(@) - Raf

kalli 5 months ago

Bu filmden sonra Thomas More'nin Ütopya'sını okumak şart oldu. Her Devrin Adamı filmi ağır ağır işleyen, fakat çarpıcı ve ilgi çekici diyolagları, içinde barındırdığı çatışmalar silsilesi ile sizi kendine çekebilecek biyografi filmi. Biyografi filmlerini sevmeseniz bile bence bu filme bir…devamıBu filmden sonra Thomas More'nin Ütopya'sını okumak şart oldu. Her Devrin Adamı filmi ağır ağır işleyen, fakat çarpıcı ve ilgi çekici diyolagları, içinde barındırdığı çatışmalar silsilesi ile sizi kendine çekebilecek biyografi filmi. Biyografi filmlerini sevmeseniz bile bence bu filme bir şans vermelisiniz. Thomas More'nin düşünceleri ve kararlarını izlemeye değer. Tabii bunun çevresinde gelişen olayları. Böyle net, kararlı ve değerli bir adamın kitaplarını da okumak gerek. Neyse biraz filmden söz edelim. Film Thomas More'nin idama giden sürecini anlatıyor. İnandıkları doğrultusunda geri adım atmadığı için vatana ihanetten yargılanıyor ve boynu vurularak idam ediliyor. Pekala bu süreç nasıl başlıyor? O dönemin İngiltere Kralı olan 8. Henry erkek çocuğu olmadığı gerekçesiyle karısını boşamak istiyor. Dönemin Papa'sı 7. Clemens bu evliliğin reddine izin vermiyor. Bunun üzerine 8. Henry İngiltere'deki kiliseyi (Anglikan Kilisesi) Vatikan'dan ayırıp krallığa bağlama girişiminde bulunuyor. İşte Thomas More'de burada devreye giriyor. Yazar olmasının yanı sıra bir rahip ve hukukçu olan More, Kral'ın bu eylemine karşı çıkıp asla geri adım atmıyor. Thomas More olsun, Sokrates olsun -aklıma gelmeyen ya da bilemediğim çok isim vardır- inandıkları şeyin doğrusunda ölüme bile gitmeyi göze almışlar. Asla inançlarından geri adım atmamışlar. Biz de beyazperdenin ışığında bu geri adım atmayışı tiyatrovari bir havada, muazzam oyunculuk performanslarıyla izleme şerefine nail oluyoruz. Dediğim gibi film biraz ağır ilerliyor. Fakat rahatsız edici bir ağırlık değil bu. En azından beni rahatsız etmedi. Filmi büyük bir ilgiyle izledim. Dönem işlerini sevmemin de herhalde bunda ilgisi vardır. Din, devlet yönetimi, adalet, hukuk düzeni, siyaset, felsefe... Aklınıza gelebilecek her konuda bir şeyler var filmde. Moore'nin ikna edilmeye çalışılma sürecinde onun akıllıca düşüncelerine tanık oluyor, dinliyoruz. More'nin bir ailesi, çok sevdiği bir kızı var. Onların da özel yaşamını izliyoruz filmde. More'nin inançlarına, Katolik mezhebine ne denli bağlı olduğunu da özel hayatıyla da net bir şekilde görebiliyoruz. Kızının sevdiği adamla evlenmesine müsade göstermiyor. Sebebi de müstakbel damat adayının Luteryan olması. Neden dinler kendi içinde bu kadar çok bölünüyor? Bu da başka bir soru, ama filmle çok da ilgisi yok. Ya da var mı yoksa? Neyse, inancına bu kadar bağlı olan More sanırım Ütopya kitabında dinsiz bir toplum tasvir etmiş. İlginç. Bu bilgiyi öğrenince daha çok merak ettim. Filmi sadece More'nin düşüncelerinden ibaret sayarsak hata etmiş oluruz. Neticede More' ölüme getiren ve ölümünden yıllar sonra 'Aziz' ilan edilmesini sağlayan mesele 8. Henry'nin özel hayatıydı. O sebeple sadece More değil, Papa'nın otoritesini reddedip kendi kurallarını yazmak isteyen krallıkta çok önemli bir yer tutuyor filmde. Vicdani ve ahlaki sorgulaması, doğrular ve yanlışlar, inançlar ve mezhepler... 8. Henry'nin özel hayatından Thomas More'nin Katolik Kilisesi'ne olan bağlılığına, mahkemedeki savunmasından Rich'in yanardönerliliğine kadar pek çok şey çıkarabileceğimiz bir hayat öyküsü. İnandıklarınızın ne olduğu önemsiz, bu filmi izlemelisiniz. Son olarak Her Devrin Adamı ismi hakkında yazıp bitireyim yazımı. Ben burada Her Devrin Adamı'nı her yere, her düşünceye, her zamana uyum sağlayan tabiri caizse 'bukelamun' olan bir adam olarak anlamıştım. Bu isimde filmde tek bir kişiyi akla getiriyor Richard Rich. Kendisi filmin başlarında More'ye iş için yalvarıp sadıklık sözü verirken daha sonraları mevki, makam para için onun aleyhine yalancı şahitlik yapmayı kabul ediyor. Bunu yaparken zerre utanmada duymuyor. (Türk siyaseti kısa özet.) Fakat filmin adının onunla bir ilgisi yokmuş. More'nin yakın arkadaşı olan Desiderius Erasmus, Thomas More için omnium horarum homo (her mevsime dayanan adam) demiş. Filmin adı da bu deyişten alınmış. Filmi izleyenlere ya da More'nin hayatına araştıranlara sorum. Sizce More, Angelikan Kilisesi'ni hukuka aykırı olduğu için mi reddetti yoksa inançları için mi?

