“3 gündür kimseyle konuşmamıştım. Bu durum hoşuma bile gitti. Bir süre sessiz kalmak iyi geldi. Kelimeler bazen tüm duygularımızı ifade etmeye yetmiyor. Çok sönük kalıyor.”
Sanırım filmi açıklayabilecek en uygun alıntı benim için bu, zaman ve zamansızlık, gerçek ve anıların…devamı“3 gündür kimseyle konuşmamıştım. Bu durum hoşuma bile gitti. Bir süre sessiz kalmak iyi geldi. Kelimeler bazen tüm duygularımızı ifade etmeye yetmiyor. Çok sönük kalıyor.”
Sanırım filmi açıklayabilecek en uygun alıntı benim için bu, zaman ve zamansızlık, gerçek ve anıların iç içe mükemmel anlatımı.Sakinlik üzerine kurulmuş bir düzen, naif ve zarif bir anlatımla kullanılan metaforlar.
Tarkovski’nin çok uzun yıllar üzerinde düşünerek yazdığı filminin herhangi bir saniyesi öyle rastgele, üzerine düşünülmeden çekilmemiştir.
Hatta bu sahnelerin her birini anlamak Tarkovski değilseniz oldukça güçtür, şiirler ile derinleşen sahnelerse anlamadırabilmekten oldukça uzaktır.
Bana kalırsa i “felsefi” ya da “sembolik” herhangi bir “şey” barındırmıyor, barındırmamasının nedeni ise bana göre izlenimler sunuyor olması.
İsminden ibaret bir film de olabilir “ayna”, dünya ve biz baktığımızda, onda gördüklerimizle yetindiğimizden çok daha fazlasını görürüz.
Anılar, arkası sırlanmış bir camda bize yansıtılandır ya da değildir kim bilebilir ki? halka biçimli buğunun dünyanın en güzel tekniğiyle doğal yok oluşu, yağmurun yangınla beraber yanışı.
Anıların paralel tekilliği ve aynı zamanda çoğulluğu, bunun yanında anne ve baba ilişkisi bunlar yadsınamayacak imgeler.
Ya da en basitinden bir çocuğun bilinçaltındaki anılardan ziyade bir şey değildir bu film, ne kadar basit bir anlam değil mi oysa insanın yaşadıklarından ziyade anılarından başka neyi vardır ki şu dünyada?
Savaş bu anılarda oldukça önemli bir pay sahibi, siyah-beyaz gerçek savaş ve yıkım görüntülerinin de birer eleştiri olduğunu kabul edebiliriz fakat bana kalırsa asıl nedeni o anıların yer aldığı yıllığı, içine alan katmanı seyirciye hissettirmesi ve filmi bunun üzerine sarmalamasıdır filmdeki işlevi.
Bana kalırsa Tarkovski’yi eşsiz kılan ve filmlerine derinlik katan şey tam olarak yaptığı atıf çeşitliliğinin bir hayli fazla alandan besleniyor olması, sinemayı bir çok sanat alanının bileşimi olarak ele alıp hepsini birleştirebilecek yeteneği kullanabilmesidir, ki bununla birlikte filmlerine kendinizce anlam yüklemek anlamayı hayli zorlaştırıyor.
En sonunda filmin ormana doğru geri çekilmesi ise nedense bana hayatın onlar için devam ettiğini, bizim görmemiz gerekenleri gördüğümüzü anlamak için kendimize çekilmemiz gereken an gibi hissettirdi.
Şiirlerin tamamı Andrei Tarkovski’nin babası Arseny Tarkovski tarafından yazılıp seslendirilmiş. Kuşkusuz, çeviri anlam bütünlüğünü bozuyor fakat çeviriyi yapanların da kabiliyetine güvenmek gerekli. Görüntüsel şiir, sadece görüntülerini konuştuğu bir film bu diyaloglara uygun sahnelerden ziyade daha çok sahneler için kullanılmış şiirler dikkat çekiyor. ne hissediyorsanız öyle yaklaşın filme ya da sadece izleyin.
Yazımı yine bir Şiir’den beğendiğim bir kısmını ekleyerek bitirmek isterim;
“Bir şair, ruhu harekete geçirmek için yazar; putperestleri beslemek için değil.”
Bu sözler ele alınarak izlenmeli.
Web yapım aşamasındadır.
En iyi deneyim için mobil uygulamamızı indir.
En iyi deneyim için mobil uygulamamızı indir.
Antares
(@_hafsa_)
Acta est fabula, ad astra.
Düşününce; düşüncelerle değil, düşüncelerde yaşıyorum.
Joined at January 2022
342
Followers
89
Following
50
Post
328
Movie
75
Serie
162
Book
“3 gündür kimseyle konuşmamıştım. Bu durum hoşuma bile gitti. Bir süre sessiz kalmak iyi geldi. Kelimeler bazen tüm duygularımızı ifade etmeye yetmiyor. Çok sönük kalıyor.”
Sanırım filmi açıklayabilecek en uygun alıntı benim için bu, zaman ve zamansızlık, gerçek ve anıların…devamı
Kids Return; lise öğrencileri hakkında bir filmden ziyade bir adım ilerisi olarak hayatlarında yön bulmaya çalışan ve mücadele eden yetişkinlerle ilgili.
Film; hayatı tüm rezilliğiyle tasvir ediyor; hayat dürüst değildir ve adil oynamayacaktır, kısacası yönetmen filminde büyümeyle ve hayata atılmayla…devamıKids Return; lise öğrencileri hakkında bir filmden ziyade bir adım ilerisi olarak hayatlarında yön bulmaya çalışan ve mücadele eden yetişkinlerle ilgili.
