Raf Yorumu: LaShakyShaky (@lashakyshaky)

☀ GÜNEŞ SİSTEMİ'NDEKİ DIŞ (GAZ) GEZEGENLER Güneş Sistemi; Güneş, dört karasal iç gezegen, küçük, kaya ve metal içerikli asteroitlerden oluşan bir asteroit kuşağı, dört gazsal dış gezegen ve Kuiper Kuşağı'nın buzsu cisimlerden oluşan ikinci bir kuşaktan oluşur. Kuiper Kuşağı'nın ötesinde…devamı☀ GÜNEŞ SİSTEMİ'NDEKİ DIŞ (GAZ) GEZEGENLER Güneş Sistemi; Güneş, dört karasal iç gezegen, küçük, kaya ve metal içerikli asteroitlerden oluşan bir asteroit kuşağı, dört gazsal dış gezegen ve Kuiper Kuşağı'nın buzsu cisimlerden oluşan ikinci bir kuşaktan oluşur. Kuiper Kuşağı'nın ötesinde ise seyrek disk, gündurgun ve en son olarak da varsayımsal Oort Bulutu bulunur. Güneş'ten olan uzaklıklarına göre gezegenler sırasıyla Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'dür. Bu sekiz gezegenin altısının çevresinde doğal uydular döner. Ayrıca dış gezegenlerin her birinin toz ve diğer parçacıklardan oluşan halkaları vardır. Dünya dışındaki tüm gezegenler, adlarını Yunan ve Roma mitolojisinin tanrılarından alır. Beş cüce gezegen ise; Kuiper kuşağında yer alan Plüton, Haumea ve Makemake; asteroit kuşağındaki en büyük cisim olan Ceres ve seyrek diskte yer alan Eris'tir. Plüton bilinen en büyük cüce gezegendir. Güneş sisteminin kütlesinin %99,86'sını, çekim kuvveti ile sistemi bir arada tutan ve G tipi bir sarı cüce olan Güneş, kalan kütlenin %90'ından fazlasını da Jüpiter ve Satürn oluşturur. Yüzölçümü, hacim ve kütle parametrelerinde, konu daha anlaşılır olsun diye parantez içinde bu özellikleri Dünya ile kıyasladım. Astronomik düzeydeki yüzölçümü, hacim ve kütle ifadelerini anlayamıyorsanız, hemen yanında parantez içindeki ifadeye bakın, daha rahat anlayacaksınız. Bu yazıda gazsal olan dış gezegenleri inceleyeceğiz... 📌 JÜPİTER (JUPITER) Jüpiter, Güneş'e yakınlık bakımından beşinci gezegendir. Varlığı antik çağlardan beri bilinmektedir. Adını Roma mitolojisinde tanrıların en büyüğü olan Jüpiter'den almıştır. Bilinen 79 uydusu vardır. Bu uyduların en büyükleri sırasıyla Ganymede, Callisto, Io ve Europa'dır. Bu uyduları Galileo Galilei keşfettiği için "Galileo uyduları" olarak da bilinirler. Güneş Sistemi'nin en büyük gezegenidir. Gaz devi sınıfına girmektedir. Silik de olsa bir halka sistemine sahiptir. Atmosferinin neredeyse hepsi hidrojen ve helyumdan oluşur. Tüm gezegenlerin toplamından daha büyük bir hacmi vardır. Gökyüzünde çıplak gözle gözlemlenebilir. Venüs'ten sonra gökyüzünde en parlak gözüken ikinci gezegendir. Çok güçlü bir manyetik alana sahiptir. Yarıçapı: 69.911 km Yüzölçümü: 61.420.000.000 km² (120,5 Dünya) Hacmi: 1,431 × 10¹⁵ km³ (1.321 Dünya) Kütlesi: 1,898 × 10²⁷ kg (317,8 Dünya) Güneş'e Ortalama