Raf Yorumu: Dilara (@dilarauzmez)

İzlediğim paralel evren temalı filmler içerisinde en kafa karıştırıcı olanıyla karşılaştım. Aslında filmi izleyeli birkaç gün oldu ve birkaç gündür zihnimi bu film meşgul ediyor. (Gönderi paylaşasım hiç yoktu ama filmi yorumlarsam belki zihnim bir rahata erer dedim ahahhssjdk) Film…devamıİzlediğim paralel evren temalı filmler içerisinde en kafa karıştırıcı olanıyla karşılaştım. Aslında filmi izleyeli birkaç gün oldu ve birkaç gündür zihnimi bu film meşgul ediyor. (Gönderi paylaşasım hiç yoktu ama filmi yorumlarsam belki zihnim bir rahata erer dedim ahahhssjdk) Film sanki katman katman örülmüş, hiçbir sahne ve diyalog boşuna eklenmemiş gibi... Filme yüzeysel baktığımızda sorunlu bir gencin hayatını izliyoruz, sonrasında paralel evren, zamanda yolculuk görüyoruz ama alt metinlerinde ise kader, özgür irade, Tanrı faktörü, neden-sonuç ilişkileri, determinizm, nihilizm, Kuantum Fiziği, Kelebek Etkisi, toplumsal yozlaşma, bireysel farklılıklar, gençlik kaygıları, bilinçaltı ve korkular, yaşam ve duygular gibi çok çeşitli konulara dair derin düşüncelere dalabiliyoruz. Şimdi tüm bunlara dalıp bol detaylı notlar düşmek istiyorum buraya. Evet evet... bu bir spoiler uyarısı, hatta upuzuunn bir spoiler ahhshs ⚠️ . . . . . Öncelikle filmin ana konusunu bir netleştirelim. Filmde yer alan kurgusal bir kitabımız mevcut: Roberta Sparrow karakterinin "The Philosophy of Time Travel" kitabı. Bu kitabın 1, 2 ,4, 6, 7, 9, 10 ve 12. bölümleri işleniyor. Bu bölümler üzerinden filmde işlenen sırayla ilerleyeceğim. 📌53:18} -Bölüm 1: Teğet Evren- "Dördüncü boyutun dokusunun bozulduğu olaylar inanılmaz derecede nadirdir. Bir Teğet Evren oluşursa, son derece istikrarsız olacak ve yaşamı birkaç haftadan fazla sürdüremeyecek. Sonunda kendi üzerine çökecek ve Birincil Evren içinde tüm varoluşu yok edebilecek bir kara delik oluşturacak." Bu, filmin üzerine kurulduğu temel sorun. Yani anlıyoruz ki Donnie'nin odasına uçak motoru düşmesiyle bir teğet evren oluşmuş. Kitap alıntısında da bahsedildiği üzere bu teğet evrende dengesizlik söz konusu olacak ve bu sorun çözülmediği takdirde birincil evreni(yani dünyayı) yok edecek bir kara deliğe dönüşecek bir teğet evren var elimizde. Dolayısıyla da bu kaza anından itibaren yaşanan tüm olaylar teğet evrenimizde gerçekleşmekte. Peki, neden bu teğet evrenin yok olmasına 28 gün 6 saat 42 dakika 12 saniye diye net bir süre var? Yönetmen ayın döngüsü olan 27 gün 7 saat 43 dakika 11 saniye sayılarına bir ekleyip bir çıkararak bu süreyi elde etmiş. 📌59:39} -Bölüm 2: Su ve Metal- "Su ve Metal, zaman yolculuğunun kilit unsurlarıdır. Su, teğet girdabındaki evrenler arasında geçit olarak kullanılan zaman kapılarının (portallarının) inşası için bariyer unsurudur." Bu kısımdan da anlaşıldığı üzere zaman yolculuğu için su ve metale ihtiyacımız var. Evrenler arasında geçiş için portal (yani kapı) açabilmek için de su lazımmış. Filmin sonralarına doğru da anlaşılan metal olarak bir adet uçak motorumuzu ve su olarak da fırtınayı kullanıyormuşuz. 📌1:05:00} -Bölüm 7: Manipüle Edilmiş Canlı- "Manipüle Edilmiş Canlılar, kendilerini Oblivion'dan (unutulmaktan, yok olmaktan) kurtarmak için her şeyi yapacaktır." Yani bu Manipüle Canlı dediklerimiz kendi varlığını idame ettirmek için her şeyi yapacakmış. Bu durumda Teğet Evren'deki Donnie, Frank ve Gretchen haricindeki diğer her bir kişiyi Manipüle Edilmiş Canlı sayabiliriz. 