kalli 5 months ago

Refet

Fatma Aliye Hanım

12 Gönderi

Üst üste okuduğum üçüncü Fatma Aliye kitabı. Daha önce hiçbir yazarı böyle üst üste okumamıştım. Feminist damarlarım kabardığı için kendimi tutamadım. Tabii bunda eserlerin pek akıcı olmasalar da kısa olmalarının etkisi büyük. Eser hakkında düşüncelerime değinmeden önce yakınmak istediğim bir…devamıÜst üste okuduğum üçüncü Fatma Aliye kitabı. Daha önce hiçbir yazarı böyle üst üste okumamıştım. Feminist damarlarım kabardığı için kendimi tutamadım. Tabii bunda eserlerin pek akıcı olmasalar da kısa olmalarının etkisi büyük. Eser hakkında düşüncelerime değinmeden önce yakınmak istediğim bir konu var. O da karakterin adının Refet olması. Fatma Aliye kitabın başında hikâyesi anlatılan kadının gerçek adının bu olmadığını, Refet'i kurgusal isim olarak seçtiğini söylüyor. Karaktere bir erkek isminin verilmesini anlayamadım. İsmin anlamı 'merhamet, acıma...' demekmiş. Belki Refet'te çocukluğu ve gençliğinin bir kısmı boyunca acınacak bir hayat çektiği için bu anlama sahip bir isim seçilmiş olabilir, yine de bir erkek ismi yerine aynı anlamı taşıyan kadın ismini tercih ederdim. Bu şekilde karakteri zihnimde kadın olarak canlandırmam zor oldu, her Refet dediğimde aklıma bir erkek karakter geldi. Neyse, geçelim kitap hakkındaki düşüncelerime. Kitabın adını ilk kez Fatma Aliye'nin Udi kitabında görmüştüm. Orada adı birkaç kez geçiyordu. Ben de merak edip hemen listemin başına aldım. Araya Levayih-i Hayat girdi, ama olsun. Yine de okudum ve buradayım. Anlatamayacağım kadar çok acılarla dolu bir eser. Kitap başından sonuna acı, eziklik, yokluk, hüzün taşıyor. Adeta her satırında bir kırıklık, bin gözyaşı var. Belki de ilk defa beni duygusal anlamda bu kadar çok etkileyen bir kitap okumuşumdur. Fatma Aliye kadının derdini, kadının sorununu o kadar muazzam bir şekilde anlatıyor ki... Yazılanları, yaşanılanları hissetmemek mümkün değil. Pek edebi cümlelerle süslemiyor bence Fatma Aliye. O doğallığı bozmamak adına. Lâkin kelimelerini öylesine kullanıyor ki kendinizi karakterin yerinde bulabiliyorsunuz. Udi'de bunu hissetmiştim, ama o bu kadar acıklı olmadığı için aynı tesiri yaratmamıştı üzerimde. Refet, hayatta bir tek annesi olan bi' kız çocuğu. Tek arzusu öğretmenlik okulundan mezun olup annesine ve de kendisine rahat bir yaşam yaşatmak. Yokluktan kurtulmak, annesini çalışma mecburiyetinde uzaklaştırıp rahat ettirmek. İşte biz de kitapta Refet'in öğrencilik zamanlarında annesiyle beraber yaşadıkları yokluğu okuyoruz. Bazen soğuktan donacak raddeye geliyorlar, bazen üstlerine giyecek kıyafet bulamıyorlar, bazen yataklara düşüyorlar, bazen de ağızlarına koyacak bir lokma bulamıyorlar. Kitapta acı, hüzün var demiştim. Bunun yanında sonsuz bir sevgi de var. Hayatta birbirlerinden başka kimseleri olmayan anne ve kızın birbirlerine duyduğu sonsuz sevgi ve saygı. Kitapta kadın dayanışmasını okumak beni gülümsetti. Refet'in Şule'ye evini açması, Şule'nin dayısından gelen az biraz harçlığı Refet ve Refet'in annesi Binnaz ile paylaşması, Şahap ve ablası Cazibe'nin Refet'i mahcup etmeden ona yardım etmeleri... Okudukça Refet ile gurur duydum. Hayattaki tek hazinesi aklı olan bir kızın bunu sonuna dek kullanması, geleceğini garanti altına almak için her şeye göğüs germesi harikaydı. Bilmiyorum, ben bu kadar acıya katlanabilir miydim? Refet kendi halinde bir karakterdi. Acısını belli etmemek adına kimseyle pek muhabbet kurmuyordu. Zengin kızları her ne kadar iyi niyetli olsalar da onlara minnet etmek, tabiri caizse dilenmek pek Refet'e göre değildi. O sebeple kendi halindeydi. Bu kendi halindeki yaşamına kendi gibi yoksul olan Şule'yi dahil ediyor. Bir de Refet'i mahcup etmeden kendini sevdiren ve bu dostluğu kabul ettiren Şahap. Kızlar birbirleriyle pek de oturup konuşmasalar, dertlerini acılarını konuşarak paylaşmasalar da eylemleriyle birbirlerinin dertlerini paylaştıklarını belli ediyordu ve bu gerçekten okumaya değer bir dostluktu. Kitapta en sevdiğim bölüm Refet'in başı dik bir şekilde zenginliği ile hava atan akrabasına ''çünkü siz cahilsiniz!'' demesiydi. Bir kitaptaki tek bir cümle en az bu kadar mutlu edebilir ve gurur verebilirdi herhalde. İlk kadın öğretmen karakterin tasvir edildiği, kadınları, bir erkeğe muhtaç olmadan kendi ayaklarında üstünde durmaya teşvik eden, feminist düşüncelerin net bir şekilde ortaya çıktığı, kadınların dayanışmasını, sevgisini, merhametini eseren harika bir eser. Okurken aklıma Çalıkuşu'nun Feride'si geldi. Zaten bu eserde Çalıkuşu'na ilham olmuş.

