Çiğdem (@ciigddemm)

Kitabın ismi için cuk oturmuş diyebilirim. İçeriğinin kısa bir özeti adeta. Yazar bu kitapta bizi toplumun tam da içinde olan, rastlamaktan kaçınamayacağımız hikâyelerle buluşturuyor. Farklı kişilerin farklı hikâyelerine, ruh hallerine, buhranlarına şahit oluyoruz. Kitap hakkında benim için olumsuz olan tek…devamı

ciigddemm 3 years ago

Vincent'ten Sevgilerle

Dorota Kobiela

87 Gönderi

*Van Gogh (30 Mart 1853/29 Temmuz 1890) Loving Vincent bir filmden fazlası. Film, 125 ressamın yaptığı Van Gogh tarzı 65.000 yağlı boya tablosundan oluşuyor ve 6 yıl gibi bir sürede ancak bitmiş. Gerçekten çok büyük bir emek var ve sonucunda…devamı*Van Gogh (30 Mart 1853/29 Temmuz 1890) Loving Vincent bir filmden fazlası. Film, 125 ressamın yaptığı Van Gogh tarzı 65.000 yağlı boya tablosundan oluşuyor ve 6 yıl gibi bir sürede ancak bitmiş. Gerçekten çok büyük bir emek var ve sonucunda bir şaheser meydana gelmiş. Her bir karenin bir tablo olduğunu bilerek izlemesi çok keyifli, âdeta 65.000 tabloluk bir sergi geziyorsunuz. Ayrıca 2018’de En İyi Animasyon Filmi dalında Oscar’a aday olmuş fakat ödülü alamamış (ödül sahibi Coco olmuş). Yine de aldığı farklı ödüller var. Filmin konusuna gelecek olursak, modern sanatın kurucularından biri olarak kabul edilen Hollandalı ressam Van Gogh’un ölümünden bir yıl sonrasına ışık tutuyor ve daha önce resmini yaptığı bir karakter üzerinden ilerleyerek neden öldüğü sorusunu yanıtlamaya çalışıyor. Bazı kaynaklarda intihar ettiği kabul edilse de filmde “Gerçekten öyle mi? Bu mümkün mü?” gibi sorgulamalar yapılıyor. Yani sanıyorum ki bu konuda bir muamma var. Tarihteki birçok sanatçı gibi Van Gogh da yoksulluk içinde yaşamını sürdürmüş, resim malzemeleri almak için parayı dahi zor bulmuş ve hayattayken satılamayan tabloları ölümünün ardından değerlenip satılmış, 20. yüzyılın en popüler ressamları arasına girmiştir. Yoksulluğunun dışında Van Gogh’un manevi olarak da çok sıkıntılı bir yaşamı olduğunu görüyoruz. Psikolojik rahatsızlıkları onun peşini bırakmamış. Kulağını kesme hikâyesini duymayan yoktur herhâlde. Tabii bunlar durduk yere olan şeyler değil, bu ruh halinin altında yatan sebeplerin etrafındaki insanlardan hatta küçük çocuklardan kaynaklandığını görüyoruz (tüm sebep onlar diyemezsek de çoğunluk diyebiliriz bence). Onu dışlamaları, alay etmeleri vs. Van Gogh’un sıkışmış, baskılanmış ruh halini ortaya çıkarıyor. En çok ilgimi çeken şeylerden biri yağlı boya için eline ilk fırçayı 28 yaşında (1882 yılında) aldığı ve 37 yaşında vefat ettiğiydi. Yani 8 yıl gibi bir süre içinde acemilikten usta bir ressama dönüşmüş olmasıydı. Farklı kaynaklarda sürekli olmasa da küçüklükten resme girişinin olduğu ve bazı denemeler yaptığı yönünde bilgiler var ama yağlı boyaya 28 yaşında başladığını biliyoruz. İlgisi küçüklükten beri varmış diyebiliriz sanırım. Bu 28-37 yaşları arasında ise neredeyse hiç ara vermeden yoğun bir şekilde resim yapmıştır. Onu yağlı boyaya başlatan ise o dönemde başarılı bir ressam olan kuzeni Mauve’dir. Son olarak, senaryo açısından olumsuz eleştirilebilecek yönleri olsa da henüz bir benzerini görmediğim, Hollanda’nın da sarı sıcak tarlalarını izlediğimiz tablolardan oluşan güzel bir film hatta eserdir. Başta sanatı seven, sanatla ilgilenenler olmak üzere herkese tavsiye edeceğim bir filmdir. Filmden alıntılar: “No detail of life was too small or too humble for him. He appreciated and loved it all.” Marguerite “Live longer you will see. Life can even bring down the strong.”

