Ida (@lda)

lda 1 month ago

Bu dünya güzel bir yer doğmak için her zaman pek de eğlenceli bir şey olmayan mutluluğa meraklı değilseniz arada bir de tam her şey yolunda giderken az buçuk cehenneme aldırmıyorsanız eğer çünkü her zaman şarkı söylenmiyor cennette bile Bu dünya…devamı

lda 2 months ago

Suyu Geçiş

Sylvia Plath

1 Gönderi

Gümüşüm ve dobrayım. En küçük bir önyargım yok. Anında yutuyorum gördüğüm her şeyi, Olduğu gibi, hoşlansam da, hoşlanmasam da ondan. Zalim değilim, doğrucuyum yalnızca Dört köşeli gözüyüm küçük bir tanrının. Düşünceye dalıyorum karşıki duvarda çoğu zaman. Üzerinde benekler olan pembe…devamı

lda 2 months ago

Ölüm Çiçekleri

Octavio Paz

2 Gönderi

Bir tohumun yaşadığı hayatı yaşıyordum, yapayalnız, kendi içime kapanmış, kendi varlığımın tam ortasına ekilivermiş. Bir ada gibi yalıtılmış.

lda 2 months ago

Van Gogh

Antonin Artaud

1 Gönderi

“Herkes aslında cehennemden çıkmak için yazmıştır, ya da resim yapmıştır, heykel yapmıştır, taslak yapmıştır, kurmuştur, bulmuştur.” 𝑅𝑒𝑠𝑖𝑚𝑙𝑒𝑟 𝑑ı𝑠̧ı𝑛𝑑𝑎 𝑏𝑎𝑠̧𝑘𝑎𝑙𝑎𝑟ı𝑦𝑙𝑎 𝑘𝑜𝑛𝑢𝑠̧𝑚𝑎𝑘 𝑜𝑙𝑎𝑛𝑎𝑘𝑙ı 𝑑𝑒𝑔̆𝑖𝑙 ~ 𝑉𝑖𝑛𝑐𝑒𝑛𝑡 𝑉𝑎𝑛 𝐺𝑜𝑔ℎ

