Raf Yorumu: Tuğçe (@kelimeleredair)

Spoiler içeriyor Tanpınar, Mai ve Siyah için şöyle söylüyor; "Bizde asıl romancılık Halit Ziya ile başlar. Bu geleneğin memlekette kazanacağı her zaferde onun bir payı olacaktır." Hâkîkâten de Servet-i Fünun dönemi bizde romancılığın zirveye taşındığı bir dönem olmuştur ki bunda Halit Ziya'nın…devamıTanpınar, Mai ve Siyah için şöyle söylüyor; "Bizde asıl romancılık Halit Ziya ile başlar. Bu geleneğin memlekette kazanacağı her zaferde onun bir payı olacaktır." Hâkîkâten de Servet-i Fünun dönemi bizde romancılığın zirveye taşındığı bir dönem olmuştur ki bunda Halit Ziya'nın payı yadsınamaz derecede büyüktür. "Mai ve Siyah", dönemi anlayabilmemiz açısından da oldukça değerli bir romandır ki bu anlayışı ile bile dönemin diğer romanlarından ayrı bir yere mensup olarak yerleşir bana kalırsa. Eserin ismiyle başlar Servet-i Fünuna dair yaptığımız seyir; "Mai ve Siyah" Mai'ye dair karakterimizin kurduğu hayaller, ettiği umutlar,ki esasında o karakter Servet-i Fünun sanatçısının ta kendisidir, Siyaha dair karakterimizin yıkılan hayalleriyle yolculuğunun sonunda baş başa kalışı yani çaresizliği anlatılır romanda. Servet-i Fünun dönemi'nin sertliğinin bir imgesine dönüşmüştür bu roman yansıttığı muhteva ile de. Padişah'ın baskıcı rejimi münasebetiyle sanatçıların bunalan ruh hâlleri de, zâten yeterince kısıtlanan ve yasak konulan eserlerine de hâlihazırda yansımıştır elbette. Bu romanın nihâyetinde bulunan o kaçma isteğini de yine sanatçıların esaretleriyle pek tabiî bağdaştırabiliriz. Yine dönemin önemli sanatçılarından olan Teyfik Fikret'in, Rübâb-ı Şikestesi içresinde bulunan değerli şiirlerinden birisi olan "Süha ile Pervin" şiiri de bu romanın şiire dönük hâlidir. Bu şiirde Süha hayalleri, gök kubbeyi; Pervin ise gerçekleri, yer yüzünü yansıtır. Tıpkı Servet-i Fünun döneminde olduğu gibi. İlgililer bakabilir bu şiire de. Mai ve Siyah için söyleyebileceğim bir diğer mühim husus ise ,yine dönem ile bağdaşan, şudur; Roman karakterlerinden Ahmet Cemil, esasında Batı gencini yani Serveti Fünun gencinin bir temsiliyken Raci karakteri ise eski edebiyat'ın temsili olarak karşımıza çıkar ki burada bir doğu batı çatışmasını görürüz. Halit Ziya'nın insan psikolojisini bu denli iyi anlayabilmesi ve anlatabilmesi de romanda çok değerli hususlardan birisi olarak karşımıza çıkıyor. Aşk kavramına da rastlarız romanda fakat bu aşk geri planda kalır çünkü yazarın vermek istedi has mesaj aşk değildir. Tanpınar da zâten "Mai ve Siyah"taki aşkın geri planda kalmışlığına değiniyor. Servet-i Fünun ile romanımızın geldiği nokta, insana verilen bu değer Türk Edebiyatımızda bulunduğumuz nokta için oldukça değerlidir. Halit Ziya Uşaklıgil'in rûhu şâd olsun... • "İnsanlar tuhaftır! Fena bir şey yapmakta olduklarını hissedecek olurlarsa mutlaka en evvel vicdanlarını sustiracak bir sebep bulurlar."