ciigddemm 3 years ago

Fatih Harbiye

Peyami Safa

50 Gönderi

Spoiler içeriyor Not: Önemli bir dönem romanı olduğunu düşündüğümden bazı yerleri detaylı anlattım, kitabı okuma hevesinizi kaçıracağını düşünmüyorum ama yine de belirtmek istedim. Peyami Safa’nın 1931 basımlı kitabıdır. Yazarın birçok kitabında olduğu gibi bu kitabında da oldukça belirgin bir doğu-batı çatışması yer…devamıNot: Önemli bir dönem romanı olduğunu düşündüğümden bazı yerleri detaylı anlattım, kitabı okuma hevesinizi kaçıracağını düşünmüyorum ama yine de belirtmek istedim. Peyami Safa’nın 1931 basımlı kitabıdır. Yazarın birçok kitabında olduğu gibi bu kitabında da oldukça belirgin bir doğu-batı çatışması yer alıyor. Yazıldığı döneme ışık tutan bu eser; Cumhuriyetin ilk yıllarında toplumun nasıl bir hâl içinde olduğunu, asrîleşme (çağdaşlaşma) sancılarını farklı örnekler üzerinden bize aktarmaktadır. Ana karakter diyebileceğimiz Neriman ile yanlış batılılaşmanın sancılarına şahit oluyoruz. Neriman ve uzun bir süredir nişanlısı olan Şinasi Doğu kültürünü içinde barındıran/temsil eden Fatih’te yaşıyor. Doğu-Batı çatışmasının ilk örneği Fatih ve Harbiye olmak üzere bu iki semtte karşımıza çıkıyor. Bu iki semt aynı coğrafyada yaşanan kültür ve zihin geriliminin adeta birer cepheleridir. Öyle ki yazar bunu kitapta; “Kabil’le New York arasındaki farkların çoğuna İstanbul’un iki semti arasında kolayca tesadüf edilir.” diye ifade etmiştir. Neriman Darülelhan’ın (Konservatuvarın) alaturka kısmında ud, Şinasi de yine aynı kısımda kemençe eğitimi alıyor. Daha sonra Neriman, alafranga kısmında keman eğitimi almaya gelen Macit ile tanışıyor. Doğu-Batı çatışmasının ikinci örneği de burada karşımıza çıkıyor: alaturka ve alafranga müzik. (Romanın sonlarına doğru bu müzik tartışması daha da detaylanıyor ve müzik üzerinden entelektüel bir tartışmaya şahit oluyoruz.) Neriman 7 yaşından sonra geldiği İstanbul’da, tahsilini Avrupa’da bitiren büyük dayısı ve kızlarından etkilenip küçüklükten itibaren Garp hayatına karşı meylediyor. Ruhunda yıllarca uyuyan bu iştiyak, Macit ile tanıştıktan ve Lozan sulhundan (resmi Türkiye’nin de kanunla herkese kabul ettirdiği asrileşme adımları) sonra şiddetli bir şekilde yeniden ortaya çıkıyor. Fakat Neriman'daki bu tezahürün yanlış olan kısmı şu ki; Batı'nın, kendisine faydalı olabilecek kısımlarını almak yerine zahire aldanıp gösteriş, lüks, şatafat ve eğlenceye meyletmesidir. Bununla birlikte artık her şey Neriman’ın gözüne batmaya başlıyor. Doğu ve Doğu’yu temsil eden her şeyden nefret etmeye başlıyor. Doğu kültüründen soğumaya bir sürü sebep buluyor. Zariflikten uzak siyah torbalı udu, evde eline bulaşan kömür karası, Macit’in bakımlı ellerine karşılık Şinasi’nin bakımsız elleri, Beyoğlu’ndaki zarif şişelerdeki esanslara karşılık hacıyağı, hatta ve hatta Garplıları köpeklere, Şarklıları da kediye benzettiğinden evdeki kedisinden (Sarman) dahi nefret etmeye başlıyor. Bunların aksine Beyoğlu’nun ışıltılı camekânlara sahip dükkânları, mahrem odaları andıran kafeleri, balolar vb. de Neriman’ı adeta bir girdap gibi içine çekiyor. Bunlar gibi daha birçok örneklere kitapta rastlıyoruz. Ayrıca Neriman'ın, yine adeta Doğu kültürünün timsali olan babasıyla girdiği diyaloglar babasının verdiği cevaplardan dolayı kitabın en güzel kısımlarından birini oluşturuyor. Neriman yine dayızadelerinin vesilesiyle hakikati görüyor ve gerçek samimiyetin, saf sevginin peşinden gidiyor. Ama nasıl gidiyor? Bunun için kitabı okuyun lütfen :) Tekrar vurgulamak istiyorum ki özellikle kitabın sonlarına doğru olan karakterlerin açıklamaları için bile okunmalı. Kesinlikle okunmalı. Çok beğendiğim ve faydalı olabileceğini düşündüğüm birkaç alıntı: "Bir İngiliz kızına Sadi'yi sorsan bilir, sen Şarklı olduğun halde bilmezsin. Kabahat sende mi, Sadi'de mi?" s.50 "Şarkla Garbın mültekasında (kavuşma yeri) olan Türkiye, Garptan tesir almakta tereddüt etmemelidir. Ancak, bu tesir, bizim tarafımızdan yapılacak mukabil bir tesiri ihlâl etmeyecek derecede kalmalı, yani kültürümüzün güzel ve halis köklerine kadar nüfuz etmemelidir." s.118