kalli 5 months ago

Yaban Çilekleri

Ingmar Bergman

21 Gönderi

'Kitap gibi film.' benzetmesiyle giriş yapsam bu film için abes kaçmaz herhalde. Ingmar Bergman'ın çoğu filmi kitap gibi ama bu film bana güzel bir roman okurken ne hissediyorsam aynı hissiyatı yaşatmayı başardı. Tabii böyle bir eseri okusak aynı şeyleri hissedemeyiz,…devamı'Kitap gibi film.' benzetmesiyle giriş yapsam bu film için abes kaçmaz herhalde. Ingmar Bergman'ın çoğu filmi kitap gibi ama bu film bana güzel bir roman okurken ne hissediyorsam aynı hissiyatı yaşatmayı başardı. Tabii böyle bir eseri okusak aynı şeyleri hissedemeyiz, gözün gördüğü ile okuduğu bir olmaz öyle değil mi? Neyse ya girişi uzattım. Bence ne demek istediğim anlaşıldı, anlaşılmadıysa da çok önemli değil. Ingmar Bergman'ın romantik ilişkiler veyahut ailevi sorunsallarından uzaklaştırdığı, bireyin bilinçaltının derinliklerine indiği, bireysel varoşsal sancıların baş gösterdiği bir filmdi. Film 78 yaşındaki Profesör Isac Borg'u merkezine alıyor. Isac Borg gelini Marianne ile birlikte Stockholm'dan Lund'a doğru, onur doktorasını almak için yola çıkar. Yolda otostopçu bir genç kız ve onun 2 erkek arkadaşını da arabaya alırlar. Genç kız, Profesör Borg'un gençlik aşkına çok benziyordur. Bu benzerlik düşleri ve kabusları ve de geçmiş hatırlarını da ortaya çıkarır. Biz de büyük çoğunluğu rüyalardan oluşan, bilinçaltındaki iyi kötü, temiz kirli düşüncelerin gün yüzüne çıktığı çocukluk ve gençlik hatıralarının rüyalar vasıtasıyla yeniden hatırlandığı bir senaryoyu izleriz. Filmin ilk başlangıcında görülen rüyada tuhaf, biraz da gerilimli bir film izleyeceğimin işaretini vermişti bana. Bunu da unutmadan ekleyeyim. Profesörün ilk başta rüyaları rüya değilde fantastik bir film hissiyatı vermişti. Sanki gerçek gibi daha sonraları bunların rüya olduğuna ayıktım. Profesörün her gördüğü rüya bir öncekinden daha tuhaf oldu. Biraz daha bilinçaltına indik sanırım. Filmdeki karakterlerin çoğu önemliydi. Rüyalarında sık gördüğü ailesini ele alalım mesela. Profesörün çektiği yalnızlığın sebebi de geçmişte bu kadar kalabalık ailede büyümesiydi bence. Gençliğinde olan kalabalıklık ailenin şimdi olmaması üstüne bir de yaşlılığın verdiği 'kimsem yok!' dumuruyla birleşince ortaya bayağı sancılı bir süreç çıkmış. Çok kısa izlediğimiz kaza yapmalarına sebebiyet veren kavgacı çift bile Isac Borg'un rüyalarında etkiliydi. Onlar da kendi evliliğini gördü bir şekilde. Evliliğini tam olarak göremesekte sakin bir evlilik geçirmediğini anlayabiliriz, bir şekilde. Sakin olmayan hareketli yıllarca süren yaşamdan sonra yaşadığı sukünet profesörde büyük bir sancı yaratmış. İşte Yaban Çilekleri bu sancıyı izletiyor bize. Bedenen yapılan bir yolculuk esnasında ruhunda yolculuk etmesi. Hem de hiçbir sınır olmadan. Buralarda kendimizi profesöre yakın hissedebiliriz, zira birçoğumuz böyle uzun yolculuklarda düşüncelere, hayallere dalıp ruhumuzu da sınırsız alemde yolculuğa çıkarmışızdır. Gelelim filmin adının neden 'Yaban Çilekleri' olduğuna. Filmle çok bağdaştıramadığım bu adı araştırmak istedim. Filmde çok kısa bir süre gördüğümüz yaban çileği toplama sahnesinden ötürü olamazdı değil mi? Araştırdım ve bunun İsveç'te bir deyim olduğunu gördüm. Belki sizin de vardır; gizli bir sığınağınız, kendinizle başbaşa kalmak için gittiğiniz bir yeriniz, yeryüzünde cennetiniz. İşte İsveçliler buna 'yaban çileği tarlam.' diyorlarmış. Gizli tuttukları hazineleri için kullandıkları bir sözmüş bu. Isac Borg'da rüyalarında gidiyor bu yaban çileği tarlasına hem mecazen hem de bir kere de olsa gerçek anlamda. Ne kadar da anlamlı bir isimmiş. Bu arada Isac Borg'da buzdan kale demek. Karakterin kişiliği hakkında biraz olsun ipucu verecek bir isim seçimi. Ingmar Bergman'ın her detayı düşünmesine böyle zekice senaryolar oluşturmasına bayılıyorum. Romantik ilişkiler silsilelerini izlemekten bunalmıştım. Kendisinden birazcık uzaklaşır gibi olmuştuma ama bu filmle birlikte yeniden benim gözümde en iyi yönetmen oldu. En azından melodram, psikolojik senaryolar ve bilinçaltının dışavurumu konusunda en iyisi olduğunu tartışmaya pek de lüzum yok.

