(@) - Raf

yazarı marion muller-collard, çizeri clémence pollet, çevirmeni nesrin demiryon. (metis yay.) metinde kamusal alan ile özel alan ayrımının silinmeye başlayışı, düşünce ile eylemin birbirinden kopuşu, kötülüğün yasalaşıp iktidara gelişi ve insanların düşünen, eyleyen politik kişiliklerini kaybedip kuklalara dönüşmesi üzerine bir…devamı

prafheimas 1 year ago

Küçük Deniz Kızı Ponyo

Hayao Miyazaki

60 Gönderi

çok çok çok şirin bir hayao miyazaki filmi. komşum totoro'ya da bayılmıştım, en çok da çocukla izlemesi çok keyifli iki film.. acayip şaşırıyorum, adam basbayağı mutluluğun filmlerini yapıyor. normalde mutluluk sinemada, edebiyatta aşırı zordur, insanı sıkar ve ilgilendirmez. ama miyazaki,…devamı

prafheimas 1 year ago

Cleo Beşten Yediye

Agnes Varda

12 Gönderi

her şeyden korkan ve kendisi olamayan edilgen bir kadının nihayet ölüm gerçeği ile yüzleşince hayatını sorgulamaya başlaması ve kendisine bakanların gözleriyle ve onların tanımlamalarıyla değil [ şımarık, kaprisli, güzel cléo] ilk kez kendi kendine etrafına bakmayı ve görmeyi öğrenişini anlatan…devamıher şeyden korkan ve kendisi olamayan edilgen bir kadının nihayet ölüm gerçeği ile yüzleşince hayatını sorgulamaya başlaması ve kendisine bakanların gözleriyle ve onların tanımlamalarıyla değil [ şımarık, kaprisli, güzel cléo] ilk kez kendi kendine etrafına bakmayı ve görmeyi öğrenişini anlatan agnes varda filmi. *** takside dönemin radyo haberleri " amerikalı kadınlar için yeni viski şampuanı. viski saçları canlandırır. saat 05.20 son gelişmelerle karşısınızdayız. bugün cezayir'deki olaylar daha da büyüdü. son belirlemelere göre 20 ölü 60 yaralı var. cezayir'deki isyanın baş aktörlerinden komutan robin paris'teki askeri mahkeme tarafından 6 yıl hapse mahkum edildi. çiftçi eylemleri de 2 haftadır devam ediyor. 2000 kişi bugün 300 traktörle birlikte polis barikatlarını aşarak belediye binasını bastı. çiftçilere liderlik eden 2 kişi yarın hakim karşısına çıkacak. şu an brest hapishanesinde tutuluyorlar. dün 4000 işçi ve çiftçi st. nazaire'de bretonları serbest bırakın! sloganları attı. bay kruşçev kennedy'i küçük düşürdüğünü düşündü mü acaba? viyana konferansından sonra beyaz saray'a bir köpek gönderdi. uzaya çıkan strelka adlı meşhur köpeğin yavrularından biri. gennevilliers kanalizasyonlarında çalışan 3 kişi gaz kaçağı sebebiyle bayıldı ve onları kurtarmaya çalışan metro işçileriyle beraber akıntıya kapıldı. şimdiki haberimiz turistler için. fontainebleau müzesi 22 haziran yani yarın yine kapalı olacak. edith piaf son ameliyatından sonra bugün ilk kez kendine geldi. haberi veren dr. mercadier "edith hayata döndü, zorlu bir süreçti." dedi. robert platen adlı genç bir ingiliz salıyla birlikte kanalı 6 saat 20 dakikada geçti." *** cléo'ya dönersek yine kadın erkek ilişkilerinde önemli bir sorunu dile getirmiş oluyor bir anlamıyla. zizek kadın diye bir şey yok, derken biraz da bunu kastediyor. kadın eril dil içinde tanımlanıyor. nazlı, kaprisli, ürkek, sevilen, kendini altın tepsi içinde sunan bir varlık. erkek ise seven rolünü üstlenen, kibar, zengin, meşgul adam. halbuki gerçek bir sevgi ilişkisi de diyalog da çıkmıyor buradan. sahtelik, yüzeysellik ve kendini ötekinin arzusu üzerinden kurma. efendi köle diyalektigi. filmin fonunu ise paris'in güzel canlı caddeleri parkları ve tıklım tıklım her türden insanın olduğu kafeleri oluşturuyor. bir de tabii cezayir'in bağımsızlık mücadelesi ve ırkçılık, emekçi sorun ve mücadeleleri.

