"Burada çalışırken güvende olacaksınız. Burada çalışıyor olmanız, savaşın sonunu göreceğiniz anlamına geliyor." Öncelikle nasıl başlayacağım hakkında tek bir fikrim bile yok. O yüzden Los Angeles Times' ın bu kitap hakkında söylediği bir sözle başlamak istiyorum. "İnsan ruhunun gelişimini ustaca betimleyen…devamı"Burada çalışırken güvende olacaksınız. Burada çalışıyor olmanız, savaşın sonunu göreceğiniz anlamına geliyor."
Öncelikle nasıl başlayacağım hakkında tek bir fikrim bile yok. O yüzden Los Angeles Times' ın bu kitap hakkında söylediği bir sözle başlamak istiyorum.
"İnsan ruhunun gelişimini ustaca betimleyen bir anlatı."
Gerçekten de öyle. Çünkü Schindler başından beri Yahudilere yardım etmekle kafayı bozmuş bir insan değildi. Schindler bir melek değildi. O, etrafındaki sistemi yaşayarak, öğrenerek kendi vicdanına ve doğrusuna göre kararlar alan, bu eylemlerle sisteme kafa tutma pahasına insanlara yardım etmeye çalışan biriydi.
Polonyalı bir işçiyi bile kurtarmanın çok zor olduğu o dönemlerde bini aşan sayıda Yahudi işçiyi korumuş, o dönemki şartlara göre çok iyi bir şekilde kendi gözetimi altında hayatta tutmuştur. Oskar'ın Emalia' sı hiçbir Yahudinin dayaktan veya kötü şartlardan ölmediği tek kamptır.
Okurken çok farklı duygulara girdiğimi hatırlıyorum. Daha önce bir defa daha okumuştum. Ortaokul yıllarımda... Anlatılan her şeyi tam olarak anladığımı düşünmediğim için tekrar okumaya karar verdim. Her sayfada kan dondurucu bir detaya rastlamak, tarihin ne kadar kanlı olduğunun canlı kanıtları... Ortaokul zamanında okuduğumda bile hatırladığım bir sahne var. Okuyan veya filmini izleyenler bilir (izlemedim,izleyeceğim ama belki filminde de vardır). Yahudilerin kamplara kapatılmasından sonra onlara ait her türlü değerli eşyanın maddi değerlerine göre sınıflandırılması, bu sınıflandırmayı da Yahudi kuyumcuların yapması. Ve onlarca, binlerce Yahudinin ağzından sökülerek kuyumcuların önüne getirilen altın kaplamalar... Diyecek tek söz bulamıyorum cidden...
Oskar'ın listesi kısmı geldiğinde karakterlerle o kadar bağdaşmıştım ki resmen oturup oh çektim. Bir insana umut vermek o kadar kolay bir şey değildir. Çok zor ve sonuçları riskli olan bir harekettir, hele ki o döneme göre. Ama Schindler'in Listesi tüm Yahudiler için bir umut ışığıydı resmen :)
Schindler'in bu umudu vermekten hiçbir zaman çıkarı olmamıştı, aslına bakarsanız her şey bittiğinde Schindler beş parasız ve Yahudi arkadaşlarına muhtaç halde kaldı. Peki onca zahmet, onca uğraş neyden kaynaklanıyordu? Kitapta buna değinen bir bölüm var, bence gayet de güzel anlatıyor, bırakayım aşağıya.
"Schindler Yahudilerinin en yaygın düşüncelerinden biri, "bunu neden yaptığını hala anlayamıyorum."dur. Bunu açıklamaya Oskar'ın, iyilik etmenin şeffaflığı ve sadeliğinden hoşlanan ve duygularıyla hareket eden bir kumarbaz olduğunu; tabiatı gereği sistemle alay etmeyi seven bir anarşist olduğunu; hatta dizginlenemez şehvetinin altında insanların gaddarlıklarıyla karşılaştığında şaşırıp ezilmek yerine tepki verip, öfke nöbetlerine kapılma kabiliyeti barındırdığını söyleyerek başlayabiliriz. Ama bütün bunlar bir kenara not edilip toplansa bile, 1944 sonbaharında Emalia mezunları için son bir cennet yaratmasını sağlayan o inatçılığı açıklamaya yetmez."
Oskar savaş kaybedilip Yahudiler özgürlüğünü kazandığı zamanki son konuşmasında bile yardımlarının unutulmamasını istemiş ancak hiçbir zaman kendisine teşekkür edilmesini ve minnet duyulmasını istememiştir kitapta.
Hataları olan ancak yine de iyi bir insan olan Schindler'in hikayesi gayet güzel bir şekilde, o dönemin ne kadar çirkin ve insanlığa aykırı olduğunu da tüm şeffaflığı ile anlatan bu kitap hakkında bıraksanız daha konuşurum ancak burada bırakıyorum.
Son olarak bir alıntıyla bitireyim o zaman :)
"O gün düşünme yetisine sahip olan herkes, gelecekte olanları bütün çıplaklığıyla görmeye başladı. O günden sonra, sistemi alt etmek için gücümün yettiği her şeyi yapmaya karar verdim."