kalli 5 months ago

Gecenin Sıcağında

Norman Jewison

2 Gönderi

Irkçılık konulu filmlere ödül vermek günahlarından arınmanın bir yolu olabilir mi? Film için hak etmiş ya da etmemiş diyemiyorum. Aslına bakarsanız ırkçılığı iyi bir bakış açısıyla ele almış ve o dönemdeki politikleşmiş siyahi ırkçılığını da göze parmak yapmış, ama beni…devamıIrkçılık konulu filmlere ödül vermek günahlarından arınmanın bir yolu olabilir mi? Film için hak etmiş ya da etmemiş diyemiyorum. Aslına bakarsanız ırkçılığı iyi bir bakış açısıyla ele almış ve o dönemdeki politikleşmiş siyahi ırkçılığını da göze parmak yapmış, ama beni çekemedi kendine. İzlerken biraz sıkıldım. Eh bunda sürekli sitenin donmasının da etkisi olabilir tabii ama filmde yavaştı bayağı. Irkçılığın hedefinde ve de filmin ana merkezinde Virgil Tibbs adlı siyahi bir adam var. Kendisi gece yarısı işlenen bir cinayetin baş şüphelisi olarak tutuklanıyor ve kısa sürede masumiyetini kanıtlıyor. Fakat olaydan sıyrılamıyor. Kendisini soruşturmanın tam göbeğinde dedektif olarak buluyor. Zira işi bu. Cinayet davalarını çözen bir polis memuru. Ya katili bulacak ya da günah keçisi seçilecek. Öncelikle yazmaya devam etmeden önce şunu söylemek isterim ki... Ben o şefin durmadan sakız çiğneyen ağzının alt ve üst yaylarını bip bip biiiiiiiiiiip... Çok fena irite oldum yahu. 1966-67 yılına şu filmin çekildiği yere gidip 'yeter la yeter!' deyip suratına patlatmak istedim. Neyse devam edelim. Nerede kalmıştım? Hah evet, kendini soruşturmanın ortasında bulan Tibbs'de. Bu cinayeti çözmeye çalışma aşamalarını çok da merak uyandırıcı bir şekilde verememişler. Belki de vermek istememişler, zira benim hiç mi ilgimi çekmedi. Heyecanlandırmadı, temposunu hızlandırmadı, ırkçılığı merkezine alıp ağır tempoyla ilerledi ve aynı tempoyla akıllarda soru işareti bırakmadan bitti. Hoş akıllarda çok da soru işareti bırakacak bir film değil bence. Her ne kadar polisiye bir film olsa da katilin kim olduğuna ve cinayetin neden işlendiğine dair düşündürmüyor, merak ettirmiyor. Neler olup bittiğini izliyorsunuz ama bu da çok önemli değil bence. Ana konu ırkçılık. Bu konuda da başarılı olduğu aşikar. Daha başarıları da yapıldı tabii ama bunun da hakkını vermek lazım. Oyunculukları da fazla ahım şahım bulduğum söylenemez. Kötü değillerdi ama yüksek bir performansta sergilememişlerdi. En azından Virgil Tibbs karakterini canlandıran Sidney Poitier'den daha etkileyici bir performans beklerdim. Siyahinin ırkçılığa maruz kaldığı bir film olsa da acı çektiği bir film değil tabii bu. Yine de içinde bulunduğu durumun yarattığı tahribatı ve cinayeti takip ederkenki hallerinin daha etkileyici olmasını isterdim. Akıllıca bir filmdi. Cinayeti çözerken mantıksal bir hataya gidip akıllarda garipliğe yol açmadı. İlmek ilmek dokudu ve sonuca ulaştı. Ulaşmasa da sorgulamazdım sanırım, dediğim gibi. Öyle ki film işlenen cinayeti sorgulamanın içerisindeyken bile unutturmayı başarmış. Helal olsun! 'Katil kim?' temalı, cinayeti karakterle beraber aydınlatmaya çalıştığınız sizi şüpheden şüpheye götürüp heyecanlandıran bir film arayışındaysanız yanlış adrestesiniz. Polisiye diye bunları beklemeyin. Beklentiniz bunlar değilse izleyebilirsiniz, fakat hafiften sıkılacağınızı da garanti ederim. Hele eski filmlere alışkın olmayanların.

