altındaki derin mesaj ve Jack Nicholsonun o saniyede gülüşü çok ama çok güzeldi benim için. Bu replik ile başlayıp, Kubrick denen şahıs kimdir, nasıl bir film çekti öyle devam edelim.
Sigmund Freud'un Tekinsizlik Üzerine adlı makalesini okuyup 180 gün çekimlerini sürdürüp 5 yılda da montaj ve geri kalan her şeyi bitirip filmi yayınlayan ve dünyaya en farklı bakan, mükemmeliyetçi, obsesif, kusursuzluk hastası, narsist, egoist ve bana göre dünyanın en iyi yönetmeni olan Stanley Kubrick yine harika bir işe imza atmış. (:
Filmi müzikler, kamera açıları, (panaromik, zoom, alttan, üstten, reverse, geniş ve simetri olmak üzere bir sürü çeşit) oyunculuklar, sinematografi, kurgu, senaryo, kostüm olarak bir sürü dala ayırıp tek tek yazı yazabiliriz ama uzatmaya ve her filmde eşsiz olan şeyi tekrar eşelemeye gerek yok bence.
Oyunculuklar konusuna yine de değinmek istiyorum çünkü bana göre senaryo, mekan, kamera açıları kusursuz ama onları kusursuz yapan da oyunculuklar.
Filmdeki ana karakterlerin oyunculuğu (özellikle Danny, küçük olmasına rağmen harika iş başarmış) dışında yan karakterlerin harika jest ve mimikleri, senaryoya olan harika katkıları gerçekten Oscar, Bafta gibi ödülleri hak eder cinsten.
Heath Ledger batman serisinde yardımcı rol olmasına rağmen harika bir oyunculuk ile hatta kusursuz bir oyunculuk ile Oscar almıştı. Burada olan oyuncular tabii ki Heath seviyesine çıkamamışlar ama yine de o seviyenin yakınına gelmek bile beni gerçekten filmi izlerken mutlu hissettirdi.
Kızılderili ve burjuva göndermeleri filmde çokça mevcut ve çoğu komplo teorisyenleri bunlarla ilgili gönderide, eleştiride bulunuyor. Çoğu Kubrick denen dehanın minik oyunları bence o yüzden bizle eğleniyor ve gülüyor olmasına sadece bakıyorum ve olayın arka planını çok sorgulamıyorum. (:
Benim ise en beğendiğim teori ve en mantıklı gelen Apollo ile ilgili olanı idi. İsteyen detaylı bir şekilde eleştiri yazılarını okuyup videoları izleyebilir.
Meşhur tuvalet sahnesi, Danny'nin iki kız çocuğu ile karşılaşması ve diğer bir çok eşsiz sahnedeki görüntü açılarına sadece değinmek istiyorum.
Yine isteyen detaylı bir şekilde o açıların arkasındaki gizemi çözebilir, keşfedebilir.
Şizofreni, aynaya karşı oyunculuk ve Jack Nicholson...
Bu konu hakkında hiçbir şey dememe gerek yok çünkü Jack Nicholson oyunculuğu harika idi, yan roller yani hayali karakterler ile yaptığı konuşmalarda onların göz hizasına değil de karşısındaki aynaya bakması ve bunu izleyiciye aktarması eşsiz bir deneyimdi.
Bir iki sahnede de kameraya bakış atıyor, bu kasten mi yoksa başka bir sebebe mi dayanıyor bilmiyorum ama çok güzeldi.
Jack Nicholson 60 kez kapı kırmıştır, Shelley Duvall ise 500 e yakın kez merdiven sahnesinden geri geri yukarı çıkmıştır, Jack Nicholson merdivenden üç kez aşağıya yuvarlanmıştır. (Kubrick üzerine :))
Ve aynı zamanda Shelley çekimler esnasında saç dökümüne, bayılmalara maruz kalmıştır.
Bu bilgileri de internetten ve kendi sinema dünyamdan hatırlayıp yazdım ve sizlerle paylaşmak istedim.
Yazıyı daha fazla uzatmak ve sizi sıkmak istemem, filmi izlemenizi tavsiye ederim ve beklerim yorumlarınızı, eleştirilerinizi.
Filmi izlemiş olan, izleyecek olan ve yazıyı buraya kadar okuyan herkese teşekkür ederim.
İyi seyirler, iyi eğlenceler dilerim.
Gününüz güzel olsun, hoşça kalın.
Merhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Stanley Kubrick eserleri ile ilgili yazılar yazıyordum önceden ama bu uygulamayı yüklediğim zaman o yazıları değil de bu uygulama için filmi tekrar izleyip tekrar not alıp o notları paylaşmak…devamıMerhaba, nasılsınız? Umarım her şey olmasa da çoğu şey yolundadır hayatınızda.
Stanley Kubrick eserleri ile ilgili yazılar yazıyordum önceden ama bu uygulamayı yüklediğim zaman o yazıları değil de bu uygulama için filmi tekrar izleyip tekrar not alıp o notları paylaşmak istedim ve nitekim öyle de oldu, aşağıda okuyacağınız notlar taze taze notlardır.