Film; hayatı tüm rezilliğiyle tasvir ediyor; hayat dürüst değildir ve adil oynamayacaktır, kısacası yönetmen filminde büyümeyle ve hayata atılmayla ilgili mücadelelerin resimlerini en net şekilde çizmiş. Bunu yaparken yine de, doğru miktarda iyimserlik serpmeyi de unutmamış. Şiddet, öfke, hırs, azim, sabır, sevgi, aşk ve daha bir çok duyguya vurgu yaparak farklı karakterler üzerinden bunu o kadar karmaşık sunmuş ki, normalde bu filmi çok anlaşılmaz yapacak bir seçimken tam aksi olarak hepsi filmi tamamlayacak birer unsur olmuşlar.
Uzun zamandan beri ilk defa bir filmi bittikten sonra başa sarıp tekrar tekrar izlemek istedim, bu kadar içten, saf ve gerçekçi bir anlatım, müziklerine uyumlu benzersiz sahneleri ve buna eşlik eden oyunculuk, bu unsurlar benim için sadece Kitano’nun eseri olabilir. Karakterleri çok sevdim, onlar sanki uzun zamandır tanıdığım insanlardı, bütün maceralarında yaşadıkları her anda onlarla birlikteymişim gibi sanki yanlarından hiç ayrılmak istemediğim yakın arkadaşlarımdılar.
Konu olarak; Çok yakın arkadaş olan Masaru ve Shinji’nin arkadaşlık ilişkisini irdeleyen film, lise yıllarında okulun en haylaz ikili okul dışında her şeye ilgi duyuyorlar, hikaye onlar ve arkadaşlıkları üzerinden ilerliyor. Zamanla birbirlerinden kopuyor ve aynı zamanda hızla yükselmelerinin ardından hataları ya da seçimleri yüzünden hızlı bir düşüşe geçmeleriyle devam ediyor. Ancak onların haricinde başka karakterlerin hayatlarına da eşlik ediyoruz. Her karakter o kadar detaylı ve uyumlu ki filme, her birini ayrı ayrı sevdim ancak filmde anlamlı bulduklarım ara sıra ekrana çıkan iki stand-up komedyen arkadaş oldu. Okul hayatlarında herkesin dalgaya aldığı kimseler olsalarda filmin sonunda en mutlu ve başarılı karakterler olarak filmi bitiriyorlar. Masaru ve Shinji’nin zamanla önemsedikleri hayatlarının kısa ve ciiddiye almaları gerektiği düşüncesine karşılık mutlu olan ve başarıya ulaşan komedyenler tarafından aslında hayatla dalga geçmenin onu ciddiye almaktan çok daha büyük bir başarı olduğunu kanıtlıyor.
Bu komedyenler üzerinden kendi geçmişine atıfta bulunduğunu düşünüyorum, birkaç röportajında; zamanında çoğu arkadaşının yakuzaya katıldığından ancak kendisinin ise komedyenliği seçtiğinden bahseder.
Çok alakasız gelebilir ama ben edebiyatta Murakami’de sevdiğim, keyif aldığım anlatımı ve inceliği sinemada Kitano’da buluyorum, ikisininde nevi şahsına münhasır kişilikleri var, ancak bana hissettirdikleri uzaktan yakından çok benziyor, özellikle bugün okuduğum ‘bir kediyi terk etmek - babam hakkında’ isimli Murakami kitabından sonra bundan daha bir emin oldum.
Müzikleri de Joe Hisaishi, haliyle ayrı bir mükemmellik sunmuş filme.
İzlediğim yapımlarda en çok dikkatimi çeken kısım sanırım müzikleri, zevkime hitap etmeyen bir filmi bile güzelleştirecek bir unsur. Bu yapım için sanatçının müzikleri daha iyi olabilirmiş gibi düşüncelere denk geldim, alakasız ama mükemmel bir müzik duymaktansa duyduğum zaman bana yapımı anımsatan müzikler daha uygun bir seçim gibi geliyor, en iyisinden ziyade en uygunu yapımı mükemmel kılmış, ki bana kalırsa sanatçı her yapıma uygun müzikler yapıyor daha ne olsun. Bu incelemeyi de bu film için yaptığı albümü dinlerken yazdım, izlemeseniz de bu albümü muhakkak dinlemenizi öneririm.
“İnsanın sonunda başkalarının sandığı gibi biri olmaması olanaksız.”
Tarihin en tanınan isimlerinden biri olan Julius Caesar’ın önderliğinde Gallia Savaşı, MÖ 58 - MÖ 50 yılları arasında Roma'nın Galya'ya karşı başlattığı seferleri, günümüz Fransa, Belçika, Hollanda, İsviçre ve Almanya'nın bir kısmının…devamı“İnsanın sonunda başkalarının sandığı gibi biri olmaması olanaksız.”