kalli 5 months ago

Oliver!

Carol Reed

4 Gönderi

Charles Dickens'in Oliver Twist romanından uyarlanan bu filmde yetimhaneden sokaklara düşen küçük bir oğlan çocuğunun düşkünlüğünü ve hayatında yaşadığı zorlukları izliyoruz. Kitapla ne denli uyumlu bir film bilmiyorum, çünkü kitap okumadım. Kitaptan bağımsız sadece filmi değerlendirmem gerekirse bayıldım! O kadar…devamı

kalli 5 months ago

Levayih-i Hayat-Hayatttan Sahneler

Fatma Aliye Hanım

11 Gönderi

Udi'den sonra Fatma Aliye'nin kadına, topluma, evliliğe ilişkin bakış açısını biraz daha net görebilmek adına bu kitabı okumaya karar verdim. Çünkü bu konudaki düşüncelerini en net gösteren kitap bunun olduğunu düşünmüştüm. Çok anlamlı konulara değinse de net bir düşünce yansıtmsayıp…devamıUdi'den sonra Fatma Aliye'nin kadına, topluma, evliliğe ilişkin bakış açısını biraz daha net görebilmek adına bu kitabı okumaya karar verdim. Çünkü bu konudaki düşüncelerini en net gösteren kitap bunun olduğunu düşünmüştüm. Çok anlamlı konulara değinse de net bir düşünce yansıtmsayıp meseleleri her açıdan ele almış. Farklı farklı bakış açılarını okumak hoşuma gitti. Kitapta 5 kadının birbirlerine gönderdikleri mektupları okuyoruz. 3 tanesi evli 2 tanesi bekar olan 5 kadın. Mektuplarında evliliklerinden, aşka, evliliğe bakış açılarından bahsedip birbirlerine tavsiyeler verip tavsiyeler alıyorlar. Osmanlı'da kız WhatsApp grubu gibi bir şey yani bu mektuplaşmalar. Dili biraz ağır olsa da kısalığı sebebiyle hemencecik okunulacak bir eser. 'Dönemin sorunlarına değinmiş.' gibi klişe bir cümle kurmayacağım. Zira kitaptaki evlilikle ilgili meseleler sadece o dönemin değil, her dönemin sorunu. Aradan 100 seneden fazla zaman geçmesine rağmen hâlâ benzer şeyleri yaşıyor, yaşatıyor, yaşama ihtimalinin içinde bulunuyoruz. Biraz karakterlerden bahsetmek istiyorum. Fehame, benim en çok dikkatimi çeken karakter oldu. Çok zeki, anlayışlı bir kadındı. Aslında mektuplarında verdiği akıllarda mantıklıydı. Fakat kendisini mutsuz bir evliliğe hapsetmişti. Çünkü çocukları için kocasına katlanması gerektiğini düşünüyordu, bir ekonomik özgürlüğü de yoktu. Fehame'den yola çıkarak bir kez daha anlıyoruz ki kadının ekonomik olarak özgür olmasının ne denli önemli olduğunu öğreniyoruz. Fehame, görücü usülü evlilik yapmış bir kadın bu arada. Fakat buradan görücü usulünün her zaman mutsuzluğa yol açtığını söyleyemeyiz. Zira Mehabe'de görücü usülü evlilik yapmış bir kadın ama evliliğinde gayet mutlu, saygı görüyor. Mutsuz evliliğin bir diğer örneğini de Sabahat oluşturuyor. Sabahat'ta Fehame gibi evliliğinde mutsuz bir kadın. Lâkin onunkisi aşk evliliği. Buradan anlıyoruz ki evlilik öncesi duyulan sevgi ve saygı evlilikten sonra her zaman duyulmuyor. Fakat Sabahat kendini bu evliliğe mecbur hissetmiyor ve boşanmayı düşünüyor. O dönemde bu büyük bir cesaret örneği. Gerçi günümüzde de büyük bir cesaret örneği... Bekar karakterler var demiştim; Sabahat'ın kız kardeşi Nabahat ve görümcesi İtimat. Evlilik kurumuna uzak iki karakteri görüyoruz onların mektuplarında. Onların mektuplarını okurken çevredeki kötü evlilik örneklerinin gençleri nasıl etkilediğini görüyoruz. Fakat evlilik fikrinden de tam olarak uzaklaşmıyorlar. Nabahat anne olmak istiyor mesela. Evlilik meselelerine her ne kadar uzak olsa da annelik arzusunu içinden söküp atamıyor. İtimat ise abisi gibi olmayan biriyle mutlu bir evlilik yapacağını düşünüyor. Evlilik kurumuyla alakalı sorular soran, sorulara cevap arayıp bulan, aşkı evliliği olabilecek her bakış açısıyla incelemeye çalışan bir eser. Kadınların yaşadığı zorluklara birebir değiniyor. F. Aliye'nin isim tercihlerini farklı buluyorum ve anlamlarını araştırma isteği duyuyorum. Onları sizinle paylaşacağım. Fehamet; saygınlık, değer onur. Mehabet; saygıdeğer kimselere duyulan saygı. yücelik, ululuk. Sabahat; latiflik, güzellik. Nabahat; şan, onur, şeref İtimat; güven. F. Aliye bu isimleri bile isteye mi seçti yoksa öyle mi denk geldi bilmiyorum ama gerçekten de kitaba ve karakterlere yaraşır isimler seçmiş. Kadınların hepsine bir değer atfetmiş. Fehame'yi Fehime olarak da düşünebilir. O da 'anlayışlı, zeki kadın.' demekmiş. Fehame'ye yaraşır bir isim.

kalli 5 months ago

Bir Yaz Gecesi Tebessümleri

Ingmar Bergman

1 Gönderi

Ben, genç karım Anne, karıma aşık olan oğlum Henrik, oğlumla aşna fişne yaşayan hizmetçimiz Petra, bana takıntılı eski sevgilim Desire, Desire'nin sevgilisi Kont Carl, Kont'un karısı, aynı zamanda karım Anne'nin arkadaşı olan ve beni ayartmaya çalışan Kontes Charlotte biz kocaman…devamı