prafheimas 1 year ago

Lao Tzu: Tao Te Ching

Ursula K. Le Guin

1 Gönderi

bu metin tüylerimi ürpertiyor. hani hiçbir şeyin olmasa tek kitap eşlik edecek sana sadece onu okuyacaksın deseler lao tzu'nun bu kitabını seçerdim. tüm bir uygarlık tarihini ve onun yarattığı kavramları gücü, iktidarı, zenginliği, değeri .. her şeyi ters yüz ediyor…devamıbu metin tüylerimi ürpertiyor. hani hiçbir şeyin olmasa tek kitap eşlik edecek sana sadece onu okuyacaksın deseler lao tzu'nun bu kitabını seçerdim. tüm bir uygarlık tarihini ve onun yarattığı kavramları gücü, iktidarı, zenginliği, değeri .. her şeyi ters yüz ediyor ve gerçek anlamlarına kavuştuyor, en başa dönerek. zenginlik sandığımız istifçilik, güç sandığımız aslında varlığa zarar vermek. savaş, kişisel hırs, kibir, bayağı bir eylem ve daima ölüm demek. yüzyıllar öncesinden bizi görüyor. kutsallığı tüm zamanların kendisine uymasından geliyor adeta. freud'un uygarlığın huzursuzluğunu, nietzsche'nin zerdüşt'ünü ve insanın bilmek dediği şeyin kendini hastalıklı bir hayvana dönüştürmek olduğunu. lao tzu kendi devrinin bir nevi alain badiou'su bana göre biraz da. çünkü badiou nasıl ki neolitik çağ binlerce yıldır sürmeye devam ediyor diyorsa lao tzu da kendi zamanının düzenini eleştirip ülkesini terk ederken aynı şeyleri görüyor ve eleştiriyordu. bugün hala lao tzu'nun önemli değerli birisi olmasının nedeni bu değil de ne? ["son dört ya da beş binyıldır insanlık, pek cılız oligarşilerin ellerinde muazzam servetlerin toplanmasına yol açan özel mülkiyet, servetlerin miras yoluyla intikal ettiği aile ve nihayet silahlı kuvvetiyle aileyi ve özel mülkiyeti koruyan devlet üçlüsü tarafından örgütlenmiştir. bu üçlü, türümüzün neolitik çağını tanımlar. biz hala bu çağdayız, hem de hiç olmadığı kadar. kapitalizm neolitiğin çağdaş biçimidir: kapitalizmin rekabet, kar ve bir yerde toplanan sermaye sayesinde teknikleri kendi hizmetine koşması, sınıf hiyerarşisinin tarihsel egemenliği altında, yeni tekniklerin ortaya çıkışına öteden beri eşlik eden korkunç eşitsizlikleri, toplumsal saçmalıkları, savaşlardaki kıyımları ve muzır ideolojileri doruk noktasına çıkarmaktan başka bir sonuç getirmez. bu binyıllık düzen yalnızca rekabete ve hiyerarşilere kıymet verir, milyarlarca insanın yaşadığı sefaleti hoş görür. işte bu düzenin her ne pahasına olursa olsun üstesinden gelmek gerekiyor, yeter ki sırrını ortaya çıktığı günden beri neolitiğin bildiği savaşlar patlak vermesin." alain badiou, siyasetin böyle sabahları da olabilir] tarkovski sinemasında lao tzu'dan niçin esinlensin yoksa? tüm batı aklı, tekniği, medeniyeti.. bilim insanları, yazarlar, aydınlar! hepsini eleştirirken doğunun entelektüel olmayan saf çocuksu, doğayla bütünleşmiş onu kesip biçmeyen onunla eşit konumda akışta kalmayı becerebilen bilge aklının ve eyleminin sözünü üstlendi. bugün her zamankinden daha çok istiyoruz, dünyayı tüm canlıları varlıkları doğayı iklimi gözeten bir yaşam içinde kurabilmeyi ve yeniden dönebilmeyi