Tarihin en tanınan isimlerinden biri olan Julius Caesar’ın önderliğinde Gallia Savaşı, MÖ 58 - MÖ 50 yılları arasında Roma'nın Galya'ya karşı başlattığı seferleri, günümüz Fransa, Belçika, Hollanda, İsviçre ve Almanya'nın bir kısmının karşılık gelen bölgesini, barbarlar tarafından işgal edilen ve Roma tarafından bastırılan bir bölge anlatıyor. Seferin yapıldığı tarihlerde Galya bölgesi birçok klana bölünmüş durumda ve tek bir devletleri yok. Sezar'ın kalemiyle bu bölgeleri, Romalılar ve Galyalılar tarafından o zamanın efsanevi eylemlerini okumak benim için oldukça sansasyonel bir deneyim oldu. Sezar'ın stratejik dehasına da sık sık tanık oluyoruz ki bunda kitabı Sezar'ın yazmasının etkisi oldukça büyük, yani objektif bir bakış açısıyla yazılmamış, ancak zamanının Avrupa halklarını tanımada ve o döneme ait savaş tarihini anlamak açısından oldukça önemli bir eser olduğunu düşünüyorum. Kitapta; sadece Sezar'ın düşüncelerini ve niyetlerini okumakla kalmıyor, aynı zamanda Roma siyasetine de paha biçilmez bir bakış açısı kazandırıyor. Üçüncü şahıs ağzından anlatım tekniğiyle yazmış Sezar'ın kendi düşüncelerini okuyoruz ama başkası Sezar'ı anlatıyormuş gibi bir izlenim veriyor Ksenophon Anabasis kitabını okuyanlara yabancı gelmeyecek bir aktarış.
Kitap boyunca Sezar bize planlarını anlatıyor, barbar halklar, gelenekleri, liderleri, coğrafyaları hakkında kapsamlı açıklamalar yapmak için zaman veriyor; savaş eylemleri hakkında konuşurken açıklayıcı ve oldukça eleştirel bir yaklaşımda bulunuyor, askerlerinin hatalarından ve korkularından bahsediyor ve kendini de eksik etmiyor korktuğu veya kötü davrandığı anlardan bahsediyor. Birliklerinin kalitesini, generallerinin, yüzbaşılarının ve elçilerinin sadakatlerine övgülerde bulunuyor. Roma'yı şuan olduğu yerde bu kadar büyük yapan onuru ve ruhu, savaşlarında, konuşmalarında, çalışkanlıklarında, aynı zamanda barbarlara karşı bazı eylemlerde geçilmezliğinde ve hatta çoğu zaman zulmünde hissedebilirsiniz. Sezar sözleriyle ve yazdığı kitapla; kısa süre sonra imparatorluğu ele geçiren ve binlerce yıl boyunca batı edebiyatının hayal gücünü ele geçiren olaylara da sahne hazırlamış.
Son olarak; “İnsanlar Caesar'ın bu eseri ne kadar iyi ve kusursuz yazdığını biliyor; biz ise ne kadar kolay ve ne kadar hızlı tamamladığını. Caesar yalnız seçkin bir yazma yeteneğine ve zarafetine sahip değildi; ayrıca kendi planlarını açıklamada en doğru bilgiye de mazhardı.”
Barbarians Rising; History Channel tarafından yayımlanan 2016 yapımı belgesel. Her bölümde Roma'ya karşı mücadele eden ayrı bir Barbar kabilesinin hikayesi anlatılıyor. Hannibal, Viriathus, Spartacus, Arminius, Boudica ve Atilla gibi isimlerin yaklaşık 700 yıl boyunca Roma'ya karşı yaptıkları seferleri/direnişleri konu alıyor.…devamıBarbarians Rising; History Channel tarafından yayımlanan 2016 yapımı belgesel. Her bölümde Roma'ya karşı mücadele eden ayrı bir Barbar kabilesinin hikayesi anlatılıyor. Hannibal, Viriathus, Spartacus, Arminius, Boudica ve Atilla gibi isimlerin yaklaşık 700 yıl boyunca Roma'ya karşı yaptıkları seferleri/direnişleri konu alıyor.
İlk gördüğüm zaman sevinmiştim böyle bir yapımı izleyeceğim için ve bunun yanında mümkün oldukça içten içe beklentimi de düşük tutmuştum.
Belgesel; doğru başlıklar altında rastgele doldurulmuş bir kurgu gibi. Yapımın doğru yerleri de var tabii ama bir çok önemli konuyu hızla geçtikleri ve diğerlerinden daha az önemli konular üzerinde oldukça gereksiz durduklarını düşünüyorum.
İlk bölüme şöyle bir açıklama ile giriş yapıyor: Barbar; büyük Yunan ve Roma medeniyetlerine dahil olmayan.
Yabancı, tuhaf, cahil ve dışlanmış.
Bir çok yapımı hep Romalıların gözünden izlediğim için bu defa daha farklı bir yerden bakacağıma mutlu olmuştum ki doğal olarak bunu okuyunca üzüldüm.
Hannibal'ın neden bir afrikalı olarak gösterildiğini merak ettim (amerika yapımı bir belgesel olduğunu yeni gördüm) doğrusu kendisi tüm zamanların en büyük generallerinden biriydi, ancak bu yapım en büyük savaşlarının çoğunu zar zor bahsetmeden atlıyor. Hannibal'a karşı savaş sırasında en önemli Roma figürlerinden biri Fabius Maximus'tu, ancak tüm bölümde bir kez bile ondan bahsedilmedi.
Uzmanlar; Hannibal'ın birliklerine 'Barbarlar' diyorlar, tam olarak neden? Romalıların bile onları barbar diye nitelendireceğinden şüpheliyim. Ki Kartacalılar, elbette bir Roma değildi ancak sadece askeri olarak değil, Roma ile birçok yönden rekabet eden sofistike bir imparatorluktu.
Diğer bölümlerde de dikkatimi çeken çok şey oldu ancak daha fazla uzatmak istemiyorum. Tarih; hikayenin tüm taraflarına iyi bakmak, sadece gerçekler değil, bunların arkasındaki motifler hakkında da kanıt aramakla alakalıdır. Belki ben biraz detaycıyım ama beklediğim bu değildi ayrıca belgesel diye nitelendirdikleri bu yapımda belgesel değildi. Kısacası bu program gerçekçilikten ziyade bir hikaye satmakla ilgileniyor.