ciigddemm 3 years ago

Puslu Kıtalar Atlası

İhsan Oktay Anar

97 Gönderi

Puslu kıtalar atlası, yazarla tanışmama vesile olan, yazdığı ilk romandır ve 1995’te yayımlanmıştır. Bir yazarın ilk romanı için harikulade bir yapıt gerçekten. Aynı zamanda, bu zamana kadar okuduğum, postmodernizmi en iyi temsil eden kitaplardan biri. Roman, 17. yüzyılın İstanbul’unda yani…devamıPuslu kıtalar atlası, yazarla tanışmama vesile olan, yazdığı ilk romandır ve 1995’te yayımlanmıştır. Bir yazarın ilk romanı için harikulade bir yapıt gerçekten. Aynı zamanda, bu zamana kadar okuduğum, postmodernizmi en iyi temsil eden kitaplardan biri. Roman, 17. yüzyılın İstanbul’unda yani Kostantiniye’de geçiyor. Kitabı okurken güçlü tasvirler sayesinde adeta Osmanlı döneminde yaşıyormuş gibi hissediyorsunuz. Tabii yazar bununla birlikte dönemi daha iyi yansıtabilmek için Arapça ve Farsça kökenli kelimelere de oldukça yer veriyor. Bundan dolayı başlarda kitabın dili ağır gelebilir ve gözünüz korkabilir ama sabredip devam ettiğinizde ilerleyen sayfalarda eminim kendinizi olayların akışı içinde bulacaksınız. İhsan Oktay Anar, felsefe bölümü mezunu ve bu alanda öğretim görevlisi olarak da emekli olmuş bir yazar. Dolayısıyla kitapta bu alandan da bir şeyler bulmak kaçınılmaz. Roman zaten René Descartes’ın “Düşünüyorum öyleyse varım.” önermesi etrafında şekillenmiştir. Yazar bu önermeyi farklı bir açıdan yorumluyor. Düşünüyorum/düşlüyorum öyleyse varsınız diyor. Felsefe dışında da yer yer tarih, coğrafya, fizik, matematik gibi birçok alana değiniyor. Bu yönüyle çok hoşuma giden bir kitap gerçekten. Metinlerarasılıktan da özellikle bahsetmek istiyorum. Kitabı okurken bir bölümden başka bir bölüme geçtiğinizde çok farklı bir karakterden bahsedebiliyor ve ister istemez bu ne alaka diyorsunuz, daha sonra ilerleyen bölümlerde ise o iki karakterin yolları bir şekilde kesişiyor ve aşina olduğunuz karakterleri bir olay içinde bulabiliyorsunuz. Yazar bunu da çok güzel bir şekilde yapıyor ve sizi kitabın akışına dahil ediyor. Bunun yanı sıra fantastik öğelerle de bolca karşılaşıyorsunuz. Sadece rüya yoluyla gezerek oluşturulmak istenen bir atlas, yıllarca uyuyamayan veya uyanamayan insanlar, kendince ölümsüzlüğün formülünü hesaplamış ve ona ulaşmak isteyen bir adam... Kitabın sonunun ise müthiş bir şekilde felsefi önermeye bağlandığını söyleyebilirim. Bunların dışında spoiler olmasın diye söylemediğim(özellikle sonda) çok güzel detayların olduğunu bilmeniz gerekli. Mutlaka okunmalı dediğim kitaplardandır.

