Raf Yorumu: Çiğdem (@ciigddemm)

Hristiyanlık tarihinde endüljans ilk başlarda, şehit olmayı göze alanlar ve işkence altında inancını reddedenler gibi istisnai durumlarda nadir olarak uygulanmış fakat Orta Çağ’ın sonuna doğru endüljans uygulaması suistimal edilmeye başlamış, Luther’in tezlerindeki bu eleştirisi de tam olarak burada başlıyor. Luther…devamıHristiyanlık tarihinde endüljans ilk başlarda, şehit olmayı göze alanlar ve işkence altında inancını reddedenler gibi istisnai durumlarda nadir olarak uygulanmış fakat Orta Çağ’ın sonuna doğru endüljans uygulaması suistimal edilmeye başlamış, Luther’in tezlerindeki bu eleştirisi de tam olarak burada başlıyor. Luther bu tezlerinde, dönemin dini otoritelerinin yetkilerini aşmasını ve kötüye kullanmasını eleştiriyor. Papa’nın ve vaizlerin bu tutumundan dolayı Hristiyanlığın özündeki inanışların yanlış anlaşıldığını ve dini kavramların içinin boşaltıldığını vurguluyor. Sadece bununla da kalmıyor, dönemin lütuf vaazları ve endüljans uygulamaları resmen insanları sömürmede bir araç olarak kullanılıyor. Sömürülen halk hem gittikçe fakirleşiyor hem de dinin özüne ters düşen bu aşırı uygulamalardan dolayı dinin özünden uzaklaşıyor. Endüljans sayesinde elde edilen paralar ise halkın hiç faydasına olmayacak işlerde harcanıyor. Luther, dindeki bu şişirilmiş uygulamaların İncil’in önemine gölge düşürdüğünü söylüyor. Nitekim öyle de. Luther İncil’i merkeze alarak baktığında, günahların affının sadece para karşılığında olmadığını, tövbenin aynı zamanda içten bir şekilde ve tüm hayata sirayet edecek şekilde olmasını savunuyor. Hatta öyle ki, samimi bir tövbe lütuf belgelerinden daha önemli görülüyor. Ayrıca Luther’e göre, işlenen bir günahın sonucu olarak acı çekilmesi çok önemli ve gereklidir. Lütufların ise bu kadar bol ve kolay ulaşılabilir olmasının insanları rehavete düşürdüğünü savunuyor. Hatta bu fazla rahatlığın sonucu olarak Tanrı korkusunun da yitirilebileceği ihtimaline dikkat çekiyor. İnsanların lütuf satın almasındansa kendi sefilliklerini gidermesi yeğleniyor. İncil’e göre de lütuf satın alınmaktansa karşılaşılan bir düşküne yardım edilmesi yine daha iyi görülüyor. Papa’nın bağışlama yetkisi olan günahlar dışında hiçbir günahı bağışlayamayacağını dolayısıyla vaizlerin “endüljans her türlü cezadan tam bağışlanma sağlıyor” söyleminin de yanlış olduğuna değiniyor. Ayrıca Kilise’nin bir karar mercii değil, şefaat sahibi olduğunu, bağışlanmaya dair asıl kararı yine Tanrı’nın vereceğini söylüyor. Şunu da vurgulamalıyım ki; Luther, Papa’nın ve vaizlerin yetkileri çerçevesinde görevlerini yerine getirmesinde sakınca görmüyor yani buna tamamen karşı değil, eleştirisi din adamlarının yetkilerini menfaatleri doğrultusunda aşmalarınadır.