“Ve yaşadık. Ve bazen, yaşadığımızı ispatlayabilmek için öldük.”
Renkleri, çizimleri, diyalogları, mükemmel olan hikayesi bir yana güngezgini; okurken benim için hissettirdiklerinden ibaret bir çizgi roman oldu, bana kalırsa hikayede söz konusu hiçbir zaman seçimler ve seçimlerin getirisi olan hayat değildi,…devamı“Ve yaşadık. Ve bazen, yaşadığımızı ispatlayabilmek için öldük.”
Renkleri, çizimleri, diyalogları, mükemmel olan hikayesi bir yana güngezgini; okurken benim için hissettirdiklerinden ibaret bir çizgi roman oldu, bana kalırsa hikayede söz konusu hiçbir zaman seçimler ve seçimlerin getirisi olan hayat değildi, her şeyin sonucu olarak ölümdü ve aslında ne seçerseniz seçin buna uygun ne yaşarsanız yaşayın birazda sonucun asla değişmeyecek olmasıyla ilgiliydi.
Kısacası ölüm; sonundan ziyade sonucudur hayatın, bunu kitapta çok güzel yansıttıklarını düşünüyorum. Her bölümün sonunda Brâs’ın ölümüyle ister istemez hayatımda ki dönüm noktalarını düşündüm, yaşadığım anlar benim için genel olarak hayatın sonundan ziyade yeni bir başlangıcın habercileri gibiler, bilemem belki herkes için aynı değildir bu ancak benim için hayatımı oluşturan ve çoğu zaman hayatımı anlamlı kılan anlar bunlardı.
“Bazen hayatın değişir... Ve sen değişirsin... Ve evin başka bir yere taşınır.”
Her gönderme, her fotoğraf, her renk, her karakter ve kısacası her şey evet o hissi tam anlamıyla verdi. Yaşam, mutluluk, korku yeri geldiğinde aşkı hissettirdi. Kitaptaki her alıntı o kadar güzel ve anlamlıydı ki, çizimlerden aşağı kalır yanları yoktu. Ailenin hayatımız üzerindeki değeri ve önemi, arkadaşlık bağlarına verilmesi gereken özeni ve yeri geldiğinde onlar için yapacağımız fedakarlıklara bakış açısını, bunlara değinmesini ve yansıtış şeklini çok sevdim. Bu kitabı okumama sebep olan çok sevdiğim arkadaşım @leomenci sen birtanesin gerçekten çok teşekkür ederim, okurken eşlik eden ancak şuan burada olmayan bir diğer sevgili arkadaşım @v_v (Asya), sana da çok teşekkür ederim, seninle bir şeyler okumak ve üzerine konuşmak çok değerliydi.
Çizimlere değinecek olursam diyaloglar olmadan bile kitabı dolduracak ve saracak güzellikteydi. Kalem ve fırça aracılığıyla; sanatçılar inandırıcı, içinde yaşayan karakterler kadar hayat tutan bir dünya yaratmışlar. Kitabı bitirmeme rağmen diyalog ve monologlara bakmazsızın çizimleri inceledim ve içlerinde kendimi kaybettiğimi farkettim, gerçekten üzerinde durulayacak güzelliğe ve anlama sahip çizimleri sizinde incelemenizi tavsiye ederim. Çizgi roman okunacak olsa da olmasa da, benim için okuyan herhangi bir arkadaşa kolayca tavsiye edebileceğim değerli bir çizgi roman.
Kitabı bitirdiğim zaman yazarların kahvelerini sert sevdiğini okurken elimde sert bir kahveyle veda ettim bu hikayeye, zaten çok severdim şimdi daha bi çok sevdim.
“Yabancılarla dolu bir toplumun içinde yaşıyoruz. Her geçen gün birbirimize daha da uzaklaşıyoruz. Milyonlarca insanın arasında gitgide daha da yalnızlaşıyoruz. Her geçen gün şehrimizin, içinde kaybolduğumuz dev bir çöle dönüşmesine tanıklık ediyoruz.”
Yukarıdaki alıntıya da (@bisturi, @leomenci ve @marti var olduğu sürece) katılmıyorum.
Roma imparatorlarının; kimisi zeki, kimisi deli ancak hepsinin ortak özelliği gücü elinde bulunduruyor olmasıydı.
BBC'nin 2006 yapımı belgesel dizisi; her yeni bölümünde Roma İmparatorluğu'nun farklı bir dönemi ele alınmıştır, imparatorluğunun yaşadığı dönüm noktalarını tarihi bir dizi tadında anlatan benim gibi…devamıRoma imparatorlarının; kimisi zeki, kimisi deli ancak hepsinin ortak özelliği gücü elinde bulunduruyor olmasıydı.
BBC'nin 2006 yapımı belgesel dizisi; her yeni bölümünde Roma İmparatorluğu'nun farklı bir dönemi ele alınmıştır, imparatorluğunun yaşadığı dönüm noktalarını tarihi bir dizi tadında anlatan benim gibi antik roma dönemine ilgi duyanların beğenisini kazanacak derecede güzel. Elbette bölümler oldukça yetersiz; yüzyıllarca süren bir imparatorluğu her bölümü 1 saatten az olan bu belgesele sığdıramacaklarına göre yani çokta beklentiye girmemekte fayda var.