lda 2 months ago

Entelektüel

Edward Said

3 Gönderi

Entelektüeller sınıfı, ırk ve toplumsal cinsiyet imtiyazlarını sorgulayan kişiler olmalıdırlar, diye başlıyor kitapta Said. Kişinin hangi partiye, hangi ırka ve nereye bağlı hissederse hissetsin, doğruları söylemekten çekinmemesi gerektiğini vurguluyor. Eğer söylenmesi gereken bir şey varsa ve entelektüel susuyor ise, bu…devamıEntelektüeller sınıfı, ırk ve toplumsal cinsiyet imtiyazlarını sorgulayan kişiler olmalıdırlar, diye başlıyor kitapta Said. Kişinin hangi partiye, hangi ırka ve nereye bağlı hissederse hissetsin, doğruları söylemekten çekinmemesi gerektiğini vurguluyor. Eğer söylenmesi gereken bir şey varsa ve entelektüel susuyor ise, bu onun kamusal rolüne gölge düşürecek bir tavırdır. Bu yüzden de entelektüel kişi için belirli kurallar yoktur. Bunlar bir ruhban sınıfı oluştururlar. Lakin neyi temsil ettikleri de oldukça önemlidir. Kaygılarını dile getirirler iyi, hoş ama bu dünyada doğruyu ve adaleti savunmayı görev edinmeleri gerekiyor. Julien Bende, gerçek entelektüeller kazığa bağlanıp yakılma, sürgüne gönderilme, çarmıha gerilme riskine girmek durumundadırlar. Diyor. Peki Said günümüzdeki entellektüelleri ne konuma koyuyor? Entelektüel tanımı gözümüzde izole olmuş, sürekli okuyan, dünyayla tek bağlantısı yaşaması olan kişi değildir. Lakin bu böyle lanse edilir. Günümüz entelektüelleri, garantili bir geliri olan ve kabuğuna çekilmiş bir edebiyat profesörüdür, diyerek sert bir yorumda bulunur Said. (Profesyonellik ile kastettiği şey, bir işi geçim kaygısıyla yapan, kurallar ile apolitik ve nesnel birine dönüşen kişi.) Jacoby de bu tür insanların amacının toplumu değiştirmek değil, akademik kariyer yapmak istemesi olduğunu söyler. İnsan özel alanda kalarak entelektüel olamaz. Ki yazdıklarını paylaşan kişi, artık kamusal alana girmiştir. Bu andan sonra dinleyicilerine, hoş güzel sözler söyleme fikrini bir kenara bırakmalı, keyiflerini kaçırmalı, sıkıntı vermeli onlara. Entelektüel devlete yaranmaya çalışmamalı çünkü iktidar entelektüelleri kendi saflarına çekip seslerini kısabilecektir. Egosunu güçlendirmek ya da statüsünü düşünmek için iktidarı pohpohlamak (Burda bir iktidarı kötüleme biçiminden bahsetmiyor. Eğer ortada bir adaletsizlik varsa, sırf iktidar diye ondan çekinmemeli ve tanrı değiştirir gibi saf değiştirmemelidir. Bunun aksine Said’in İktidar tanımını sevdim. İktidara karşı olacağım derken, muhalefete bağlı bir entelektüelliği de yanlış buluyor. Yani iktidara karşı muhalefet olmakla değil bağımsız olmak önemli) ve bunun keyfini çıkarmak değildir. (Tabi şimdi ki entelektüellerin bu kadar cesur olup olmadığı tartışılır.) Kişi eğer bunu gerçekleştirirse Ne olur diye düşünmek. Çağın baskısından korunmaya çalışmak onları bir entelektüel sınıfına koymaz. Entelektüel sürekli aktif olmalı. Dili nerde ve ne zaman kulanacağını bilmelidir. Dilin işlevi konunda George Orwel'dan yaptığı alıntı ile dilin önemini vurguluyor. Orwell, “Siyaset ve İngiliz Dili” adlı denemesinde bunu gayet ikna edici biçimde anlatır. Klişeler, aşınmış metaforlar bayat kullanımlar, der Orwell, “dilin çürümesi”nin örnekleridir. Sonuçta zihin uyuşup pasifleşirken bir süpermarketteki fon müziği yaratan dil, bilincin üzerini kaplayıp onu basmakalıp düşünce ve duyguları, incelemeden, edilgin bir biçimde kabul etmeye ayartır.” Entelektüeller benzerlik gösterse bile yaşadıkları döneme göre onları ayrıştıran unsurlar göz ardı edilemez. Said eğer ortada bir savaş bir acı varsa, Entelektüel'in yapması gerekenin ırkın veya ulusun çektiği bu çilleyi evrenselleştirip, insani bağlama oturtmanın görevi olduğunu bilmesi gerektiği. entelektüelleri sürgün, marjinal, amatör olarak hakikatı söylemeye çalışan bir dilin müellifi olarak alıyorum diyor. Günümüzde eksikliği hissedilen aydın insanlardır bunlar. Said'in entelektüellerin amatör olmaları gerektiğini söylemesinin nedeni şudur; Uzmanlaşmış kişiler entelektüel olamaz. Bir alana kapatılmıştır çünkü, başkalarının istediklerini yapar. Düşüncelere ve değerlere önem vererek hareket eder. Belirli kurallar çerçevesinde düşünür. Oysa entelektüel özgür olmak zorundadır. Aman ağzımızın tadı bozulmasın fikri ile ilerleyemez. Bir mesleğe ya da bir milliyete sığınmak, eninde sonunda birşeylere sığınmaktır, diyor. Said, ABD'nin herşeye aşırı müdahaleci tavrından oldukça rahatsız ve bunu kitapta sık sık dile getiriyor. (Batı’nın İslam dünyasına olan tavrını da eleştirir.) Amerika da yaşayan bir entelektüel'e ülkesinin inanılmaz kaynaklara, başarılara sahip olan ve çok zengin bir çeşitlilik arz eden bir göçmen topluluğu, aynı zamanda görmezden gelinemeyecek iç eşitsizliklerden ve dış müdaheleye de sahip olduğunu unutmaması gerektiğini söyler. Çeşitli siyasi figürlere, partilere, birilerinin otoritesine karşı çıkmaktan çekindiği 'kahraman'lara (bizim deyimimizle peygamber mi demeliydim?) inanmadığını. Bu tür kavramlara hep soğuk kaldığını dile getiriyor. Çağrışımlar uyanmadı değil. Atatürk'ü putlaştıran bir toplum hali hazırda göz önünde. Said, tanrıları ellerinden giden ya da ellerinden alınan entelektüellerin, sus pus olmalarının nedeninin yeni bir tanrı arayışında olduğunu söylüyor. “Lafı gevelemeden hemen söyleyeyim: Herhangi bir türden siyasi tanrıya inanmaya ve o tanrının saflarına katılmaya karşıyım. İkisinin de entelektüel için yakışıksız davranışlar olduğunu düşünüyorum. gözünüz haminizin üstündeyken bir entelektüel gibi düşünemezsiniz. Sadece bir mürit gibi düşünebilirsiniz. Aklınızın köşesinde bir yerlerde onu memnun etmeniz, üzmemeniz gerektiği düşüncesi vardır.”

lda 2 months ago

Eğitimimizin Sahte İlkesi ya da Hümanizm ve Realizm

Max Stirner

1 Gönderi

İnsanlarda özgürlük fikrini uyandırırsanız, o zaman özgür insanlar sürekli olarak kendilerini özgürleştirmeye devam ederler; aksine insanları yalnızca eğitirseniz, o zaman onlar en yüksek biçimde eğitilmiş ve zarif bir tarzda kendilerini daima koşullara alıştıracaklar ve itaatkâr dalkavuk ruhlara yozlaşacaklardır. Yetenekli ve…devamı

lda 2 months ago

Neden Her Şey Hala Yok Olup Gitmedi?