kalli 6 months ago

Udi

Fatma Aliye

3 Gönderi

İlk kadın yazarımız Fatma Aliye'den okumuş olduğum ilk roman oldu; Udi. Kadının adının bile olmadığı, ailesi, yakınları tarafından sürekli örselendiği, geri planlara atıldığı bir dönemde musikiye olan aşkının peşinden giderek Ud çalmayı öğrenen ve öğrenmek isteyenlere ders verecek kadar bu…devamıİlk kadın yazarımız Fatma Aliye'den okumuş olduğum ilk roman oldu; Udi. Kadının adının bile olmadığı, ailesi, yakınları tarafından sürekli örselendiği, geri planlara atıldığı bir dönemde musikiye olan aşkının peşinden giderek Ud çalmayı öğrenen ve öğrenmek isteyenlere ders verecek kadar bu sanatta iyi olan Bedia adındaki genç kadının öyküsünü okuyacak olmak beni içten içe mutlu etmiş ve heyecanlandırmıştı. Bir kadın olarak kadınların başarısıyla ilgili hikâyeler okumaktan ziyadesiyle keyif alıyorum. Udi romanı da ara ara fazla dramalaşması ve durgunlaşması sebebiyle azıcık kendisinden uzaklaşmama sebebiyet verse de genel hatlarıyla beğendiğim bir roman oldu. Kitap gerçek bir hikâyeden uyarlanmış. Yazar, Fatma Aliye Bedia adında bir kadınla tanışmış, bu kadın Refet romanını okuyup beğendiği için F. Aliye'den kendisinin hayat hikâyesini romana aktarmasını istemiş. Fatma Aliye'de başlamış yazmaya. Zaten kitabın sonlarına doğru yazar hikâyeye kendini de dahil edip bu yazım sürecinden hafiften bahsetmiş. Kronolojik bir sırayla giden eser bunu bozmadığı için okumakta da kolay sağlamış, her ne kadar eski dilden kelimeler ve durgunluğu en başta da dediğim gibi kendinden uzaklaştırıp süreci hafiften yavaşlatmış olsa da. Bir geçmişe, bir geleceğe gidip duran, zaman kavramında dağınıklı tercih eden kitapları okurken zorlanıyorum. Udi ise bu konuda tam istediğim gibiydi. Kitap, Bedia'nın musikiye olan aşkının, bilhassa Ud çalmaya olan sevdasının nasıl başladığını anlatmakla başlıyor. Fatma Aliye onun sanata, müziğe olan merakını o kadar güzel cümlelerle anlatmış ki hayran kalmamak elde değil. Hem hikâyenin gerçekliğinin dışına çıkmadan, hem de edebi sanatı yitirmeden. Romanı okurken bir kadının hayatında baba ve ağabey figürünün ne denli önemli olduğunu anlıyoruz aslında. Zira Bedia'nın ud'a olan sevdası babasından ileri geliyor. Babası da bu yolda kızına köstek olmanın aksine sonuna kadar destek oluyor, ona en iyi hocalardan ders aldırıp yetmiyor kendisi