Roma’nın kötü şöhretli imparatoru Neron’dan, meşhur tiran Julius Sezar'a, Flavianus Amfitiyatrosunu inşa eden imparator Vespasianus'a, Roma'da Hristiyanlaşmanın temelini atan Büyük Konstantin'e kadar daha yazmadığım ama Roma tarihine adını kazımış ve bu belgesel temalı diziye konu olacak kadar iz bırakmış imparatorlar (doğrusu bazıları imparator bile değildi). Bu konular genel olarak tarihi kayıtlara sadık kalınarak işlense de liderlerin karakterlerine ve yaşanan olaylara detaylı biçimde değinilmediğinden bazı bölümlerde ister istemez eksiklikler olmuş. Özellikle bölümlerin farklı yapımcılar tarafından çekilmesi, bölümler arası farklı bir tarz ve yaklaşım farkı yaratmış. Kısacası eksikliklerine rağmen etkileyici görselleri ile Antik roma dönemini; savaşları, entrikaları, resmen imparatorluk karakteri için yaratılmış oyuncuların performansları için bir “Rome” olmasa da iyi bir Docudrama.
Neron'un anlatıldığı bölümdeki bazı müzikler Medieval Total War’da strateji haritasında çalan müziklermiş, ben çok sevmiş ve bulamamıştım belki sevenler olur ve bulamazlar diye buraya da yazmak istedim.
İlk izlediğimden bu yana üstünden hayli zaman geçmesine rağmen özlemini duyduğum eski bir hissi yeniden bulmuş gibi hissediyorum ancak bunun yanında ne yazık ki neredeyse 60 yıl önceki bir filmde günümüz sorunlarından birini yeniden görmekse oldukça üzücü hissettirdi.
Filmin bana…devamıİlk izlediğimden bu yana üstünden hayli zaman geçmesine rağmen özlemini duyduğum eski bir hissi yeniden bulmuş gibi hissediyorum ancak bunun yanında ne yazık ki neredeyse 60 yıl önceki bir filmde günümüz sorunlarından birini yeniden görmekse oldukça üzücü hissettirdi.
Filmin bana anımsattığı şey; unuttuğum ya da sırt çevirdiğim her hangi bir şeyi hissetmek, geriye baktığımda ardımda ne kadar da çok şey bıraktığımı farketmek gibi bir duygu; hüzünlü bir melodi ile sevinç dolu sözlere sahip olan bir şarkıyı anımsatıyor.
Şu son dönemlerde benim için yazarlar kadar değerli olmaya başladı yönetmenler, anlamadığım ya da anlamlandıramadığım zamanlarda basite indirgiyordum sinemayı, ancak bazı yönetmenler sayesinde aslında basit olanın düşüncem olduğunu anlamam da geç olmadı, özellikle Michelangelo Antonioni gibi; bir aptalın bile kolaylıkla anlayacağı konuları anlamamakta ısrarcı olan insanlara sinema üzerinden nasıl dayatıldığını, istemeden de olsa kabullenişlerini görmek, gerek renkler gerekse de şekiller olsun, olmadıysa en basitinden isim seçimleri diyelim, elindekileri kullanmayı bilen birinin elinin altında sanat adı altında sinema; mükemmel bir silah oluyor.
Şu cümleleri de kurduğuma göre itiraf etmeliyim ki; ne zaman Raf’a yorum girsem kendimi kapıya gelen pazarlamacılar gibi hissediyorum.
Film; endüstrileşmeyi arkasına alarak insan ilişkilerinin yüzeyseliliğini, genel olarak modern hayat eleştirisini ele alıyor; bireyin modern/fabrika toplumundaki yeri, insanlarla yaşanan kopuk ilişkiler; ki kopuk olmayanlar da sadece erotizm sayesinde mevcut zayıf bağı elde tutuyor. Yönetmenin ilk renkli filmi olması nedeniyle renklerin etkisi oldukça barizdi, Antonioni bu filminde, mavilerin, kırmızıların, yeşillerin ve sisin beyazının pastel tonlarını olabildiğince yoğun kullanmış.. bana kalırsa böyle bir filmin siyah-beyaz olması da etkisini oldukça düşürürdü, o yüzden renklerin kullanımı çok yerindeydi. Ayrıca ses ve görüntü olarak da, özellikle sisin yarattığı atmosfer ve fabrikanın kasvetli homurdanmaları, çaresizliği ve soyutlanmışlığı harika bir şekilde yansıtıyordu. Bana kalırsa Michelangelo Antonioni’nin kendi sanatını yansıttığı filmi bu, ve her zaman sırf bu yüzden yeri ayrı olacak.(her ne kadar Giuliana kadar ruhumun daralmış olmasına sebep olsa da)
Modern toplumda; insanların ancak belirli kimlikler altında kendilerini güvende hissettikleri ancak Giuliana (geçirdiği kazanın sebep olduğu bir farkındalıkla) hiç bir kimlikte huzur bulamamaktadır. Kendi iç dünyasında soruları ve sorgulamaları bitmediği gibi ne yazık ki düşünceleri de gerçek yaşamda herhangi bir eylem de karşılık bulamıyor. Giuliana ve benim ortak noktamız; kendimiz için yarattığımız yalnızlıktan korkuyoruz, çevrenin farklı hissettirdiği (yapısı ve seçimleri yüzünden) herkes gibi içine kapanmış, dipsiz bir kuyu da hissettiriyor bu yalnızlık ve evet çoğu zaman sığındığımız limanlardır özlemini duyduğumuz denizden bizleri alıkoyan.
