Raf Yorumu: Esra (@hesrac)

Spoiler içeriyor Daha sonra gelip bakmak için bölümler ve kısaca notlarım: ▪️Birinci bölüm: SAMANYOLU Evrenin başlangıcından şimdiye kadar olan süresini günümüzde kullandığımız 12 aylık takvime bölerek, her günün 40 milyon yıla denk gelişini hesaplarsak evren 1 ocakta var olduysa bizim sadece 31…devamıDaha sonra gelip bakmak için bölümler ve kısaca notlarım: ▪️Birinci bölüm: SAMANYOLU Evrenin başlangıcından şimdiye kadar olan süresini günümüzde kullandığımız 12 aylık takvime bölerek, her günün 40 milyon yıla denk gelişini hesaplarsak evren 1 ocakta var olduysa bizim sadece 31 Aralık'ın son saniyelerinde kendimiz hakkında bir şeyler öğrenmeye başladığımızi, ne kadar kısa süredir var olduğumuzu ayrıca büyük patlama ve sonrasında dünyanın, ayın, diğer gezegenlerin nasıl oluştuğunu anlatıyor. "Onun taptığı Tanrı sonsuzdu. O halde, diye düşündü, Yaratılış bundan nasıl daha eksik olabilir? Siz Tanrı'yı çok küçümsüyorsunuz. Siz, ben, hepimiz yıldız tozundan meydana geliriz. 'Biz kozmosun kendisini bilme yollarından biriyiz.'-Carl Sagan" ▪️İkinci bölüm: EVRİM Gözün bir bakteriden(?) evrimi, köpeklerin evcillestirilmesi, bir kahverengi ayının kutup ayısına evrimi, moleküllerden bu yana evrim. Tina'da metan ve etandan oluşan yağmurların yağması ve orada yaşamın olup olmadığı sorusu. İnsanlar gri kurtları zamanla evcilleştirerek, bir süre sonra eşlerini ve yavrulardan sevimli olanlarını yaşatarak evrimlesmelerine neden olmustur: Yapay Seçilim(Artificial Selection)-Terbiye Ayrıca gözün bir miktoptan mutasyon sonucu evrilmesi ve gece ve gündüzün ortaya çıkmasından bahsediyor. 500 milyon yılda 5 büyük yok oluş gerçekleşti. Biri Trilobitlerdir. Gözleri görüntüyü biçimlendirecek şekilde evrilen ilk canlılardır 270 milyon yaşadılar sonra Sibirya'da volkanik patlamalarla denizdeki canlılar öldü, gazlarla zehirlendi, geriye zehirli bakteriler kaldı, dinazorlar evrimleşti. Tabi bir canlı var ki ekstrem soğukta sıcakta hayatta kalabiliyor: Tardigradlar. 5 yok oluşta da hayatta kaldılar. "Eğer yapay seçilim böyle kökten değişiklikleri 15 bin yılda gerçekleştirebiliyorsa doğal seçilim milyarlarca yılda neler yapabilir? Bir DNA'daki atom sayısı evrendeki yıldız kadardır. Mutasyonlar tamamen rastlantisaldir ve her zaman gerçekleşir. Ama ortam, hayatta kalma şansını arttıranları ödüllendirir. Akrabaların (🐒) verdiği utancı kimse yaşatamaz." ▪️Üçüncü bölüm: KUYRUKLU YILDIZ Newton'un mikroskobu bulan Hooke ile olan ışık tayfinin gizemini çözme tartışmasından, Halley'in finanse edip bastırdığı kitap sayesinde yörüngenin elips şeklinde oluşunun formülünün Newton tarafından bulunmasından bahsediliyor. Kütleçekim sayesinde bugün uzaya araç yollayabiliyoruz. Halley bir kuyrukluyıldızın 76 yılda bir aynı yörüngeden geçtiğini keşfetmiş. Halley'in bu durumu kesfettigi zaman bundan 50 yıl sonra kuyruklu yıldız tekrar buradan geçecek öngörüsünde bulunması gibi şu an, bilgimiz kadarıyla, içinde bulunduğumuz galaksi olan Samanyolu ile komşu galaksimiz Andromeda birleşecek öngörüsünde bulunuluyormuş. Hava durumu haritasını icat etmiş. Ayrıca yıldızların sabit olmadığını keşfeden de Halleymiş. ▪️Dördüncü bölüm: IŞIK "Dünyadan Güneşin