Uzaklığı: 778.570.000 km Günöte: 816.620.000 km Günberi: 740.520.000 km Ortalama Sıcaklığı: -108 °C Ortalama Yoğunluğu: 1,326 g/cm³ Kaçış Hızı: 60,20 km/s Yörünge Hızı: 13,1 km/s Eksen Eğikliği: 3,12° Albedosu: 0,54 Uydu Sayısı: 79 Kendi Etrafında Dönüş Süresi: 9 saat 56 dakika Güneş Etrafında Dönüş Süresi: 12 yıl Tahmini Yaşı: 4,603 milyar 📌 SATÜRN (SATURN) Satürn, Güneş'e yakınlık bakımından altıncı gezegendir. Varlığı antik çağlardan beri bilinmektedir. Adını Roma mitolojisinde bir tanrı olan Satürn'den alır. Bilinen 82 uydusu vardır. Bu uyduların en büyüğü, yüzeyinde sıvı metan gölleri barındırdığı da bilinen Titan'dır. Jüpiter'den sonra hem hacim, hem de kütle olarak en büyük ikinci gezegendir. Gaz devi sınıfına girmektedir. Halk arasında "Halkalı Gezegen" olarak da bilinir. Devasa bir halka sistemine sahiptir. Atmosferinin neredeyse hepsi hidrojen ve helyumdan oluşur. Gökyüzünde çıplak gözle gözlemlenebilir. Güçlü bir manyetik alanı vardır. Yarıçapı: 58.232 km Yüzölçümü: 42.700.000.000 km² (83,7 Dünya) Hacmi: 8,271 × 10¹⁴ km³ (763,6 Dünya) Kütlesi: 5,683 × 10²⁶ km³ (95,1 Dünya) Güneş'e Ortalama Uzaklığı: 1.433.530.000 km Günöte: 1.514.500.000 km Günberi: 1.352.550.000 km Ortalama Sıcaklığı: -138 °C Ortalama Yoğunluğu: 0,687 g/cm³ Kaçış Hızı: 36,09 km/s Yörünge Hızı: 9,7 km/s Eksen Eğikliği: 26,73° Albedosu: 0,50 Uydu Sayısı: 82 Kendi Etrafında Dönüş Süresi: 10 saat 42 dakika Güneş Etrafında Dönüş Süresi: 29 yıl Tahmini Yaşı: 4,503 milyar 📌 URANÜS (URANUS) Uranüs, Güneş'e yakınlık bakımından yedinci gezegendir. William Herschel tarafından 1781 yılında keşfedilmiştir. Adını Yunan mitolojisinde gökyüzü tanrısı olan Uranüs'ten almıştır. Bilinen 27 uydusu vardır. Bu uyduların en büyüğü Titania'dır. Uranüs, buz devi sınıfına girmektedir. Açık mavi renktedir. Silik de olsa bir halka sistemine sahiptir. Ekseni o kadar eğiktir ki, kendi etrafında dönerken sanki yerde yuvarlanıyormuş gibi gözükür. Neptün ile beraber sistemin en soğuk iki gezegeninden birisidir. Gökyüzünde ancak teleskopla gözlemlenebilir. Atmosferi büyük oranda hidrojen, helyum ve metandan oluşur. Güçlü bir manyetik alanı vardır. Yarıçapı: 25.362 km Yüzölçümü: 8.115.000.000 km² (15,9 Dünya) Hacmi: 6,833 × 10¹³ km³ (63,1 Dünya) Kütlesi: 8,681 × 10²⁵ kg (14,5 Dünya) Güneş'e Ortalama Uzaklığı: 2.875.000.000 km Günöte: 3.008.000.000 km Günberi: 2.742.000.000 km Ortalama Sıcaklığı: -195 °C Ortalama Yoğunluğu: 1,270 g/cm³ Kaçış Hızı: 21,38 km/s Yörünge Hızı: 6,8 km/h Eksen Eğikliği: 97,86° Albedosu: 0,49 Uydu Sayısı: 27 Kendi Etrafında Dönüş Süresi: 17 saat 14 dakika Güneş Etrafında Dönüş Süresi: 84 yıl Tahmini Yaşı: 4,503 milyar 📌 NEPTÜN (NEPTUNE) Neptün, Güneş'e yakınlık bakımından