ciigddemm 3 years ago

Ottla’ya ve Aileye Mektuplar

Franz Kafka

1 Gönderi

Mektup türünde olan bu eserde, Kafka'nın nasıl bir abi olduğuna dair önemli ve yüz gülümseten detaylarla karşılaşabilirsiniz. Bunun yanı sıra Ottla'nın da abisiyle nasıl sevecen bir şekilde ilgilendiğini, onu nasıl sevdiğini Kafka'nın mektuplarından anlayabilirsiniz. Önemli bir detay; kitapta sadece Kafka'nın…devamı

ciigddemm 3 years ago

Akşam Güneşi

Reşat Nuri Güntekin

4 Gönderi

Spoiler vermeden anlatmaya çalıştım: Cumhuriyet dönemi eserlerinden biri olan bu kitap, dönemin izlerini taşımakla beraber asıl konu itibariyle bir aşkı anlatmakta. Roman, Nazmi adındaki başkahramanın yaşadığı olaylar çerçevesinde gelişiyor. Çocukluğunda ele avuca sığmayan Nazmi, daha sonra da yine yerinde durmayan…devamıSpoiler vermeden anlatmaya çalıştım: Cumhuriyet dönemi eserlerinden biri olan bu kitap, dönemin izlerini taşımakla beraber asıl konu itibariyle bir aşkı anlatmakta. Roman, Nazmi adındaki başkahramanın yaşadığı olaylar çerçevesinde gelişiyor. Çocukluğunda ele avuca sığmayan Nazmi, daha sonra da yine yerinde durmayan hoppa bir delikanlı olarak karşımıza çıkıyor. Bir aralık duruluyor gibi oluyor ve memleket meselelerine/milli meselelere yöneliyor. Son zamanlarda tarih üzerine okumalar yapmamın etkisiyle keyif aldığım ve uzun sürmesini istediğim bir bölümdü bu fakat kitabın çok az kısmını kaplıyor. Başlıktaki akşam güneşi metaforu ise ilerleyen sayfalarda karşımıza çıkıyor (Nazmi’nin hayatının ilerleyen safhalarında) ve meşru olmayan bir aşkı anlatıyor bize. Yazar bu ilişkiyi betimlemeleriyle çok iyi hissettiriyor. Bu aşkın hissettirdiklerini, heyecanlarını, ıstıraplarını, hastalıklarını adeta yaşıyoruz. Ancak bunun yanında yazar bu meşru olmayan ilişkiyi desteklemediğini, kötü bir şey olduğunu da birçok yerde “çirkin” sıfatıyla vurguluyor. Ama yine de çirkin bir ilişki anlatıldığı için ve küçük yaştakilerin bunun kötü olduğu anlamını çıkaramamasına karşın her yaştan kesimin okumaması gerektiğini düşünüyorum (anlatılanlardan dolayı özenme olabilir). Bunun yanında çok ön planda olmamasına rağmen inceden inceye bir batı eleştirisi yapıldığını da düşünüyorum. Nazmi batıdaki o eğlenceli, coşkulu hayatından mecburen koptuktan sonra, o günlerinin özlemini acı çekerek yaşıyor. Batı yaşamına karşı sarf ettiği sert cümleler aslında bir nevi özleminden kaynaklanıyor. Sonunun pek iyi bir yere gitmemesi, kendini çirkin ilişkinin içinde bulması da yine batı hayatına meyilinden olsa gerek. Dönem kitaplarını okurken sanki o dönemde yaşıyormuş gibi hissediyorsun ve bu benim hoşuma gidiyor, özellikle de Cumhuriyet dönemini seviyorum sanırım. Bu kitabı da okurken yeri geliyor tahmin ediyorsunuz, yeri geliyor şaşırıyorsunuz ve en güzeli de sanki o döneme ışınlanmış gibi hissediyorsunuz.

