Raf Yorumu: alex (@alesiax)

amadeus: 9/10 konusu: film, ünlü besteci salieri'nin intihara kalkışıp "mozart'ı öldürdüm!" demesi üzerine, bir rahibin onu ziyaret etmesiyle başlar. rahip, salieri'nin kendisine günahını itiraf etmesini ister. böylece salieri, mozart'la tanışmasını, bir yandan onun müziğine ve olağanüstü yeteneğine hayran kalıp diğer…devamıamadeus: 9/10 konusu: film, ünlü besteci salieri'nin intihara kalkışıp "mozart'ı öldürdüm!" demesi üzerine, bir rahibin onu ziyaret etmesiyle başlar. rahip, salieri'nin kendisine günahını itiraf etmesini ister. böylece salieri, mozart'la tanışmasını, bir yandan onun müziğine ve olağanüstü yeteneğine hayran kalıp diğer bir yandan kıskanç ve takıntılı bir şekilde mozart'ın kariyerini mahvetmeye çalışmasını anlatmaya başlar. mozart'ın dehası, hayatı, eserleri, ölümü, salieri ve duyguları gözler önüne serilir. öncelikle, 1 puanı filmin tamamının gerçek olaylara dayanmadığını bildiğim/öğrendiğim için kırdım (çok da spoilerlik bir şey yok ama bunları spoilerli kısımda paylaşacağım). eğer ki klasik müziğe veya mozart'a veya sanat merkezli filmlere merakınız varsa kesinlikle izleyin derim. üç saatlik bir film ama her dakikasından zevk alacağınızı düşünüyorum. SPOILERLI KISIM: eserlerini çalmasam da mozart hep içten içe hayranlık duyduğum, inanılmaz beğendiğim bir besteci olmuştur benim için. özellikle requiem'in bendeki yeri çok ayrı. o nasıl bir şaheserdir, sahiden. ne yazık ki gerçek hayatta da filmde olduğu gibi kendisi bitirememiş eserini. burada kişisel yorumlarımdan ziyade film ve gerçek hayat arasındaki farklılıklara değineceğim. salieri ve mozart arasında bir rekabet olduğu doğru. fakat bu rekabet filmdeki gibi salieri'nin inanılmaz nefret ve kindarlığını içerecek türden değilmiş. hatta salieri, mozart öldükten sonra onun oğluna müzik eğitimi vermiş. filmde mozart çocuksu, hatta biraz aptal gibi tasvir ediliyor. gerçek hayatta da müstehcen bir mizah anlayışı varmış. lakin filmdeki tasviri bazı müzik tarihçilerini gücendirmiş. örneğin, federico cortese "benim kesinlikle yetersiz bulduğum şey, onun bir tür idiot-savant'a* benzetilmesidir. aksine, mozart hakkında en etkileyici şeylerden biri, oldukça genç yaşta bile insan duygularının en uç noktalarını anlayabilmesidir. çok hassas olmuş olmalı ve bu nedenle duygusal olarak çok kırılgan: kesinlikle etrafında olup biten her şeyin çok farkında." demiştir. *idiot-savant/savant sendromu: savant sendromu, belirgin zihinsel engele sahip bir kişinin ortalamanın çok üzerinde belirli yetenekleri gösterdiği nadir bir durumdur. savantların üstün olduğu beceriler genellikle bellek ile ilgilidir. bu yetenekler, hızlı hesaplama, sanatsal yetenek, harita yapımı veya müzikal yeteneği içerebilir. çok ilginç bulduğum bir diğer bilgi de, requiem'in gerçekten de anonim bir sipariş üzerine bestelenmiş olması. lakin bunu isteyen, filmde gördüğümüz gibi salieri değil, kont franz vol walsegg olmuştur. kendisi amatör bir besteci olarak daha önceleri de başkalarının eserini kendisininkiymiş gibi sunmasıyla bilinmiştir. requiem'i ise karısı anna'nın ölümü için sipariş etmiştir. mozart'ın eşinin, walsegg'i eserin mozart'a ait olduğunu onaylamasına ikna etmesi on sene sürmüştür. ve mozart'ın eseri bitirmesine yardım eden salieri değil, mozart'ın kendi öğrencisi franz xaver süssmayr olmuştur. son olarak da, salieri'nin gerçekten mozart'ı öldürüp öldürmemesi... salieri yaşlılığında demans hastalığından (bunama) muzdarip olmuş ve gerçekten de kendi boğazını kesmiş. hayatının son birkaç yılını mozart'ı zehirlemeye çalıştığını iddia ederek geçirmiş, tabii ki bu kanıtlanamamış. mozart eşine yazdığı mektuplarda zehirlendiğinden şüphelendiğini söylemiş; belki de salieri bunu duymuştur ve hastalığı yüzünden bunu kendisiyle ilişkilendirmiştir. özellikle dikkatimi çeken yerlere elimden geldiğince değinmeye çalıştım. bunlar bir inceleme ve yorumdan ziyade kendim için kayıt aslında, zaman zaman dönüp bakmayı umuyorum. bilgi aldığım birkaç siteyi ve şaheser olarak gördüğüm requiem'in linkini buraya bırakacağım. son olarak, mozart gibi bir dehanın müzik dünyasına kattıklarının eşsiz olduğunu söylüyor ve gidiyorum. https://www.slashfilm.com/1082984/the-true-story-behind-amadeus-and-why-it-changed-for-the-screen/ https://www.classicfm.com/composers/mozart/guides/mozart-requiem-full-works-concert-highlight-week/ requiem: https://open.spotify.com/intl-tr/album/7zUp1kFOMEMiRFoFKcJhZB?si=RP7j2h_-QGOQYO-NZoZ0cA