1️⃣ Okuma listende olan bir kitap hakkındaki gönderileri okurken yazarın Nobel Edebiyat Ödülü kazandığından bahsedildiğini görmek. 2️⃣ Oscar Ödüllü filmler listesini yaptıktan sonra neden kitap listesi de yapmayayım ki diye düşünmek, bir sebep bulamamak ve işe koyulmak. 3️⃣ Önce Türkçe…devamı1️⃣ Okuma listende olan bir kitap hakkındaki gönderileri okurken yazarın Nobel Edebiyat Ödülü kazandığından bahsedildiğini görmek.
2️⃣ Oscar Ödüllü filmler listesini yaptıktan sonra neden kitap listesi de yapmayayım ki diye düşünmek, bir sebep bulamamak ve işe koyulmak.
3️⃣ Önce Türkçe kaynaklara bakmak ve sadece yazarların bulunduğu bir liste bulmak.
4️⃣ Sonra yabancı kaynaklara göz atmak ve yazarların yanında bazı kitap isimlerini de görüp kafası karışmak.
5️⃣ Ödülün veriliş mantığını araştırmak, tek bir kitap üzerinden verilmediğini öğrenmek ama bu hazırlanacak liste için kötü olmak.
6️⃣ O yüzden Chatgpt ile hemen ortak bir çalışmaya girişmek, ona öncelikle ödülün işleyişini anlatan bir giriş yazısı yazdırmak ve sonra ödülü kazanan yazarları listeletmek.
7️⃣ O da her zamanki gibi birkaç hata yapmak ve listeyi eksik vermek, ben de eksiklerini tek tek açıklamak ve listedeki yazarların en ünlü kitaplarını da listeye eklemesini rica etmek.
8️⃣ Nihai listedeki bazı yazarları ilk başta internetten bulduğum liste ile karşılaştırmak ve gözüme çarpan hatalı olabilecek çeviri kitap isimlerini kontrol etmek.
9️⃣ Büyük çaplı bir hata görememek ve araştırmayı sonlandırıp bulduğum içerikleri WhatsApp'ten telefonuma göndermek.
🔟 Sonra Keep Notlar'ı açmak ve bu taslağı hazırlamak. Araştırma sonuçlarını buraya ekleyip tüm yazıyı kopyalayıp Raf'ta gönderi oluşturmak ve son düzenlemeleri yapıp paylaşmak.
🏆 Nobel Edebiyat Ödülü, her yıl edebiyat alanında üstün başarı göstermiş bir yazara verilir. Bu ödül, Alfred Nobel’in vasiyeti doğrultusunda 1901’den beri İsveç Akademisi tarafından verilmektedir. Ödül bir yazara, "ideal yönelimle" yazdığı eserler için takdim edilir. Yani, ödül bir yazarın yaşam boyu edebî katkılarına dayanarak verilir, spesifik bir kitap üzerinden değil. Bu nedenle Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan kişi, genel olarak yazarlık kariyeri ve edebiyat dünyasına kattığı değerli eserler için ödüllendirilir.
Önemli detaylar:
Kim seçer?: İsveç Akademisi, Nobel Edebiyat Ödülü’nü kime verileceğini belirleyen kurumdur.
Seçim süreci: Her yıl akademiye öneriler gelir, bunlar genellikle edebiyat uzmanları, yazarlar, ve benzer alanlardaki kişiler tarafından yapılır. Akademi bu adayları değerlendirir ve ödülü almaya layık kişiyi belirler.
İdeal yönelim: Alfred Nobel'in vasiyetindeki "ideal yönelim" ifadesi, zaman içinde farklı yorumlanmıştır. Kimi zaman ahlaki değerlere dikkat eden yazarlara, kimi zaman sadece edebi beceri ve sanatsal başarıya odaklanan yazarlara ödül verilmiştir.
Ödül ne içerir?: Kazanan yazar, altın bir madalya, bir diploma ve büyük bir para ödülü kazanır.
Bu ödül, bireysel bir eser yerine, genellikle yazarın genel edebî kariyerine yönelik bir takdir olarak kabul edilir.