çalıştırıyor. Kızının bu beğenisinin üstüne gidiyor. Kızını dinlerken gururlanıyor. Fakat babanın geçmişini okurken o kadar da iyi bir baba olmadığını görüyoruz. Zamanında ayyaş olan ve çocuklarına çektiren baba günahlarından o zamanlarda dünyada olmayan küçük kızına iyi davranarak arınmaya çalışıyor belki de... Bir de Bedia'nın ağabeyi var; Şemi. Her kızın sahip olmak isteyeceği bir abi. Kardeşine el bebek gül bebek davranan, bir isteğiyle dünyaları önüne serecek olan onu şımartmaktan asla geri kalmayan bir ağabey. Bedia evin prensesi gibi büyütüldüğü başta babası olmak üzere evin her üyesi tarafından çok sayılıp sevildiği için musiki sanatında çok daha iyi bir hale geliyor. İyi ve destekleyici bir aile bir insanın sahip olabileceği en güzel nimettir. Erkek kadın farketmeden. Bedia evleniyor. Kocası ise hovarda, gözü sürekli dışarıda. Sevilmediği bir evlilik yapıyor Bedia. Bu kadar mutluluğun üzerine mutsuzluk olmadan olmazdı değil mi? Bak şu kaderin cilvesine. Bedia'yı da kocadan yana vuruyor. Bu kısımları okurken bir hayli öfke duydum; Mail'e elbette. Aşağılık Mail ne Bedia'yı sevdi, ne de Helula'yı. Sadece onların sevgisini istedi. Ne sevmeyi bildi ne de güzel güzel sevilmeyi. Hatta Mail'e olan sinirim Helula Bedia'ya olan bitenleri anlattığında daha da katlandı. Bedia hayatının sonuna dek kendini Ud çalmaya ve çalmak isteyenlere Ud'u öğretmeye adamış. Bu sanata öyle bir sevdayla bağlanmış ki vazgeçmesi mümkün olmayan bir sevda. Pek sevgili Udisini de canyoldaşı olarak tanımlıyor hep. Ölürken bile âşık olduğu bu sesi dinleyerek kavuşmuş rahmete. Ne güzel bir kitaptı. Ne güzel bir kadındı Bedia. Hayatımda ilk defa bilinçli olarak açıp Ud dinledim, bu kitabı okurken. Ses beni bambaşka dünyalara, hayal alemlerine sürükledi. Müziğin tınısıyla beraber kitapta aktı gitti. Bu yazıyı yazarken de arka planda açtım, kendimi biraz kaptırmış olabilirim. Yazıyı yazarken dinlediğim bazı besteleri bırakayım aşağıya. Sözler olmadığı için, sadece ud'un ve bazı yerlerde kanun'un sesini dinlediğiniz için kafanız karışmıyor. İki Keklik Nazende Sevgilim Gam(zedeyim) Deva Bulmam Ah Bir Ataş Ver

kalli 6 months ago

Uyuyan Prenses

Clyde Geronimi

5 Gönderi

prenses'e sormuşlar; ''ilk öpücükte nasıl uyandın?'' prenses cevap vermiş; ''uyanmasam daha çok öpeceklerdi.'' uyanık olun ki çok öpülmeyin, hayırlı cumalar.