ancak 8 dk önceki halini görürüz. Gün doğumu aslında bir seraptan daha gerçek değildir." Ortada gerçekten ne ufuk vardır ne de gün doğumu. Görme duyumuzun bir yanılması sadece. "John Michell hiçbir şeyin ışığın kendisinin bile onun kütleçekimsel kuvvetinden kaçamayacağı muazzam büyüklükte bir yıldız hayal etti: Karanlık Yıldız (kara delik) Çıplak gözle görmek mümkün değildir ama kozmik kıyılarda bir tür iz bırakır." Bu yıldızlardan bazılarını kutlecekimleri sayesinde belirlenebilecegini fark etmiş. "Bu karanlık yıldızlardan birinin daha küçük, parlak bir yıldızın yanında olması durumunda küçük yıldız hicbir şeyin etrafındaki bir yörüngede dönüyor gibi görünüyordu. Göremesek de orada kütlesi çok büyük bir şeyin olması gerektiğini biliriz." "Bildiğimiz kadarıyla dev bir yıldız, bir kara deliğe dönüşmek üzere çöktüğünde merkezindeki aşırı yoğunluk ve basınç evrenimizi yaratan Büyük Patlama'ya çok benzer. Bir kara deliğin içindeki bir evren de kendi kara deliklerini yaratabilir. Bunlar da başka deliklerin oluşmasına yol açabilir. Belki de kosmosumuz böyle oluşmuştur. Kara deliğin içini görmek istiyorsanız etrafiniza bakın." ▪️Beşinci bölüm: IŞIĞIN GİZEMLERİ Çin'de ritüellere, aşırı itaate karşı olan ve kameranın temelini sağlayan hükümdar Mo Tze'nin ölümünden sonra bugünkü ismin alınmasına neden olan bir Çin imparatoru bütün kitapları yaktırıyor ilk kitap yakma elimi budur konfüçyüs'ün mo tze'nin eserleri, yazıları yakılıyor. Işığın dalga boyu rengini belirler prizmanın içinde yavaslarlar en uzun dalga boyu kırmızı en kısa morundur Bir prizmanın içinde geçerken hızları yavaşlar hızlarını değiştiği için de farklı yönlere giderler. En düşük enerjiye sahip olan kırmızıdır farklı frekansla enerji dolu oldukları için bize farklı hisler uyandirirlar Hidrojenin bir elektronu ve protonu vardır en basit ve en çok bulunan atomdur etrafındaki elektron enerjisine kadar büyükse o kadar geniş bir dalga oluşturur ve bu elektron yukarı aşağı hareket ederek yörüngede hareket eder bu her sıçrama ışık dalgasını oluşturur yukarı sıçramak için ihtiyacı olduğu enerjiyi her seferinde ışığı soğurması ile alır ama neden aşağı sıçradıgı ise bilinmiyor. Renkler ise yörüngeler arası enerji farkından ortaya çıkıyor. Daha ayrıntılı bakıldığında ışıkta ||||| çizgiler olduğu görülür bunlar da atomların gölgesidir. Karanlık maddeden oluşan kozmozdan 6 kat daha büyük olan yer ise hiçbir ışığı yaymaz ya da soğurmaz bu yüzden görmeyiz ama gezegenleri kendine çektiği için kütle çekimi sayesinde var olduğunu biliyoruz. ▪️Altıncı Bölüm: ATOM Tardigradlar, soğukta sıcakta her yerde 500 milyon yıldır yaşayabilen canlılardir. Gezegenin gördüğü 5 büyük yok oluştan da sağ çıkmışlardır. Koku aslında bir moleküldür. Bitkiler klorofil sayesinde enerji üretirler ve hücreleri de dikdörtgen şeklindedir. Orkideler dünyada ilk çiçek açan bitkilerden birisi hatta bugün de en çeşitli bitki türü kendileri. Karbon atomları çok çeşitli Bağlar oluşturabildiği için dünyadaki yaşamın temeli olarak görülür dünyadaki tüm canlıları meydana getiren moleküllerin temelidir. Elektronlar birbirini ittiği için dokunma hissimiz aslında sadece birbirini iten ve üst üste binen kuvvet