Jean Baudrillard

1 Gönderi

Hiçbir şey tamamıyla ortadan kaybolmadığı gibi ortadan kaybolan her şey de birtakım izler bırakır. Sorun her şeyin ortadan kaybolduğu bir yerde geriye nelerin kalmış olduğudur. Bu biraz Lewis Carroll'un Cheshire kedisinin başına gelenlere benzemektedir. Kedi biçimsel anlamda görünmez hale geldiğinde…devamı

lda 4 months ago

Hazlar ve Günler

Marcel Proust

2 Gönderi

“Hayatım boyunca en değersiz olduğum dönem, herkes tarafından en çok takdir edildiğim dönemdi.” Marcel Proust’un 1896 yılında yazdığı, Kayıp Zamanın İzinde serisinin habercisi niteliğinde ki kitabı Hazlar ve Günler. Kısa anlatılar, öyküler ve şiirler bulunuyor Hazlar ve Günler’de. Yirmili yaşlarında…devamı“Hayatım boyunca en değersiz olduğum dönem, herkes tarafından en çok takdir edildiğim dönemdi.” Marcel Proust’un 1896 yılında yazdığı, Kayıp Zamanın İzinde serisinin habercisi niteliğinde ki kitabı Hazlar ve Günler. Kısa anlatılar, öyküler ve şiirler bulunuyor Hazlar ve Günler’de. Yirmili yaşlarında kaleme aldığı yazılar bunlar. Proust düzyazıda şiiri yaşatan nadir yazarlardan. Her bir cümlesi, kelimesi gerçekten çok etkileyiciydi Kitabın son sayfalarına doğru, Ressam ve Müzisyen Portreleri bulunuyor. Şiir kısmı burası aslında. Bu kısımda, Chopin, Gluck, Schumann, Mozart gibi Müzisyenlerden, Albert Cuyp, Paulus Potter, Antoine Watteau, Antony Van Dyck gibi ressamlardan bahsediyor. İlgili şiirlerini oldukça sevdim. Kendisi bu kitabını her ne kadar başarılı bulmamış olsa bile. Proust Hazlar ve Günler hakkında: “vicdanı hassas kişilerde ahlaksızlığı tasvir ettim. dolayısıyla iyiliği hedeflemeyecek kadar zayıf, kötülüğü tam tadına varamayacak kadar asil olan ve ızdıraptan başka şey tanımayan bu insanlardan bu küçük denemeleri arıtacak kadar samimi bir merhametle söz ettim” diyerek bahsettiği kitap, mensup olduğu ‘sosyete hayatı’na getirilmiş, eleştirel bir bakıştır.” Kayıp Zamanın İzinde serisine hazırlık için başladığım bu kitap, Proust’tan okuduğum ilk kitap ve buna rağmen Proust’un betimlemeleri, her şeyin gerçekten gözümde canlanması, karakterlerin duygularını anlatma biçimi, çok iyi bir haz veriyor okura. Tıpkı Proust’un Sainte-Beuve'e Karşı’da söylediği gibi: “Bir yazarı okuduğum zaman, sözlerin ardındaki, her yazarda diğer yazarlardan farklı olan şarkının ezgisini hemen ayırt ederdim; okurken, farkında olmadan o ezgiyi mırıldanır, notaları hızlandırır, yavaşlatır, keser, tıpkı şarkı söylerken yaptığımız gibi notaların ölçüsünü ve dönüşünü vurgulardım; ezginin ölçüsüne bağlı olarak, çoğu kez bir kelimenin sonunu söylemek için uzun süre beklerdim.”

