Raf Yorumu: beyza (@bbeyzaf)

"1908 yılında Jön Türkler tarafından meşrutiyet ilan edildiği zaman, Türkiye’nin Avrupa karşısındaki siyasi durumu bu merkezdeydi. İhtilal, hükümet şeklindeki değişiklik, ülke içinde birçok çatışmaya ve karışıklıklara yol açmıştı; geçici bir zayıflık baş göstermişti. Abdülhamid’in keyfi yönetimi merkezde ve illerde özel…devamı"1908 yılında Jön Türkler tarafından meşrutiyet ilan edildiği zaman, Türkiye’nin Avrupa karşısındaki siyasi durumu bu merkezdeydi. İhtilal, hükümet şeklindeki değişiklik, ülke içinde birçok çatışmaya ve karışıklıklara yol açmıştı; geçici bir zayıflık baş göstermişti. Abdülhamid’in keyfi yönetimi merkezde ve illerde özel bir zümre yetiştirmişti. Bunlar büyük ölçüde kendi çıkarlarını kolluyorlardı; bu sırada da zavallı halk tamamıyla eziliyordu. Bu zümreyi, ortak çıkarları birbirine bağlıyordu. Hükümet merkezinde nazırlar ve saray mensupları, İstanbul’daki omuzdaşlarıyla nasıl sıkı sıkıya birleşmişler ve karşılıklı olarak birbirlerine yardım etmekte idiyseler, illerdeki zenginler ve eşraf da nazırlar ve saray mensuplarıyla sıkı ilişkide olup halkı istismar etmeyi sürdürüyorlardı. Bu zümrenin bir bölümü de çeşitli azınlıklardandı. Yunanlılar, Bulgarlar, Sırplar, Ermeniler, Araplar, Kürtler ve Arnavutlar, Türkiye’nin çöküşe ve ölüme sürüklenmekte olan Abdülhamid hükümetinden iki türlü çıkar sağlamaya çalışıyorlardı. Bir yandan Yunanlılar, bu hükümetin sürmesinin devletin kesin olan çökmesiyle sonuçlanacağını anlıyor ve kendilerini de, özellikle Rumeli’de, onun mirasçısı görüyorlardı. Öte yandan da Patrikhane’nin elde ettiği imtiyazlar ve askerlikten bağışıklıkları sayesinde manevi bir bağımsızlık kazanmışlardı. Büyük ölçüde rakipsiz olarak ticaret yapabiliyor ve böylelikle de büyük servetler sağlayabiliyorlardı. Bulgarlarla Ermeniler bir Avrupa müdahalesiyle kendi bağımsızlıklarını sağlamak için Abdülhamid’in keyfi yönetimini öne sürüyorlardı. Kürtlerle Arnavutlar ise, sarayın korumasına sığınmışlar; hükümet yüküne katılmaksızın büyük çıkarlar elde ediyorlardı. Araplara gelince, bunlar, kendi çıkarlarını içlerinden Hristiyan ve Müslüman olanların büyük mevkilere geçmelerinde ve birçok özel imtiyaz elde etmelerinde görüyorlardı. Böylelikle çıkar sağlamaya çalışan Arnavut, Kürt ve Araplar da yukarıda sözünü ettiğim zümredendi. Hristiyan halkın sefaleti, Müslümanlarınkinden farksızdı." Talat Paşa'nın Anıları syf16-17