sekizinci gezegendir. Johann Galle ve Urbain Le Verrier tarafından 1846 yılında keşfedilmiştir. Adını Roma mitolojisinde denizler ve depremler tanrısı olan Neptün'den almıştır. Bilinen 14 uydusu vardır. Bu uyduların en büyüğü Triton'dur. Uranüs, buz devi sınıfına girmektedir. Lacivert renktedir. Silik de olsa bir halka sistemine sahiptir. Güneş Sistemi'ndeki en şiddetli rüzgarlar bu gezegende gözlemlenir. Bu rüzgarların hızı 2000 km/h'i aşabilir. Uranüs ile beraber sistemin en soğuk iki gezegeninden birisidir. Gökyüzünde ancak teleskopla gözlemlenebilir. Atmosferi büyük oranda hidrojen, helyum ve metandan oluşur. Güçlü bir manyetik alanı vardır. Yarıçapı: 24.622 km Yüzölçümü: 7.618.000.000 km² (15 Dünya) Hacmi: 6,254 × 10¹³ km³ (57,7 Dünya) Kütlesi: 1,024 × 10²⁶ kg (17,1 Dünya) Güneş'e Ortalama Uzaklığı: 4.500.000.000 km Günöte: 4.540.000.000 km Günberi: 4.460.000.000 km Ortalama Sıcaklığı: -201 °C Ortalama Yoğunluğu: 1,618 g/cm³ Kaçış Hızı: 23,56 km/s Yörünge Hızı: 5,4 km/s Eksen Eğikliği: 29,56° Albedosu: 0,44 Uydu Sayısı: 14 Kendi Etrafında Dönüş Süresi: 16 saat 6 dakika Güneş Etrafında Dönüş Süresi: 165 yıl Tahmini Yaşı: 4,503 milyar ***** Eğer bazı parametrelerin ne ifade ettiğini anlamadıysanız öncelikle "ASTRONOMİK TERİMLER İÇİN MİNİ-SÖZLÜK" gönderisine bakmanız gerekiyor. Orada her bir parametrenin ne anlama geldiğini tek tek açıkladım. Sözlüğü okuduktan sonra tekrar gelin..:) Astronomiye 2012 yılında Bilim Çocuk dergisini almaya başladığımdan beri çok büyük bir merakım var. O zamandan bu yana, dokuz senede astronomi ile ilgili bilgim her geçen sene katlanarak arttı. Astronomi ile ilgili neredeyse hiçbir kitabı okumamış olsam da, aldığım dergilerden ve internetten yaptığım araştırmalar sonucu bir üniversite öğrencisinden bile beklemeyeceğiniz düzeyde bir astronomi bilgisine sahip oldum. Üniversiteye başladıktan sonra astronomi üzerinde onlarca kitap alıp hepsini okumak istiyorum. Böylelikle zaten bildiklerimin üstüne yine kat kat bilgi eklemiş olmayı umuyorum. Bunu övünmek için söylemiyor, gerçekten böyle düşünüyorum. Özellikle ülkemizde "profesör" veya "doktor" unvanlarıyla dolaşan televizyon/twitter şovmenlerini gördükten sonra bu düşüncemden daha da emin olmaya başladım. Neyse... Bu yazıda, astronominin en temel konularından birisi olan Güneş Sistemi'nin gazsal gezegenlerini ele almış oldum. Bu yazıyı hem kendime bir anı olarak, hem öğrendiklerimi tek bir yerde toplayarak kafama daha da kazımak, hem de içinde yaşadığımız sistem hakkındaki en temel bilgileri derli toplu bir şekilde öğrenmeniz için hazırladım. Umarım faydası dokunmuştur. Konsept dışına ilk ve son kez çıkıyorum. Buraya kadar okuduysanız çok teşekkür ederim..:)