📌YILLARA GÖRE ÖDÜLÜ KAZANANLAR:
1901: Sully Prudhomme – The Vases
1902: Theodor Mommsen – History of Rome
1903: Bjørnstjerne Bjørnson – A Happy Boy
1904: Frédéric Mistral – Mirèio ve José
Echegaray – The Great Galeoto (Çift ödül)
1905: Henryk Sienkiewicz – Quo Vadis
1906: Giosuè Carducci – Odi Barbare
1907: Rudyard Kipling – The Jungle Book
1908: Rudolf Eucken – The Problem of Human Life
1909: Selma Lagerlöf – The Wonderful Adventures of Nils (İlk kadın Nobel Edebiyat Ödülü sahibi)
1910: Paul von Heyse – Children of the World
1911: Maurice Maeterlinck – The Blue Bird
1912: Gerhart Hauptmann – The Weavers
1913: Rabindranath Tagore – Gitanjali
1914: Ödül verilmedi (Birinci Dünya Savaşı nedeniyle)
1915: Romain Rolland – Jean-Christophe
1916: Verner von Heidenstam – The Charles Men
1917: Karl Gjellerup – The Pilgrim Kamanita ve Henrik Pontoppidan – Lucky Per (Çift ödül)
1918: Ödül verilmedi (Birinci Dünya Savaşı nedeniyle)
1919: Carl Spitteler – Olympian Spring
1920: Knut Hamsun – Hunger
1921: Anatole France – Thaïs
1922: Jacinto Benavente – The Bonds of Interest
1923: William Butler Yeats – The Tower
1924: Władysław Reymont – The Peasants
1925: George Bernard Shaw – Pygmalion
1926: Grazia Deledda – Elias Portolu
1927: Henri Bergson – Creative Evolution
1928: Sigrid Undset – Kristin Lavransdatter
1929: Thomas Mann – The Magic Mountain
1930: Sinclair Lewis – Babbitt
1931: Erik Axel Karlfeldt (Ölümünden sonra verildi) – Arcadia Borealis
1932: John Galsworthy – The Forsyte Saga
1933: Ivan Bunin – The Village
1934: Luigi Pirandello – Six Characters in Search of an Author
1935: Ödül verilmedi (Uygun aday bulunamadı)
1936: Eugene O'Neill – Long Day's Journey into Night
1937: Roger Martin du Gard – The Thibaults
1938: Pearl S. Buck – The Good Earth
1939: Frans Eemil Sillanpää – Meek Heritage
1940-1943: Ödül verilmedi (İkinci Dünya Savaşı nedeniyle)
1944: Johannes Vilhelm Jensen – The Long Journey
1945: Gabriela Mistral – Desolation
1946: Hermann Hesse – Steppenwolf
1947: André Gide – The Counterfeiters
1948: T.S. Eliot – The Waste Land
1949: William Faulkner – The Sound and the Fury
1950: Bertrand Russell – A History of Western Philosophy
1951: Pär Lagerkvist – Barabbas
1952: François Mauriac – Vipers' Tangle
1953: Winston Churchill – The Second World War
1954: Ernest Hemingway – The Old Man and the Sea
1955: Halldór Laxness – Independent People
1956: Juan Ramón Jiménez – Platero and I
1957: Albert Camus – The Stranger
1958: Boris Pasternak – Doctor Zhivago (Ödül, Sovyet baskısı nedeniyle reddedildi)
1959: Salvatore Quasimodo – Day After Day
1960: Saint-John Perse – Anabasis
1961: Ivo Andrić – The Bridge on the Drina
1962: John Steinbeck – East of Eden
1963: Giorgos Seferis – Strophe
1964: Jean-Paul Sartre – Nausea (Ödülü reddetti)
1965: Mikhail Sholokhov – And Quiet Flows the Don
1966: Shmuel Yosef Agnon – The Bridal Canopy ve Nelly Sachs – O the Chimneys (Çift ödül)
1967: Miguel Ángel Asturias – Men of Maize
1968: Yasunari Kawabata – Snow Country
1969: Samuel Beckett – Waiting for Godot
1970: Aleksandr Solzhenitsyn – One Day in the Life of Ivan Denisovich
1971: Pablo Neruda – Canto General
1972: Heinrich Böll – The Clown
1973: Patrick White – Voss
1974: Eyvind Johnson ve Harry Martinson (İkisi de İsveçli, İsveç Akademisi üyeleri olduğu için tartışmalı bir ödül)
1975: Eugenio Montale – The Occasions
1976: Saul Bellow – Herzog
1977: Vicente Aleixandre – Destruction or Love
1978: Isaac Bashevis Singer – The Family Moskat
1979: Odysseas Elytis – To Axion Esti
1980: Czesław Miłosz – The Captive Mind
1981: Elias Canetti – Crowds and Power
1982: Gabriel García Márquez – One Hundred Years of Solitude
1983: William Golding – Lord of the Flies
1984: Jaroslav Seifert – An Umbrella from Piccadilly
1985: Claude Simon – The Flanders Road
1986: Wole Soyinka – A Dance of the Forests
1987: Joseph Brodsky – Less Than One
1988: Naguib Mahfouz – The Cairo Trilogy
1989: Camilo José Cela – The Hive
1990: Octavio Paz – The Labyrinth of Solitude
1991: Nadine Gordimer – Burger's Daughter
1992: Derek Walcott – Omeros
1993: Toni Morrison – Beloved
1994: Kenzaburō Ōe – A Personal Matter
1995: Seamus Heaney – Death of a Naturalist
1996: Wisława Szymborska – View with a Grain of Sand
1997: Dario Fo – Accidental Death of an Anarchist
1998: José Saramago – Blindness
1999: Günter Grass – The Tin Drum
2000: Gao Xingjian – Soul Mountain
2001: V.S. Naipaul – A Bend in the River
2002: Imre Kertész – Fatelessness
2003: J.M. Coetzee – Disgrace
2004: Elfriede Jelinek – The Piano Teacher
2005: Harold Pinter – The Homecoming
2006: Orhan Pamuk – My Name is Red
2007: Doris Lessing – The Golden Notebook
2008: Jean-Marie Gustave Le Clézio – Desert
2009: Herta Müller – The Hunger Angel
2010: Mario Vargas Llosa – The Feast of the Goat
2011: Tomas Tranströmer – Baltics
2012: Mo Yan – Red Sorghum
2013: Alice Munro – Dear Life
2014: Patrick Modiano – Missing Person
2015: Svetlana Alexievich – Voices from Chernobyl
2016: Bob Dylan – The Lyrics 1961-2012 (Tartışmalı bir ödül, edebiyat dışı sayılması nedeniyle)
2017: Kazuo Ishiguro – Never Let Me Go
2018: Olga Tokarczuk – Flights
2019: Peter Handke – Short Letter, Long Farewell
2020: Louise Glück – The Wild Iris
2021: Abdulrazak Gurnah – Paradise
2022: Annie Ernaux – The Years
2023: Jon Fosse – Septology