Çok hoş bir detay olarakta türk bir gemci ile türkçe-italyanca olarak iletişemedikleri sahneler, bana kalırsa insan ilişkileri üzerinden en baskın teması da iletişimsizlikti. Filmde Monica vitti ile dünya arasındaki, dolayısı ile de film ile de bizim aramızdaki iletişimsizliği özetlemiş bulunuyor ve filmin sonunda Giuliana ile oğlu Valerio arasında geçen son replikler ise bir bakıma Giuliana'nın kendince ruh sıkışıklıklarına bulduğu çözümü de seyircilerine sunuyor;
Valerio: (Fabrika bacasından çıkan dumana bakarak) Duman niçin sarı?
Giuliana : Çünkü zehirli.
Valerio: O zaman küçük bir kuş onun içinden uçarsa, ölür!
Giuliana: Şimdiye kadar kuşlar bunu öğrenmiştir. Oradan uçmuyorlardır artık.
Roma’nın cumhuriyetten imparatorluğa geçiş döneminde bir çok farklı olay ve konuda baş rolde olması ile Antonius’un yükselişi Caesar'ın düşüşüyle birlikte hızlanmış ve roma tarihinde adına eser yazılacak kadar iz bırakmış.
Kitap; Marcus Antonius’un hayatında Jul Caesar’dan Octavianus’a kadar neredeyse 20…devamıRoma’nın cumhuriyetten imparatorluğa geçiş döneminde bir çok farklı olay ve konuda baş rolde olması ile Antonius’un yükselişi Caesar'ın düşüşüyle birlikte hızlanmış ve roma tarihinde adına eser yazılacak kadar iz bırakmış.
Kitap; Marcus Antonius’un hayatında Jul Caesar’dan Octavianus’a kadar neredeyse 20 yıllık bir süreci kapsıyor. Bu süreç içerisinde; savaşları, aşkları, gösterişli ve lüks hayatı, (Romalılar; genel olarak Stoacılık öğretileri ile terbiye edilmiş olduğu için tabii Antonius’un bu savurgan ve tutku dolu hayatı oldukça tepki çekmesine neden olmuş) yaşadığı döneme ve coğrafyaya çokta uzak olmayan yunanlı tarihçi Plutarkhos tarafından oldukça yalın ve akıcı bir uslûpla kaleme alınmış. Yazarın kalemi; canlı, hereketli ve oldukça gerçekçi bir üsluba sahip, bu yüzden okuması gerçekten çok güzeldi, meraklıları için verdiği bilgilerde yanında cabası.
Paralel hayatları yazarı dışında etkili kılan bir diğer sebep ise birer tarih yazımları olmasından ziyade kitaba konu edilen kişiliklerin psikolojik ve sosyolojik tutumların felsefi ve olaylara verdikleri tepkilerle okurlarına sunması, ki bu okuyucuya analiz için güzel fırsat sunuyor. Benim en sevdiğim noktalardan biriyse; Antonius’un hayatı aracılığıyla Jül Caesar, VII. Kleopatra, Cicero, dede Antonius gibi daha ismini saymadığım kişilerin hayatlarına onun açısından bakıyor olmaktı. Küçük bir örnekle; Antonius’un Caesar’ın cenazesinde olayların akışını değiştirdiği konuşması (kitapta yazar bu konuya çokta yer vermese de) ondan sonra olanları oldukça detaylı yazmıştır.
“Böyle bir kişiliğe sahip olan Antonius'un başına gelen en son ve en büyük felaket Kleopatra'ya âşık olmasıydı. Bu aşk onun içinde saklı olan çok sayıda tutkuyu uyandıracak ve delilik noktasına kadar alevlendirecekti. Bu aşk uğruna içinde ne kadar iyi özellikle, onu kurtarabilecek ne kaldıysa hepsini bastıracak ve sonunda da tamamen yok edecekti.”
Yazar; Antonius’un Kleopatra’ya olan aşkında kendi düşüncesine de yer vermiş, bir bakıma onun Antonius’un çöküşünde etkili olduğunu ifade ediyordu belki de öyleydi bilemiyorum, ancak bana kalırsa birinin kendisini kaybetmesini ve çöküşünü tek kişiye indirgeyecek olursak o da Antonius’un kendisi olurdu. Shakespeare’in eseri olan Antonius ve Kleopatra da bu eserden referans alınmış.
Sözün özü; “Güzel kelimeler düşünceleri aydınlatan ışıktır.” Kısacası kitap hem okunulası hem de tavsiye edilesidir.
Krzysztof Zanussi ve ilk filmi, bence sanat gerçekten anlaşıldığında her insanın alanıdır. Zanussi polonya sinemasının en önemli yönetmenlerinden biridir. Ki sanatçı tanımının karşılığını hakkıyla verdiğini söylemekte yanlış olmaz. Fizik ve felsefe eğitimlerinden sonra sinemaya ilgi duymuş, rafine bir entellektüeldir. Yapımlarının…devamıKrzysztof Zanussi ve ilk filmi, bence sanat gerçekten anlaşıldığında her insanın alanıdır. Zanussi polonya sinemasının en önemli yönetmenlerinden biridir. Ki sanatçı tanımının karşılığını hakkıyla verdiğini söylemekte yanlış olmaz. Fizik ve felsefe eğitimlerinden sonra sinemaya ilgi duymuş, rafine bir entellektüeldir. Yapımlarının bir çoğu; Stalinizm altında yaşadığı coğrafyada gerçekleştirmesi ve yaşantılarından imbikten çektiği meseleleri bilimle harmanlamasından ortaya çıkmıştır. Sinema dünyasında adı en çok, günlük yaşamda yer alan etik seçimlere ve metafizik sorulara odaklanan derin felsefi dramalar yaratmasıyla bilinir, bu filminde de bunlardan yararlandığını söylemek yanlış olmaz. Struktura Krysztalu; 1969 yılında, şehirleşmenin zirvede olduğu bi zamanda çekilmiştir, 74 dakika uzunluğunda ve siyah-beyazdır.