kalli 6 months ago

Bir Yazarın Günlüğü

Virginia Woolf

1 Gönderi

Virginia Woolf'un aylar önce -belki de 1 seneyi geçmiştir- Deniz Feneri adlı eserini okumuş, o eserde bilincindeki sanrıları görünce daha yakından tanımam gerektiğini düşünmüştüm. Fakat hayatını üstünkörü araştırsam da pek de üstüne düşmemiş, herhangi bir başka kitabını daha okumamıştım. Modern…devamıVirginia Woolf'un aylar önce -belki de 1 seneyi geçmiştir- Deniz Feneri adlı eserini okumuş, o eserde bilincindeki sanrıları görünce daha yakından tanımam gerektiğini düşünmüştüm. Fakat hayatını üstünkörü araştırsam da pek de üstüne düşmemiş, herhangi bir başka kitabını daha okumamıştım. Modern Klasikleri okumak için liste çıkarırken 'Bir Yazarın Günlüğü' kitabını görünce aylar aylar önce tanımaya karar verdiğim, lâkin ertelediğim bu yazarın günlüğünü okumak çok mantıklı bir fikir gelmişti. Bunu yerine getirdim ve işte buradayım. Kitap Virginia Woolf'un 1918'de başlayıp 1941 Mart'ına kadar -ölümünden 3 hafta öncesi- yazdığı günlüklerinin toparlanmasından oluşuyor. Günlük olduğu için eleştirilecek bir tarafı yok. İyi veya kötü diyebileceğim, olumsuz eleştiri yapacağım bir kitap değil bu. Belki olumlu da yapamam. Yani kısacası değerlendirmeye açık değil. Zira günlükler insanların bireysel düşünceleridir. Hiçbir edebi kaygı duymadan, eksiğine gediğine ötesine berisine bakmadan, ‘‘bir gün birileri okur mu acaba?’’ diye düşünmeden yazdıkları yazılardır. Sadece yazarız, aklımıza ne gelirse. O an ne hissediyor, ne düşünüyorsak. Virginia Woolf'ta tam olarak bunu yapmış. Yıllarca yazmış, yazmış ve yazmış. Belki öldükten sonra kendini hatırlatmak için belki sağlığında geçmişini hatırlamak için, ama sadece yazmış. Günlüklerine baktığımızda bazen günlerce üstüste yazdığını görüyoruz, bazen haftalarca, bazen de birkaç ay yazmadığını. Bazı günler sanki önemli bir not alıyormuşcasına veya o gün yazmak istemiş de yeltenememişcesine birkaç satır yazmış, bazı günlerde ise tüm duygularını, düşüncelerini o gün yaşadıklarını ve ilerisiyle ilgili düşüncelerini aktarmış günlüğüne. Böyle uzun uzun, tüm içtenliği ve duygusallığıyla yazdığı günlerde kendinin kalemine hayran kaldım ve birazcık özendim. Bu kadar edebi ve dolu dolu günlükler yazmak isterdim. Hep yoğun geçen bir hayatı var Virginia'nın. Çevresinde bir sürü insan. O kadar yoğunluğu kaldırabileceğime emin değilim ama yine de günlüğüme yazmaya değer bir şeyler olmasını isterdim. Maalesef hayatın monotonluğunda ve tekdüzeliğinde pek mümkün değil. Neyse kitaba geri dönelim. Günlüğe yazmadığı günlerde de yazmış aslında. Makale yazmış, eleştiri yazmış, şiir yazmış, mektup yazmış, kitaplarını yazmış. Sürekli yazmış, yıllarca hiç durmadan... Onu ayakta tutan şey yazma tutkusu olmuş zannımca. Belki de ölüme sürükleyen şey de yazma tutkusuydu. Yaza yaza paylaşacak bir şeyi kalmamıştı ve ruhsal bir bunalıma girmişti belki. Fakat sanırım bunda o dönemlerde çıkan savaşında etkisi var. Savaştan da bir şekilde etkilenmiş Virginia. Çünkü günlüğünde tepesinde uçuşan savaş uçaklarından, atılan bombalardan söz etmiş. Zaten sancılı bir kadın olan Virginia için bir de savaşı yaşamak intiharı kaçınılmaz kılmış. Ölmeden önce de adını yaşatacak çok güzel eserler bırakmış ardında. Eğer Virginia Woolf'un daha önce intihar ettiğini bilmeseydim ve bu kitabı okumaya başlasaydım yine kendi canına kıydığını düşünürdüm. Zira bunalımı öyle bir anda gelmemiş sanki. Yazdığı bir çok cümlede anlaşılıyor bu hayata karşı olan memnuniyetsizliği. Yaşamak istemeyişi, onu ayakta tutan şeylere sığınmak istemesi... ve daha nicesi. Sadece yaşlılığı, çıkan savaş, artık tükenmesi bu işin tuzu biberi olmuş. Her neyse, eğer siz de Virginia'yı tanımak istediğinizi düşünüyorsanız, onun duygularından, düşüncelerinden, çevresinden, döneminden, savaşlardan, hayata dair konuşulmaya değer ne varsa anlattığı en önemlisi kitaplarını ve kendini anlattığı günlüğünü okumalısınız. Zira Virginia Woolf'u ve kalemini en iyi ve en yalın şekliyle bu kitapla tanıyabilirsiniz.