doğaya ve doğamıza bunca yabancılaşmışlıktan kurtulup. metinde bilgelik ile ilgili olan dizilere yoğunlaştım ve onları vermeye çalıştım olabildiğince: "hayatlarını dünyayla kaynaştırır zihinlerini dünyaya karıştırırlar. sıradan insanlar bakar onlara. bilge ruhlar çocuktur." (güven ve güç) [ çocukturlar; çünkü onlar insanlara güvenirler, ön yargıları yoktur ve kendilerini gündelik yaşamdan ayrı, onun üstünde görmezler.] "bilge ruhlar istifçi değildir; ne verirlerse başkasına o kadar artar ellerindeki, ne kadar verirlerse o kadar zengin olurlar. göklerin yolu yıkmadan kazanır. abartmadan yapmak bilgelerin yoludur." (dosdoğru söylemek) "bilge ruh yapmadan yapar, konuşmadan öğretir." (ruhun gıdası) "insanların bilmemelerini, istememelerini sağlar, bilenlerin ise hiçbir şey yapmamalarını. yapmamayı yaptığınızda her şey yerli yerindedir." (susmak) " o yüzden bilge ruhlar benliği geride bırakır ileri yürürler, benliği bir yana koyup dengede kalırlar. neden bırakılsın ki benlik? ruhun ihtiyacı olan şey kalsın diye." (soluk pırıltı) "köke dönüş huzurdur. huzur: olması gerekeni kabulleniş, ebedi olanı bilmek. bu bilgide bilgelik vardır. yoksa yıkım ve altüst oluş." (köke dönmek) " dünyanın orasını burasını kurcalayarak fethedeceğini sananların sonu hayırlı değildir. çünkü dünya kutsal bir nesnedir. oynamamalıdır onunla. onu kurcalamak zarar vermektir. ele geçirmek kaybetmektir. .. o yüzden uzak durur bilge ruh, aşırıdan, abartıdan, ölçüsüzlükten." (yapmamak) "başkalarını tanımak zekadır, kendini bilmek bilgelik. başkalarını yenmek kuvvet ister, kendini yenmek büyüklük." (gücün çeşitleri) "dünyada olup biteni anlamak için kapıdan çıkmak bile gerekmez. göklerin yolunu görmek için pencereden bakmak bile fazla. ne kadar uzağa gidersen, o kadar az bilirsin. o yüzden bilge ruh gitmeden bilir, bakmadan görür, yapmadan halleder." (uzağa bakmak) " o yüzden bilgeler kesmeden şekil verir, doğramadan parçalara ayırır, zorlamadan düzeltir. parlamayan ışıktır onlar." (değişimle yaşamak) " zor olanı henüz kolayken çalış. büyük işleri henüz küçüklerken yap. dünyada en zor işler kolaydan başlar, dünyanın en büyük işleri de küçükten. o yüzden bilge ruh, büyük işlerle hiç uğraşmadan, büyük işleri halleder." (başlangıçları düşün) "bilgeler hasta değildir. hastalıktan bıkmışlardır, o yüzden iyileşirler." (hasta zihin) " böyledir göklerin yol'u sahip olan insanlardan alıp sahip olmayan insanlara verir. insanların yolu öyle değil oysa; o yol, sahip olmayanlardan alıp sahip olanları tıka basa doyurur. herkesi doyurmaya kimin gücü yeter? bir tek yol'a sahip olanların. o yüzden bilgeler karşılık beklemeden yapar, iddia etmeden başarır, değerlerini göstermekten kaçınırlar." (yay) "nasıl sağlanacak barış? bilge ruhlar kendilerine düşeni yapar başkasından bir şey beklemez. gücü gerçek olanlar yükümlülüklerini yerine getirir, gücü boş olanlar talep edip dururlar. göklerin yolu ayrıcalık tanımaz. daima iyinin yanında kalır." (sözünde durmak)