lda 7 months ago

Gecenin Sonuna Yolculuk

Louis Ferdinand Celine

4 Gönderi

“Zenginlerin karınlarını doyurmak için kendi elleriyle adam öldürmelerine gerek yoktur. Onlar başkalarını çalıştırırlar. Kötülükleri kendi elleriyle yapmazlar zenginler. Parasını verirler. Onları hoş tutmak için herkes çevrelerinde pervane olur ve herkes halinden memnundur. Onların kadınları güzelken, fakirlerinkiler çirkindir. Bu süslü elbiseler…devamı“Zenginlerin karınlarını doyurmak için kendi elleriyle adam öldürmelerine gerek yoktur. Onlar başkalarını çalıştırırlar. Kötülükleri kendi elleriyle yapmazlar zenginler. Parasını verirler. Onları hoş tutmak için herkes çevrelerinde pervane olur ve herkes halinden memnundur. Onların kadınları güzelken, fakirlerinkiler çirkindir. Bu süslü elbiseler hariç, yüzyılların birikiminin sonucudur. Gerisine gelince, düşe kalka ne kadar çabalarsak çabalayalım, er geç, ölüleri de canlıları da diri tutan alkole boğuluruz, bir yere de varamayız. Besbelli.” Yazar Celine’in 1940 yılında kaleme aldığı yarı otobiyografik de sayılan eseri. Roman ödüller alıp çoğu kişi tarafından beğenildi ama aynı zamanda karamsar bir kitap olması ve işçi sınıfı konuşması, argo kelimeler ile kurulu yenilikçi yazım tarzı nedeniyle çok fazla da eleştirildi. Eleştirilen bir başka konu da Yazarın bir ırkçı ve nazi sempatizanı olması hatta yazar şunları da söylemiştir o dönemde; “İnsanların gerçek dostu kim? Faşizm. İşçiler için daha fazlasını kim yaptı? SSCB mi Hitler mi? Hitler. Küçük esnaf için daha fazlasını kim yaptı? Thorez değil, Hitler” Ama Yiğit Bener (çevirmen) Sonsözünde Celine’nin ırkçılığının ne kendisini ne de Bardamu’yu ilgilendirmediğini söyleyerek, bir nevi eseri yazarın karakterinden ayrı tutulması gerektiğini de savunmuştur. “Ne o? Yazarım vakti zamanında birtakım boktan laflar etmiş, ırkçı ve Yahudi düşmanı öyle mi? Doğru. Etti… İnkar edecek değilim ya! Hatta ona dil avcısı diyen bile olmuş, kara gömlekli birileriyle arkadaşlık ettiği falan da söyleniyor, bir nevi yol arkadaşlığı diyorlar… Bilmem…Etmiş midir ki?... Sanmıyorum, o kadar da değil sanki…Bence boşboğazlıkla hezeyan karışımı sözlerdi bunlar… Ama her neyse, öyle ya da böyle! Yolculuğa meraklı olanlar bazen yollarını da şaşırırlar, arkadaşlarını da!” Kitap uzun ve biraz da yoğun bir süreç istiyor. Öyle hemen bitirilecek bir kitap değil. Kitabın ilerleyen sayfalarında, okurken tamamen Bardamu oluyoruz. Duygusallığı, duygusuzluğu, hissi, hissizliği, sevgisi, nefreti… hepsini biz yaşıyoruz. Bu etkiden olsa gerek, kitabın çevirmeni Yiğit Bener, kitabın sonuna eklediği son sözü Bardamu’ya dönüşerek kaleme almış. Aynı zamanda Hakan Günday’ın en sevdiği kitaplardan biridir. Hatta yıllarca başka kitap okuyamayıp cahil kaldığını, Kinyas ve Kayra kitabını yazarken aslında ilham kaynağının bu kitap olduğunu kitaptan da alıntılar alıp kendi kitabına aktardığını, bunun nedeninin Celine’in ailesinden birinin (varislerinden) onu mahkemeye verme umudu. Umudu diyorum çünkü Celine ile temaslı her hangi biriyle tanışma umudu bu. Günday Bardamu karakteri için; “Bardamu bir gösteri. Bittiğinde, ne yuhalanabilen ne de alkışlanabilen bir gösteri.” Peki neden Gecenin Sonuna Yolculuk? Çünkü kitap gerçekten de bir yolculuk. Ama gecenin sonu gündüz değil, ölüm. “Beni iyi dinleyin, sevgili dostum, toplumumuzun tüm öldürücü ikiyüzlülüklerini ışıldatan bu temel işareti, önemini iyice sindirmeden bir daha asla atlamayın: “Çulsuzun kaderine, yaşam koşullarına şefkatle eğilmek…” Sizlere sesleniyorum, insancıklar, yaşamın salakları, dövülen, haraca bağlanan, ezelden beri terleyenler, sizi uyarıyorum, bu dünyanın kodamanları sizi sevmeye başladıklarında, bilin ki sizi savaş salamına çevireceklerdir… Bu kesin işarettir… Asla şaşmaz.”

lda 9 months ago

Rastgele Balthazar

Robert Bresson

7 Gönderi

"şiirinde asla yapamayacaksın bresson'un filminde yaptığını evinden kaçmış bir yük eşeğiyle bir sirk filinin göz göze gelişini asla anlatamayacaksın dört ayaklıların ulaşılmaz kaderine yaklaşamayacaksın bile bakışları bakışlarla örülmüş zamansız tuz rahibeleri hayallerinin dışında var olabilselerdi belki dalgınlık anlarında söyleyebilirlerdi böyle…devamı