Umarım keyif alırsınız. (:
Klasik film analizi yazıları ve videoları yerine kendi tarzımda, hissettiğim şekilde yazmak istiyorum bu yüzden detaylı bilgiler için mutlaka 25. Kare adlı YouTube kanalını ve Wikipedia ile bir kaç blog yazısına göz atmanızı tavsiye ederim.
Filmin 1968 yılında bu kadar ön görüde bulunması, çoğunun gerçekleşmesi, kullanılan efekt ve müziklerin neredeyse kusursuza yakın olması filmi gerçekten o kadar özel ve güzel kılıyor ki.
Film Oscar tabii ki aldı ve aldığı ödül en iyi görsel efekt ödülü idi.
Stanley Kubrickin yaşadığı çağın dışına çıkması, herkesin gördüğü o resimde gidip en küçük detayları bulması onu benim için ve de sanırım çoğu kişi için sinema dünyasının en iyi yönetmeni yapıyor.
Filmin diğer ödülleri de var tabii ki, örneğin sinematografi, sanat, müzik ve yönetmen dallarında da almasını çok isterdim ama Oscar için aday gösterilip Bafta bu dallarda ödül almıştır ve gerçekten sonuna kadar hak edilmiştir bu ödüller.
Müzik konusunda Winston Ryder, sinematografi konusunda Geoffrey Unsworth ve sanat yönetmenleri Anthony Masters, Harry Lange, Ernest Archer gibi isimler ödüllerin sahibi olmuştur. (iyi ki)
Filmde işlenen evrim konusu, yapay zeka konusu, gelecek konusu, uzay konusu, o dönem Amerika ve Rusya arasındaki gerginlik, klasik insanoğlu ve daha nice detay titizlik ile işlenmiş.
Bunları izlerken asla sıkılmıyor ve uzayan sahnelerde daha da merak ediyorsunuz.
Nitekim düşündüğünüz çoğu şey de gerçekleşiyor, tabii bazı sahneler dışında.
Kubrickin bu film ile ilgili popüler kültürde en ilginç bilgisi kurduğu setleri yeniden kullanılmaması için kırdığı söylentisidir.
Kubrick obsesif ve mükemmeliyetçi bir insan bu yüzden çoğu zaman kararlarını sorguluyor insan ama her verdiği kararın gerçekten harika oluşu, mantıklı oluşu da onu eleştirememe olayını ortaya koyuyor.
Kubrickin her filmi eleştirmenler tarafından ikiye bölünüyor. Bir kısım filmdeki anlamı, derinliği, göndermeleri, kurgunun ve senaryonun harika işlenişini anlarken diğer kesim filmin uzunluğundan, onlara göre sürekli tekrar eden sahneler ve müziklerden dolayı filmi beğenmeyip, kötü yorum yapıyorlar.
Bu Kubrickin kaderi ama nitekim her filmin sonunda da bütün dünyanın beğenisini kazanıyor.
Filmi izlerken, izledikten sonra bile halen yılın 68 oluşuna inanmıyorsunuz, inanamıyorsunuz çünkü günümüzde para amacı güden, saçma sapan senaryo ve oyunculuklar ile süslenip defalarca önümüze konan bilim kurgu filmlerine alışık olduğumuz için bu film bize onu hissettirmiyor.
Bu da insanda şaşkınlık hissi yaratıyor. (Şaşkınlık dışında sanırım keyfin doruklarına, heyecanın en dip noktasına gidiyoruz)
Film üzerine gerçekten yazılacak bir sürü şey var; örneğin satranç sahnesi gibi, Douglas Rainin harika sesi ile can verdiği HAL 9000 ile Dave arasında geçen tartışma sahneleri, maymunların kemiği ve hayatı keşfedişi...
Daha nice şey ama yazıyı uzatıp sizi sıkmak istemem bu yüzden bu film üzerine söylenecek her şeyin monolog değil de diyalog şeklinde olması taraftarıyım.
Filmi izlemiş olan, izleyecek olan herkes düşüncelerini, eleştirilerini yorumlar kısmından dile getirebilir seve seve okuyup yanıt vermeye çalışırım.
Kubrick sinema dünyasını kökünden değiştirdi ve bugün onun izinden giden (Christopher Nolan, David Fincher) bir sürü insan oluşuyor, oluşacak.
Ne olursa olsun Kubrick unutulmamalı ve her biri Mona Lisa tablosundan daha eşsiz olan eserleri tekrar tekrar izlenilmeli, izlettirilmeli.
Öncelikle Stanley Kubricke bu filmi çektiği için sonrasında da sizlere bu yazıyı sonuna kadar okuyup, değerli vaktinizi ayırdığınız için teşekkür ederim.
Hepinize iyi seyirler, iyi eğlenceler dilerim.
Gününüz güzel olsun, hoşça kalın.