ciigddemm 4 years ago

Garanti Karantina

Murat Menteş

4 Gönderi

Garanti Karantina bu zamana kadar Murat Menteş’in çıkardığı son şiir kitabıdır. İlk şiir kitaplarını okumadım, baktığım kadarıyla şu anda da baskısı yok hiçbirinin. Bundan dolayı diğerleriyle karşılaştırma şansım pek yok. Onun dışında Menteş, Sabahattin Ali gibi yazmaya şiirle başlayan fakat…devamıGaranti Karantina bu zamana kadar Murat Menteş’in çıkardığı son şiir kitabıdır. İlk şiir kitaplarını okumadım, baktığım kadarıyla şu anda da baskısı yok hiçbirinin. Bundan dolayı diğerleriyle karşılaştırma şansım pek yok. Onun dışında Menteş, Sabahattin Ali gibi yazmaya şiirle başlayan fakat aslında (gördüğüm kadarıyla) romanları daha ön planda olan bir yazarımız. Bu tabii ki şiirlerinin niteliksiz olduğu anlamına gelmiyor, şiirlerinin pek bilinmemesinden dolayısıyla okunmamasından olabilir. Şiirlerinde ikinci yeni akımının görüldüğü bazı unsurlara rastlansa da (anlaşılırlık yerine anlamca kapalılığın görülmesi, anlatımda karıştırımlara başvurmak yani duyular ya da algıların birbirlerine karıştırılması ve birbirleriyle ilgisiz ya da az ilgili sözcüklerin yan yana kullanması vb. gibi, bknz: Asım Bezirci İkinci Yeni Olayı adlı eseri) biçimsel yeniliklere yöneldiği kitabın ilk sayfasında da vurgulanıyor. Yani bu noktada tamamıyla ikinci yeni şiiri diyemiyoruz sanırım. Menteş, şiirlerinde bütünlüğü ve mısrayı aynı anda gözetiyor. Bolca imgesellik ve veciz söyleyiş yine şiirlerinde gördüğümüz unsurlar. Ayrıca iki şiiri de Kaan Boşnak tarafından bestelenmiştir. Murat Menteş’in bu kitabı anlamca kapalı olan şiir kitapları arasında kesinlikle tavsiye edebileceğim bir kitap. Bambaşka ve çok hoş bir tarzı var gerçekten. Ben farklı olarak tarzını, tamamıyla olmasa da biraz Ceza’nın yazdığı şiirlere benzettim. Rap severlerin de belki ayrıca ilgisini çekebilir. Bunun dışında kitabın içindeki Murat Yılmaz’ın çizimleri çok başarılıydı ve kitaba ayrı bir hava katmıştı. Son olarak sevdiğim şiirlerinden biriyle bitirmek istiyorum; Kamikaze müezzin Mutluluk mu, bilgelik mi, seçimini yap. Faniliğin evrendeki dandik yankısı, kesintisiz şantajın verdiği azap alnımızın fosforlu çiviyazısı. Erdiğin duyulursa çıkarsın ermişlikten ücralığı nimet say, jurnalci kitleden kaç nice sakınsan da infaz parazitinden bulamazsın vicdanına uygun bir tıkaç. Keşke sen de var olsan, ben düşününce. Bu dünya korkunç fakat öğretici de masumiyet kodesinden firar eylesek bizim olsa karaya vuran mat gölge. Varsın zangırdasın tabiatın çatısı sahibine ulaşsın da yollanan her öpücük. Emperyalistler kendi derdine yansın İkimiz hayırlı bir iş için öldük.