📌1:12:22} -Bölüm 4: Yapay Olgu ve Yaşam- "Bir Teğet Evren oluştuğunda, girdaba en yakın yerde yaşayanlar kendilerini tehlikeli yeni bir dünyanın merkez üssünde bulacaklar. Yapay olgular, bir teğet evrenin oluştuğunun ilk işaretini sağlar. Bir yapay olgu ortaya çıkarsa, canlılar onu büyük bir ilgi ve merakla geri alacaktır. Yapay olgular metallerden oluşurlar, tıpkı eski bir Maya Uygarlığı'ndan bir ok başı veya Orta Çağ Avrupa'sından bir metal kılıç gibi." Anlaşılan o ki Donnie'mizin başına geldiği şekliyle buradaki yapay olgumuz uçak motoru olmuş oldu ve bu da bir teğet evren oluştuğunun ilk kanıtıymış. 📌1:15:32} -Bölüm 6: Canlı Alıcı- "Canlı Alıcı, yapay olguyu birincil evrene geri yolculuğu için pozisyona yönlendirmek üzere seçilir. Alıcının nasıl ve neden seçileceğini kimse bilmiyor. Canlı Alıcı genellikle dördüncü boyut güçleri ile kutsanmıştır. Bunlar arasında artan güç, telekinezi, zihin kontrolü, ateş ve su yaratma yeteneği bulunur. Canlı Alıcı, teğet evrende geçirdiği süre boyunca genellikle korkunç rüyalar, vizyonlar ve işitsel halüsinasyonlar tarafından eziyet görür." Yani Donnie, teğet evrendeki uçak motorunu birincil evrene (yani dünyaya) yönlendirmek üzere "Canlı Alıcı" seçilmiş. Peki, neden bir başkası değil de Donnie seçilmiş? Bunun bir cevabı yok çünkü Canlı Alıcı'nın nasıl ve neden seçildiğini bilmiyoruz ama benim cevabım şu yönde ki belki de sadece, teğet evren oluştuğunda yapay olgunun yani uçak motorunun en yakınında olan kişi olduğu içindir. Şimdi gelelim bir de Donnie'nin kutsandığı dördüncü boyut güçlerine... Öncelikle ne demek bu dördüncü boyut, ona bakalım. Bizim algıladığımız dünya üç boyutlu: En, boy ve derinlik. Bunlara bir de zaman ekleyince oluyor size dördüncü boyut. Filme göre bu boyut da insana daha doğrusu Canlı Alıcı'ya birtakım üstün güçler kazandırıyormuş. Artan güç> Donnie'nin okulun su borusunu baltayla patlatabilmesi ve bronz heykele baltayı saplayabilmesi. Telekinezi> Uçak motorunu portala gönderebilmesi Zihin Kontrolü> Beyin yıkamak anlamına gelen bir ifade olduğunu düşünürsek Manipüle Edilmişler'den bahsedilmesinin sebebi sanıyorum bu yetenek olsa gerek... Ateş yaratma> Donnie'nin Jim Cunningham'ın evini yakması. Su yaratma> Donnie'nin okulu su bastırırken su yaratma gücü. (Hatırlarsanız tek bir borudan çıkan aşırı derecede su vardı.) Bir de Donnie'nin bir takım rüya ve halüsinasyonlarla işkence gördüğünden bahsediliyor ki bu da dev tavşan tarafından taciz ediliyor oluşunu açıklıyor ahhajsjsjk 📌1:27:35} -Bölüm 10: Manipüle Edilmiş Ölü- Bu bölümde bize sadece başlık gösteriliyor, açıklama metni yok. Filmin sonlarında anladığımıza göre Manipüle Edilmiş Ölü olarak da Frank ve Gretchen varmış elimizde. Frank yani 1.70'lik tavşanımız nereden baktığımıza göre dost, rehber veya düşman olarak nitelendirilebiliyor gibi... Donnie'yi Gretchen'ın ölümüne götürecek zincirleme olaylara yönlendirmesiyle düşman, uçak motorunun altında ezilmekten kurtarması gibi yardımlarıyla dost, Donnie'nin portalı açmasına yol göstermesi yönünden rehber olarak görebiliriz Frank'i. Bu Frank mevzusunda bir de paradoksumuz var elimizde ki sinema sahnesinde Frank'in gözünden anladığımız üzere ölümünden sonra zaman yolculuğu ve Donnie'ye musallat oluşu başlamış. Donnie, Frank'i öldürmese Frank'in zaman yolculuğu başlamamış olacak; Frank, Donnie'yi yönlendirmese de Frank ölmemiş olacak. 