Raf Yorumu: rosedenvers (@rosedenvers)

Ryan Murphy ve Ivan Brennan'ın izleyiciye sunulduğu andan itibaren büyük bir ilgi toplayan ve sansasyonlara neden olan yeni yapımı,Dahmer, ele alındığı dönemin ve olayın gerçekliklerini filtresiz bir şekilde önümüze sunmuş cesur, true crime türünde belli yönlerden yenilikçi,belli yönlerden klasik izler…devamıRyan Murphy ve Ivan Brennan'ın izleyiciye sunulduğu andan itibaren büyük bir ilgi toplayan ve sansasyonlara neden olan yeni yapımı,Dahmer, ele alındığı dönemin ve olayın gerçekliklerini filtresiz bir şekilde önümüze sunmuş cesur, true crime türünde belli yönlerden yenilikçi,belli yönlerden klasik izler taşıyan etkileyici bir yapım olmuş. Fakat projenin yakaladığı çarpıcı ve özgün atmosferin hatrı sayılı bir kısmını Ryan Murphy'e borçlu olduğumuzu düşünüyorum. Zira kendine has tavrı yer aldığı bütün projelerde öne çıkıyor ve orijinal bir bütün oluşmasında önemli bir rol oynuyor. Murphy'nin bu sanatsal duruşunu ise birkaç kelimeyle ancak şu şekilde açıklayabilirim; kapsayıcı,natüralist,politik ve yalın. Bir canavar olarak nitelendirilip sayısız trajediye sebep olmuş böylesine sıkıntılı bir figürün hikayesini aktarmada kullandığı tarafsız ve yalın yaklaşımı takdir edilesiydi doğrusu. Şiddet unsurlarını en az seviyede kullanmış ,bunun yerine ise psikolojik, sosyokültürel ve politik unsurları ana temaya dahil etmeyi seçmiş kendisi. Bunu da Jeffrey Dahmer rolünü canlandıran Evan Peters şöyle açıklıyor "Cinayet sahnelerini tekrar tekrar çekmek istemedik. Bu rahatsız edici olurdu. Olayları Jeffrey Dahmer'ın perspektifinden değil kurbanların perspektifinden aktarmak istedik. O dönem adalet sisteminde bulunan eksikliklere,toplumda bulunan ırkçılığa,homofobiye dikkat çekmek istedik." Bu yaklaşımları Jeffrey Dahmer'ın eylemlerinin korkunç gerçekliğini katbekat daha etkileyici kılmış ve vahşice katledilen bu insanların yaşadıkları psikolojiyi izleyiciye aktarmada üstün bir başarı sağlamıştır. Öte yandan bu insanları Jeffrey Dahmer'ın kurbanları olarak nitelendirmeyi reddetmesi ve bu insanların bir sayı olarak nitelendirilmesine tepki gösterilmesi haklı isyandı fikrimce. Hikayeyi tek perspektiften ele almayı reddeden Murphy,Jeffrey Dahmer'ın ün saldığı bu şeytani şöhretinin arka planında neler olduğunu detaylıca ve tarafsızca işlemekten çekinmemiş ve bu yüzden haksızca yaftalanmışta. Variety,The guardian,deadline gibi birçok büyük haber platformlarında fazlasıyla olumsuz eleştiriler almış,rotten tomatoes'da da eleştirmenler tarafından %50'lik bir skora layık görülürken izleyici tarafından %87'lik bir skor almış. Bu da demek oluyor ki yönlendirilmiş medya ajansları tarafından ne kadar yanlış lanse edilse de başarılı bir iş çıkarılmış ortaya. Ryan Murphy'nin avangard medya kişiliği kariyerinin başlangıcından itibaren yaban tepkiler alsada polis teşkilatlarındaki yolsuzluk ve 80'lerin polis etiğine giydirdiği eleştiriler yerli yerinde ve yakın dönemde Amerika'da yaşanan polis vahşeti