alanlarimizdir. Mısır'da bir tapınak öyle inşa edilmiatir ki 4 tanrı ve bir güneş tanrısı vardır tanrılara güneş yılda sadece iki gün vurmaktadır. Ama tek bir tanrı yani yaratıcı tanrı olan Ptah'ya hiç güneş vurmaz. Bu da evrenin kökeninin sonsuza dek gizli kalmasıni temsil eder. Işık sonlu bir hızda hareket eder bu yüzden uzayda uzağa bakmak geçmişe bakmak demektir. Evrenin başlangıcına bakmaya çalışmak sadece bigbangin artakalan parıltısını görmektir. ▪️Yedinci Bölüm: KURŞUN Patterson kurşunla dünyanın yaşının 4.5 milyar olduğunu hesaplamış ve zamanında kurşunlu petrol satan şirket sahiplerinin tehditlerine rağmen kursunun insan sağlığına ne kadar zararlı olduğunu söyleyerek, her ne kadar doğru olduğunun kabul edilmesi uzun sürse de, bizi zehirlenmekten kurtarmıştır. Hatta o zaman şirketin bir bilim insanına iddia ettirdiği bulunan kurşun miktarının doğada doğal olarak bulunduğu belge de Patterson'ın kutuplara gidip araştırma yapması ile yanlışlanmıştır. ▪️Sekizinci Bölüm: ASTROFİZİK ÖNCÜLERİ Pickering Harvard'da çalışır. O dönem kadınların bilimle ilgilenmesi yasaktır. Pickering'in bilgisayarları denilen 6 kadın araştırmaya başlar gizlice. Annie Jump Cannon çeyrek milyon yıldızı kataloglar. Henrietta Swan Leavitt hala kullanılan yıldızların uzaklığını ve kosmosun boyutunu ölçme yöntemini bulmuştur. Cecilia Payne o dönem eğitim almayı başarabilmiş nadir kadınlardan biridir. Hidrojen ve helyumun yıldızlarda metalden milyon kat fazla olduğunu Cannonun çalışmaları ile birlikte bulmuştur ve tez yayınlamıştır. Bu kadınlar modern astrofiziğin öncüleridir. Güneş bir milyar yıl içinde güneş bugünkünden %10 daha sıcak olacak. Twitter'da birisinin küresel ısınmaya insan faaliyetleri etkili olsa da zaten güneşin ısınmaya devam ediyor olması ile her türlü gerçekleşeceğini söyleyen bir kitap paylaşımı görmüştüm. Onu aklıma getirdi. Enerji nedir? Enerji içinde yüzüyoruz. Hidrojen atomları Güneş'te füzyona uğradığında helyum atomları oluşur. Bu füzyon, yüzeye ulaşmadan önce 10 milyon yıl boyunca Güneş'in içinde dolaşan bir enerji patlaması oluşur. O da ışık olarak yüzeye ulaşır. Güneş ışığı ya da ay ışığı. "Hiçbir şey sonsuza kadar süremez. Yıldızlar bile ölür." ▪️Dokuzuncu Bölüm: ▪️Onuncu Bölüm: Faraday manyetik alanın her yerde olduğunu keşfetmiş. Dünyanın kendisi bir mıknatıstir. Kuşlar manyetik alanı algılayabildikleri için Kuzey Kutbu ile Güney kutbunu birbirinden ayırabiliyorlar. Kuzeyde manyetik alan daha fazladır. Bu yolla hangi enlemde olduklarını anlayabilirler. Güvercinlerin haber aracı olarak kullanılması gibi. Dünyanın manyetik alanı olmasaydı kozmik ışınlar bu manyetik alandan geçerek dna'yı dahi geçebilirdi bu da daha fazla mutasyona sebep olurdu. ▪️Onbirinci Bölüm: Nuh tufanı eski ahitte anlatılmadan önce Mezopotamya'da Gılgamış olarak anlatılmıştır. Dünya, Mars ve Venüs kopan parçalarının diğerlerinin yüzeyine çarpması sonucu, çarptığı yerde büyük kraterlere neden olarak bakterilerin dağılmasına ve bunlardan bazılarınin uzayda hayatta kalmasına bazılarının ise yanmasına sebep olmuştur.Bu hayatta kalan bakterilerin atalarının daha önce uzayda hayatta kalabildiğini gösterir. Yani aralarında kaya takasınin gerçekleştiğini.