ciigddemm 4 years ago

Zamanın Kıymeti

Abdulfettah Ebu Gudde

4 Gönderi

Zamanın Kıymeti / Pratik Baskı* “Bizim coğrafyamızda zamanın zayi edilmesi, kitapların az yazılmasını, yazıların okunmamasını ve cehalete razı olunması neticesini getirdi. Neredeyse cahillikten dolayı üzülen insanlar yok gibi!” (s. 99) Yazıma kitaptan bir alıntıyla başlamak istedim. Dilimize pelesenk olmuş, zamanın…devamıZamanın Kıymeti / Pratik Baskı* “Bizim coğrafyamızda zamanın zayi edilmesi, kitapların az yazılmasını, yazıların okunmamasını ve cehalete razı olunması neticesini getirdi. Neredeyse cahillikten dolayı üzülen insanlar yok gibi!” (s. 99) Yazıma kitaptan bir alıntıyla başlamak istedim. Dilimize pelesenk olmuş, zamanın kıymetini anlatan birçok farklı sözü duymuşuzdur. Bu kitapta da zamanın kıymeti İslam dini üzerinden anlatılıyor. Yazar, bu kıymet sözde kalmasın, hayatlara da gerçek manada uygulansın diye bunun örneklerini alimlerin hayatlarından kesitlerle desteklemiş. Bu, yer yer hadis ve ayetlerle hatta kıssalarla da destekleniyor. Zamana hak ettiği değeri vermenin bazı fedakârlıklar istediği de aşikâr ki bunu da alimlerin hayatlarındaki 'uç' diyebileceğimiz örneklerde görebiliyoruz. Örneğin bir tanesi günde 20 dakika gibi kısa bir süreyi uykuya harcarken bir diğeri ise kolay çiğnenebilir yiyecekler tercih ederek yemeğe harcadığı süreyi minimumda tutmuştur. Sürekli okumalar yapmak ve kitaplar yazmak üzere kurulu bir hayatları vardır (ibadeti söylememe gerek yok sanırım). Aynı zamanda bu, başarının kolay elde edilemeyeceğini gösterirken alimlerin yapabilmiş olması (sonuçta onlar da insan) bizim de yapabileceğimizi gösterir. Tabii ki herkesin farklı yetenekleri ve kapasiteleri var bu da kitapta vurgulanıyor yani herkesin 20 dakika uyumasını veya bunun gibi fedakârlıklar yapması beklenemez. Fakat yine de insanların çoğunun zamanlarını boş işlerde israf ettikleri, gerektiği gibi kullanmadıkları, ilim ve bilime ulaşma yolunda oldukça tembel davrandıkları su götürmez bir gerçek ve kitapta da sıklıkla bu noktalara dikkat çekiliyor. “İlim, kendisiyle iştigal eden insana hemen faydalar sağlamasa bile; vaktin kendisiyle ölüp gittiği boş şeylerden alakayı kesip atması bile yeterlidir.” (s. 49) Hayatının son günü olduğunu bilse bile fazladan yapacak bir ibadet bulamayacak olan bir başka alimin bu durumu ise oldukça imrendirici ve ders verir niteliktedir. Dinimize (İslam’a) göre şu an yaşadığımız dünya biliyoruz ki ebedi hayata giden yolda sadece bir durak. Yani kalıcılığı yok ve burada bilmediğimiz fakat kısıtlı olan bir süremiz var. Bunu israf ederek en büyük ahmaklığı yapıyoruz. İmam Şafiî bunu şu sözüyle vurguluyor: “Kervanların, yolculuk esnâsında ev inşâ etmeleri akıl kârı mıdır?” (s. 133) Bu sözü kendimce biraz açıklamak istiyorum. Bizler ahiret yolcusuyuz ve burada “ev inşâ”sından kasıt, yolcusu olduğumuz ebedi hayattan daha çok bu geçici dünyaya bağlanıp materyalist bir hayat sürmektir. Kalıcı olmadığımız bir yerde temel ihtiyaçlar dışında sürekli mala, mülke, mevkiiye, maddeye bağlanmanın ve sürekli bunlar uğruna çabalamanın doğru olmadığını vurguluyor. Denge her şeyde mühimdir. Ayrıca tüm bunları uygulamaya çalışırken etrafımızdaki insanlar da çok önemlidir. Bizi gaflete ve tembelliğe sürükleyecek insanlardan, durumlardan ve ortamlardan uzak durmamız öğütleniyor. Bunun yanında bir de sürekli yanı başımızda olan nefsimiz var ki asıl mücadelede onunladır. *Kitabı "Pratik Baskı" diye geçen versiyonundan okudum fakat burada olmadığından farklı bir yayını seçtim.