temalı olaylara çok güzel bir gönderme olmuş fikrimce. Jeffrey Dahmer figürünü çok katmanlı işlemekten çekinmemiş Murphy. Dönüştüğü canavarın altında ki terkedilme korkusu yaşayan,en basit insan etkileşimine hasret, dikkate alınmak, sevilmek ve bağ kurmak için çırpınan bir Dahmer buluyoruz hikayenin katmanları arasında. Çocukluğunun en erken evrelerinden itibaren özensiz ve noksan evebeynliğin bir ürünü olan Jeffrey çok sert bir sonuç olmuş aslında insanlığa. Garipsenmiş, anlaşılmamış, göz ardı edilmiş ve en kötüsü de terk edilmiş. Bunların ruhunda açtığı boşlukları doldurmayı başaramamış ve hastalıklı bir bireye dönüşmüş sonrasında ise korkunç suçlara imza atmış,tarif edilemez acılara sebep olmuş kendisi. İşte böyle kompleks bir karakterin hikayesini birçok önemli unsurla harmanlayarak anlatmak çok zor ve riskli bir iş fakat bunu profesyonellikle hayata geçirmeyi başarmışlar. Evan Peters'ın role hazırlanma metodları ve kendini bu projeye adayışıyla kendini birkez daha kanıtlarken Richard Jenkins ile arasındaki baba-oğul dinamiğini izlemek ayrı bir keyif vericiydi açıkçası. Niecy Nash, Molly Ringwald,Penolope Ann Miller, Micheal Learned olsun oyunculuk hikayenin ambiyansına hareket katmış.Mahkeme sahneleri başta olmak üzere hikayenin aktarılışındaki tutarlılığıyla etkileyiciliği yakalamayı başarmışlardı. Teknik unsurlarına değinecek olursam renk katoloğunda sarı ve kahvenin soğuk tonlarının kullanılması hikayenin gerici atmosferini tetiklerken, Jeffrey'nin gerçekleştirdiği kaotik eylemlerin aksine koruduğu sakin ve soğuk tutumunu, boğucu dünyasını yansıtmada etkili olup içinde bulunduğu deliliğe çekmiş adete izleyiciyi. Yer verilen müzikler kullanıldığı sahnelerde tamamlayıcı bir unsur görevi görmüş, ses miksajlarında 2020 yapımı The Sound Of Metal filmindeki gibi yaratıcı tercihlere yönelmişler. Bu da tamamlayıcı bir unsur olmuş fikrimce. Sinematografi yönünden fiziki atmosfer ve hikaye öyle güzel birleştirilmiş ki dizinin her bir teknik unsuru bütünleyici bir nitelikte harmonize edilmiş. İnternet platformlarında aldığı olumsuz eleştiriler bu projede beni rahatsız eden tek nokta oldu açıkçası. Hikayede yer verilen kurbanların ailelerinin tepkileri sonucu sürü psikolojisini hat safhada yaşayan büyük bir kitle tarafından yapımın gerekliliği tartışıldı, fazlasıyla negatif dönütler alındı ve hatta yapımı izlemeyen yada izleyip anlamayan insanlar tarafından Dahmer'ın eylemlerine haklı bir gerekçe getirildiği söylendi. Bu olaya dahil olan insanların insiyatifinin alınması taraftarıyım fakat medyanın hazır verdikleri dışında hiçbir veri almayan, fikir geliştirmekten yoksun ve bir sanat eserini anlamayı beceremeyen insanların bu kadar çabuk bir yargıya varmalarına karşıyım. Bunu da belirtmek isterim. Uzunca bir anlatının sonunda bir sonuca varmam gerekirse Dahmer son zamanların en çarpıcı yapımlarından biri olmuş ve önyargıları ne kadar dikte edici olursa olsun kırmayı başarıp bir hikayeyi hakkını vererek sunmayı başarmış.