📌1:46:28} -Bölüm 9: Güvence Tuzağı- "Manipüle Edilmiş Ölü, bir güvence tuzağı kuracaktır. Canlı Alıcı, tüm insanlığın kaderini güvence altına almalıdır." Buradaki güvence tuzağımız sanıyorum ki yaşlı kadının sürekli gidip geldiği posta kutusu... Sonuçta Donnie kadına mektup yollamasaydı araba ani dönüşle Gretchen'ı ezmemiş olacaktı. Canlı Alıcı'mız Donnie teğet evrendeki dengesizliği çözüp teğet evrenin kara deliğe dönüşmesini engellemesi ve sonuç olarak da birincil evreni (dünyayı) kurtararak tüm insanlığın kaderini güvenceye alması gerekiyormuş. Adeta bir süper kahramansın be Donnie hahjsjdjdk Peki, bu noktada bir sorumuz da mevcut: Donnie sonda, birincil evrene geri uyandığında ölmek zorunda mıydı? Bence değildi. O zaman neden ölmeyi seçti? Buna bir cevap bulmayı da size bırakıyorum 🙃 📌2:03:01} -Bölüm 12: Rüyalar- "Manipüle Edilenler, teğet evrene yolculuklarından uyandıklarında, genellikle rüyalarındaki deneyimin peşini bırakmazlar. Birçoğu hatırlamayacak. Yolculuğu hatırlayanlar, çoğu kez, zihinlerinde gömülü olan pişmanlık dolu eylemlerden dolayı derin bir vicdan azabına kapılırlar." Yani sonda Jim Cunningham'ın ağlaması, Frank'in gözüne dokunması, Gretchen'ın el sallaması vb. olaylar da yolculuklarını bir rüya gibi hatırladıklarını ve bazılarının da vicdan azabı yaşadıklarını gösteriyor. ___________________________ Şimdi olay yeterince netleştiğine göre asıl konuşmak istediğim çıkarımlara gelebiliriz. Öncelikle kader konusu üzerinden gidelim 👇🏻 🗝 Çıkarım 1: Kaderini kabul et. 🎬📍1:12:42} Fizik Öğretmeni Dr. Kenneth Monnitoff ile olan konuşmada Donnie, "Her canlı önceden belirlenmiş bir yolu takip eder. Eğer yolu görebilirsen geleceğini de görebilirsin. Bir nevi zaman yolculuğu." dediğinde kaderin izlenecek belirli bir yol olması üzerinde duruyor. Öğretmenin cevabı ise "Kendinle çelişiyorsun." demek oluyor ve şöyle devam ediyor: "Eğer geleceğimizi görebilecek olsaydık, kaderimiz kendisini açığa çıkarsaydı o zaman kaderimize ihanet etme fırsatına sahip olurduk. Bu seçme hakkının bile olması, daha önce bildiğimiz kader tanımını yok etmeye yeter." Donnie de sinirlenmiş bir hâlde "Eğer Tanrı'nın yolunda yolculuk etmezsen olmaz." diyor ve sanırım burada asıl karşı çıktığı nokta her şeyi kontrol edebilen bir Tanrı olması düşüncesi. Burada film determinist düşünce (özgür iradenin tamamen bir yanılsama olması) üzerinde duruyor gibi, film boyunca Donnie'nin kaderine boyun eğmesi söz konusu. Ayrıca Donnie, göğüsten çıkan sıvı bir mızrak biçiminde insanların kaderlerindeki yolları görebilme yeteneğine de sahip. Genel anlamda iradeyi irdelemek uzun bir uğraş olacağından biz filmdeki boyutuna bakalım... Donnie film boyunca kendi seçtiği mi yoksa başkalarının yönlendirdiği mi yollardan gitti? Ya da şöyle sorayım: Filmin sonunda portalı açmayı kendi mi seçti yoksa film boyunca başkaları mı Donnie'yi buna yönlendirdi? Benim buna cevabım her ikisi de. Yani teğet evrende Donnie'nin çevresindeki herkes onu bir miktar etkiliyor, yönlendiriyordu. Bu yönlendirmelerin peşinden gittiğinde de bir nevi Donnie o eylemleri yapmayı seçmiş oluyordu. Bana kalırsa gerçek hayatta da aynı şey söz konusu... Tercihlerimiz salt kendi kararlarımız olmaktan çok öteler gibi... ...(Devamı yorumda) Üff amma konuşasım varmış ahahajsjdj . . . . . ⚠️Spoiler bitti⚠️ Bana kalırsa filmin güzelliği sıradışılığında saklı, ilgi çeken bir yanı var. Konuyu anlatış biçimi de fazlasıyla kendine has. Her bir köşesinden ayrı bir mânâ çıkarılabiliyor oluşu film üzerine uzun uzun düşünmeye itiyor insanı. 9/10 ⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐☆