9 yıl önce tesadüf eseri elime geçen bir kitaptı Suç ve Ceza lakin yayın evi iki cilt şeklinde basmıştı ve bana ikinci kitap denk gelmişti. Açtım iki sayfa okuduktan sonra hem Dostoyevski'ye hem Suç ve Ceza'ya ön yargı doldurarak kenara…devamı9 yıl önce tesadüf eseri elime geçen bir kitaptı Suç ve Ceza lakin yayın evi iki cilt şeklinde basmıştı ve bana ikinci kitap denk gelmişti. Açtım iki sayfa okuduktan sonra hem Dostoyevski'ye hem Suç ve Ceza'ya ön yargı doldurarak kenara bıraktım ve Pinokyo'yu okumaya devam ettim. Yollarımız çok erken ve eksik bir şekilde birleşmişti.
3 yıl önce Suç ve Ceza'ya olmasa da en azından Dostoyevski'ye olan ön yargımı yenmek için bir okuma rehberiyle beraber tekrardan okumaya başladım. Ve kalemini çok sevdim. Bu yılda kitaplığımda sırıtarak:“19 bitmek üzere hâlâ beni okumayacak mısın aptal” diye bakan Suç ve Ceza'yı aldım; başladım, bitirdim.
Dostoyevski'den okuduğum en akıcı ikinci kitap benim için. Neden çok fazla yarıda bırakıldığını anlamadım belki de tam zamanında okumuşumdur ben.
Açıkçası kitap tahmin ettiğim gibi değildi. Ben Raskolnikov'un suçu işledikten sonra hücresinde ölümü beklerken veya kürek mahkumluğuyla yaşamaya çalışırken çektiği vicdan azaplarından oluşacağını: İşte insanları sıkabilecek olanın da bu vicdan azabı çekerken beraberinde derin varoluşun da sorgulanarak ortaya çıkartılacağını düşünmüştüm. Lakin Raskolnikov kitabın son anına kadar işlediği suçtan dolayı kendisini suçlamıyor. Çünkü biraz da olsa bu suçun insanlardan onu farklı kıldığını biliyor ta ki suçunu itiraf edip cezasına mahkum oluncaya dek. Evet, Raskolnikov bir tek kendi doğrularına değil de insanların doğrularına boyun eğince kendisini suçluyor. Raskolnikov bu suçu maddi geçersizlikten dolayı işlediğini söylüyor ama bence bu suçu insanların bayağılına olan nefretinden işliyor. Kürek mahkumuyken kopyanın bir parçası olmak istiyor. Çünkü bireyselliğin yalnızlığı altında o da eziliyor. Raskolnikov'a yer yer sinirlendiğim oldu ama onu suçlayamıyorum.
Elbette insanların öldürülmesi doğru bir şey değil ama aslına odaklanmak gerek. Asıl suçlu kim, kimler?..
29.9.23