Polonya sineması hakkında çok bilgili değilim ancak kasvetli ve soyutlamacılık arka planı altında böyle bir dinamizmi korumak, bunun nadir olduğunu söyleyebilirim.
İlk uzun metrajlı bir film için kesinlikle muhteşemdi, yaşamın basitliğinin, çevremizdeki dünyanın bir sembolü gibiydi. Filmin süresi bana kısa geldi, bu karakterlerle biraz daha zaman geçirmek istedim, içimde Janek'in hayatına ve Marek'le olan ilişkisine bir kez daha bakma özlemi bıraktı, aynı zamanda her şeyin olabildiğince rahat hissettiren o beyaz, sert karlı manzaraya özlemimi bıraktı. Tepeden tırnağa karla örtülmüş bir manzara, filmin sunduğu her şey şiirsel, doğal ve daha önemlisi, anlatıcı bir şekilde içe dönük. En saf haliyle hikaye anlatımı, tıpkı Bergman gibi, Zanussi de manzaraların ve çevrenin dilini nasıl yakalayacağını mükemmel bir şekilde biliyor, bu da karakterlerin gösteremediği her şeyi anlatıyordu. Karakterler, bilimsel bir dil havasına sahip olan diyaloglarını mutlak bir umursazlıkla dile getiriyor, izleyici; ister istemez kişinin insanlar hakkındaki bakış açısı ve yaşam amacı da dahil olmak üzere bazı küçük konular üzerinde tartıştıklarında arkadaşlar arasındaki anlaşmazlığın bir parçası haline geliyorlar.
Bir kristalin yapısı gibi, hayatta değer verdiğimiz şey hayatlarımıza yapı verebilir, ancak tersine, hakikat arayışımızda çok katı olmak bizi aynı zamanda önemli olandan da kör edebilir. Kristallerin adını taşıyan Yapısı, iki arkadaş arasındaki düşmanlığın keskin bir sonucudur, birçok durumda film boyunca kullanılır. Örneğin, bir noktada, Jan ve Anna, Marek'in New York seyahatlerinden geri getirdiği bazı slaytlara, Manhattan'ın gökdelenlerine insan yapımı devasa cam binalara hayran kalıyorlar, bundan kısa bir süre sonra, bir başka sahnede farklı bir tür meskenin altıgen yapısı, bir arı kolonisinin doğal bal peteği ile sunulur. Böyle ince detaylarla altmetni oluşturan sahneleri çok seviyorum.
Filmin en güzel yanlarından biri; sorgulama ve şüphe anlarına karşı gösterilen neşeli anlardı, o anlarda; filmin İnsan duygularını en basit haliyle yakalaması, ancak onları olduğundan daha karmaşık sunması gereken mesaj için onları vurgulayışı ve tüm bunları yaparken, duyguların farklılıklarında ve benzerliklerinde harika bir insanlık sergisinde bulunmasıydı. Her ikisinin de diğerinin hayatlarını nasıl yaşamaları gerektiğine ikna etmeye çalıştıkları anları çok sevdim, ancak nedeni ne olursa olsun sonuçta filmin sonunda olduğu gibi diğerinin bir parçasıyla ya da bütünüyle ne yazık ki uzaklaştırdı. Filmde yargı yok sadece karakterlere karşı sevgi ve empati var.
"Üstelik de ölüm bu hayaller ve kuklalardan ibaret deli dünyada anlamını bile yitirmişti.."
İktidara yönelik kalkışmalar ve ancak iki yıl sonra bastırılabilen kederli bir devrim sonrası salgın halini alan intiharlar ve idamlar..
1907 -1917 yılları arasında ülkenin neredeyse her yerine…devamı"Üstelik de ölüm bu hayaller ve kuklalardan ibaret deli dünyada anlamını bile yitirmişti.."
İktidara yönelik kalkışmalar ve ancak iki yıl sonra bastırılabilen kederli bir devrim sonrası salgın halini alan intiharlar ve idamlar..
1907 -1917 yılları arasında ülkenin neredeyse her yerine kurulmuş dar ağaçları, her gün doğumunda sayısız gencin insanlık dışı canlarının alınması. 1900’lü yılların başlarındaki Rusya’da da durum tam olarak böyledir. Zamanın rus aydınları, humanistleri ve yazarları bu duruma daha fazla sessiz kalamamışlardır, Gorki, Tolstoy gibi öncü isimler önderliğinde sanatsal karşı bir harekete başvururlar, bu sebeple daha niceleri onlara katılır. Katılanlardan biri de çok hassas bir ruha sahip olan Leonid Andreyev'dir. O dönemde kaleminden çıkar Yedi Asılmışların Hikayesi, yıllarca süren bu idamlar ve ölüm kavramı, onu her zaman ve her an derinden düşündürmüş. Kitabını yazarken de bu düşüncelerden asla kopmamış. Ölümü anlatan yazarlara nazaran çok basit bir dile sahip kitap, her karakterde kendi karamsarlığı birazda umudu var yazarın. Edebiyatla bir şeyleri değiştirebileceğine inanan insanların varoluşu gerçekten bir şeyler değismese de olur.