ciigddemm 4 years ago

Doksan Beş Tez

Martin Luther

5 Gönderi

Hristiyanlık tarihinde endüljans ilk başlarda, şehit olmayı göze alanlar ve işkence altında inancını reddedenler gibi istisnai durumlarda nadir olarak uygulanmış fakat Orta Çağ’ın sonuna doğru endüljans uygulaması suistimal edilmeye başlamış, Luther’in tezlerindeki bu eleştirisi de tam olarak burada başlıyor. Luther…devamıHristiyanlık tarihinde endüljans ilk başlarda, şehit olmayı göze alanlar ve işkence altında inancını reddedenler gibi istisnai durumlarda nadir olarak uygulanmış fakat Orta Çağ’ın sonuna doğru endüljans uygulaması suistimal edilmeye başlamış, Luther’in tezlerindeki bu eleştirisi de tam olarak burada başlıyor. Luther bu tezlerinde, dönemin dini otoritelerinin yetkilerini aşmasını ve kötüye kullanmasını eleştiriyor. Papa’nın ve vaizlerin bu tutumundan dolayı Hristiyanlığın özündeki inanışların yanlış anlaşıldığını ve dini kavramların içinin boşaltıldığını vurguluyor. Sadece bununla da kalmıyor, dönemin lütuf vaazları ve endüljans uygulamaları resmen insanları sömürmede bir araç olarak kullanılıyor. Sömürülen halk hem gittikçe fakirleşiyor hem de dinin özüne ters düşen bu aşırı uygulamalardan dolayı dinin özünden uzaklaşıyor. Endüljans sayesinde elde edilen paralar ise halkın hiç faydasına olmayacak işlerde harcanıyor. Luther, dindeki bu şişirilmiş uygulamaların İncil’in önemine gölge düşürdüğünü söylüyor. Nitekim öyle de. Luther İncil’i merkeze alarak baktığında, günahların affının sadece para karşılığında olmadığını, tövbenin aynı zamanda içten bir şekilde ve tüm hayata sirayet edecek şekilde olmasını savunuyor. Hatta öyle ki, samimi bir tövbe lütuf belgelerinden daha önemli görülüyor. Ayrıca Luther’e göre, işlenen bir günahın sonucu olarak acı çekilmesi çok önemli ve gereklidir. Lütufların ise bu kadar bol ve kolay ulaşılabilir olmasının insanları rehavete düşürdüğünü savunuyor. Hatta bu fazla rahatlığın sonucu olarak Tanrı korkusunun da yitirilebileceği ihtimaline dikkat çekiyor. İnsanların lütuf satın almasındansa kendi sefilliklerini gidermesi yeğleniyor. İncil’e göre de lütuf satın alınmaktansa karşılaşılan bir düşküne yardım edilmesi yine daha iyi görülüyor. Papa’nın bağışlama yetkisi olan günahlar dışında hiçbir günahı bağışlayamayacağını dolayısıyla vaizlerin “endüljans her türlü cezadan tam bağışlanma sağlıyor” söyleminin de yanlış olduğuna değiniyor. Ayrıca Kilise’nin bir karar mercii değil, şefaat sahibi olduğunu, bağışlanmaya dair asıl kararı yine Tanrı’nın vereceğini söylüyor. Şunu da vurgulamalıyım ki; Luther, Papa’nın ve vaizlerin yetkileri çerçevesinde görevlerini yerine getirmesinde sakınca görmüyor yani buna tamamen karşı değil, eleştirisi din adamlarının yetkilerini menfaatleri doğrultusunda aşmalarınadır.

ciigddemm 4 years ago

Osmanlı'nın Şifreleri

Talha Uğurluel, Cansu Canan Özgen

2 Gönderi

Kitap, önsözünde de yazdığı gibi Osmanlı hakkında merak edilen, yanlış bilinen veya kafalarda tam olarak oturmayan konular ve olaylar üzerinden röportaj şeklinde ilerliyor. Anlatılanlar ayrıca görsellerle de destekleniyor. Bunlardan dolayı okuması gayet kolay ve eğlenceli (çoğu insan tarihi sıkıcı görüp…devamı