Kitap; Rusya'da ilk devrimden sonra gerçekleşen isyanları bastırmak amacıyla kurulan idam sehpalarında asılan 7 kişinin Beş siyasi ve iki suçlu olmak üzere yargılanmaları, idamlarına karar verilmesi, idama giden yol ve nihayetinde idamları ve öncesindeki hayatları ve düşünceleri üzerine küçük bir geziye çıkarıyor.Yedi Asılmışların Hikayesi gerçekten yaşanmış bir olaya ait, Stolıpin dönemine ismini kanla yazan bakanlardan biri olan Durnovo'ya 1907 yılında bir suikast planı kuruluyor fakat emniyet güçleri tarafından öğrenilerek ve engelleniyor. Yakalanan beş öğrenci, Tanya kovalçuk, Sergey Golovin, Vasiliy Kaşirin, Verner ve Musya, at hırsızı olan bir katil ve bir çingene ile darağacında ölümün kollarına bırakılmışlardır.
Yazar ölüm anı gelişen o bilinmez duyguları çok hassas ve duygulara duyarlı ruhuyla hisseder ve bize de hissettirmeye çalışır, sayfalarda karakterlerini yaratırken onlara kendi canından bir parça ile hayat veren, hatta en gerçek anlamıyla yarattığı karakterlerin ta kendisi olan, öyle ki yazdığı her karakteri gerçek hayatına aktaran; onlar gibi konuşup, düşünen ve bunun üzerine karar verecek kadar tutkulu bir yazar, yazmaya ve yaratmaya olan tutkusu bana kalırsa Andreyev'i diğer yazarlardan ayıran en önemli özelliği buydu. Okuduğum ilk kitabı yazdığı son kitap ve artık çok sevdiğim yazarlardan biri kendisi.
"Ölümden daha korkulu birşey yokmuş dünyada onlar için. Kendileri ölümü icadettiler, kendileri de ondan ürküyorlar, bizi de korkutmak istiyorlar."
Ülkemizde ilk basımı 1972'de Hüseyin inan, Yusuf aslan ve Deniz gezmiş'in idam hükmüne tepki ve idamın kaldırılması yönünde mücadele için basılmış.
Hayatları ellerinden acımasızca alınan bu insanlar yazarında belirttiği gibi ölumsüzdürler, bir yıldız misali sınırlandırılmamış bir ışık tutarlar bizlere.
İnsan öleceği günü ve saati bilse, yaşamaya katlanabilir miydi? Kitap boyunca ister istemez şu düşünce aklımı meşgul etti.
Krzysztof Kieślowski'nin bir yapımı var "a short film about killing" isimli, yapımdaki jacek karakteri de aynı bu durumdaydı, kitaptan çok önce izlememe rağmen etkisi hâlâ üzerimde olan bir filmdi. Nedenler aynı olmasa da sonuçlar aynı olduğu için onu anımsattı, kitabı okumuş veya okuyacak olanlara da tavsiyemdir.
‘’Bu mu, ölüm? Ama bu nasıl ölmek böyle?’’ diye düşünüyor Musya, büyük bir mutluluğa erişerek. Yeryüzünde ne kadar bilgin, filozof, ne kadar cellat varsa hepsi şimdi hücresinde bir araya gelseler, önüne kitap, deri yüzen bıçak, balta ve ipler serseler, ölümün varoluşunu ispatlamaya, insanın ya kendi ölümüyle öldüğünü ya da başkasının eliyle öldürüldüğünü ve ölümsüzlük diye bir şeyin asla dünya üzerinde mevcut olmadığını anlatmaya çalışsalar, Musya'yı sadece hayrete düşürmüş olacaklardı. Nasıl mümkün? Ölmezlik nasıl olmazmış? O şimdi, bu anda bile ölümsüzdür. Daha nasıl ölüm daha nasıl ölümsüzlük söz konusu olabilir? O şimdi hem ölmüş, hem de ölümsüzdür, ölümün içinde dipdiridir, hayatta iken olduğu gibi"
Kitapta tüm karakterler öyle ince detaylı işlenmiş ki, en gergin oldukları anda vücut dilleri özelikle ellerinin konumu, mimikleri, idam karşı sergiledikleri tavırları, sonrasında yalnız kalınca duygu patlamaları gerçek düşüncelerinin yüzlerine yansıyışı bir tiyatro oyunu gibi resmen her karakter daha iyi anlaşılmak için detaylandırılmış.Kitap okurken müzik dinlemeyi çok severim, okuduğum her kitaba ait bir müzik vardır, bu kitabı okurken karışık çal modunda rastladığım hiç aramadan bulduğum bir parça bu kitap için bestelenmiş gibi, Tanya'nın kendisi dışında herkese merhameti, Sergey'in hayata bağlılığı yaşama sevinci, Vasiliy'in duası cesaretinin endişeye dönüşü, Musya'nın yaşasa bile duyacağı özlemleri, Verner'in hiç hissettiremediği o duyguları, hiçbir yere ait olmayan Yanson'un boşluğu, Çingenenin duyduğu öfkesi sanki bu besteye ilmek ilmek işlenmiş. Ölümü, çaresizliği ve acı kabullenişi işlenmiş karakterlerde bu müzik acı veriyor, yaşarken öldüklerini hissettiriyor.
Ayrıca yukarıda bahsettiğim kitabı okurken dinlediğim parçayı da merak edenler için buraya bırakıyorum, şimdiden keyifli dinlemeler.
Lustre - Green worlds