prafheimas 1 year ago

Çocuklar İçin Mitoloji

Haldun Taner

1 Gönderi

haldun taner'in çocuk dergisi için yazdığı mitoloji masalları'nın tek kitapta derlenmiş hali. güzel resimleri ise cem kızıltuğ'a ait. (yky ) kitabın ön sözüne taner'in mitoloji neyimize başlıklı çok şirin muzip bir yazısı yer alıyor. kendisinin bu merakı sinema aktörü fikret…devamıhaldun taner'in çocuk dergisi için yazdığı mitoloji masalları'nın tek kitapta derlenmiş hali. güzel resimleri ise cem kızıltuğ'a ait. (yky ) kitabın ön sözüne taner'in mitoloji neyimize başlıklı çok şirin muzip bir yazısı yer alıyor. kendisinin bu merakı sinema aktörü fikret hakan'ın bir ilkokul öğretmeni olan babası gaffar güney'le başlıyor. çocuklar beşinci sınıftayken homer'in ilyada'sını okurmuş. hepsi de çok ilgiyle merakla dinlermiş. ne hoş bir şey. öğretmenlerin çocukların hayatında böyle yaratıcı izler bırakması onlarda merak uyandırmayı başarmasını çok değerli buluyorum. seneler seneler geçse bile hiç unutulmuyorlar. peki mitoloji neye mi yarar? " mitoloji bizi geçmişin zengin bir hayal dünyası ile bağlar, çoğu sanat ve edebiyat eserlerine esin kaynağı olan bir alanı yakınımıza getirir. mitoloji bilsek, örneğin her günkü dilimizde de bu renkli ve canlı deyimlerden, simgelerden yararlanabiliriz. örneğin politika alanını alalım. mitolojide bir sürü gözü olan, hiç kül yutmayan bir argos vardır. bugünkü cia ve mit ajanlarının atası sayılabilir. [...] mitolojide bir de proteus var ki, kavgada yenilmemek için durmadan kişilik değiştirir, aslan olur, yılan olur, panter olur, ağaç olur, deniz olur. ille parlamentoda kalabilmek için, parti değiştiren, kişilik değiştiren nice politikacılarımız sanki hınk demiş, proteus'un burnundan düşmüşlerdir." mitolojinin neye yaradığını günümüzde hala tartışıyor sorguluyorsak bu dar kafalılıktan öte bir şey değil. bugün her alanda psikanalizde, sinemada, sanatta, edebiyatta.. sosyal bilimlerde olsun sanat yapıtlarında olsun gündelik hayattan, ilişkilerden politikaya değin mitler hem düşünme araçları hem de birer metofor olarak gerçekliği kavrama imgeleridir. dinsel hassasiyetle mitolojiden imtina etmek ancak sığlık göstergesi olabilir ki ilahiyat fakültelerinde bile mitoloji ve din ilişkilerine dair birçok makale, tez yazılmakta. insanoğlunun birikiminden korkmak özgürce inanmaktan da özgürce düşünmekten de alıkoyar insanı. sözün özü çok çok güzel bir çalışma olmuş. canım haldun taner'in yazarlığını da ayrıca çok severim. ister ilkokul ortaokul öğrencilerinizle, kendi çocuklarınızla ister kendiniz bir okur olarak gönül rahatlığı ile kütüphanenize alabilir veya bir çocuğa hediye edip mitoloji ile tanışmasına vesile olabilirsiniz.

prafheimas 1 year ago

7 Kocalı Hürmüz

Ezel Akay

16 Gönderi

"boş olun lan eski herifler. bize yeni herif lazım." sadık şendil'in meşhur tiyatro eserinden uyarlanan, yönetmenliğini ezel akay'ın yaptığı 2009 yapımı masalsı rengarenk film. kadın'ı sadece arzulanan nesne konumunda görmek göstermek isteyen patriyarkiye karşı kadın diliyle kadınca olan bir şeyleri…devamı

prafheimas 1 year ago

Gölgeye Övgü

Cuniçiro Tanizaki

15 Gönderi

Spoiler içeriyor 20. yüzyıl japon edebiyatının büyük yazarlarından. kendisini gölgeye övgü metni ile tanıma fırsatım oldu. metin doğu ile batı'yı özellikle mimari yapı üzerinden karşılaştırıyor ve biraz da teknik ve ilerlemeyi batı'dan ithal ederken doğu'nun kültürel sanatsal ve gündelik hayatındaki kayıplara üzülüyor,…devamı20. yüzyıl japon edebiyatının büyük yazarlarından. kendisini gölgeye övgü metni ile tanıma fırsatım oldu. metin doğu ile batı'yı özellikle mimari yapı üzerinden karşılaştırıyor ve biraz da teknik ve ilerlemeyi batı'dan ithal ederken doğu'nun kültürel sanatsal ve gündelik hayatındaki kayıplara üzülüyor, bir nevi modern japonya'nın gölgesini kaybedişine edebi yolla ağıt ve övgü. kendimi düşünsel manada hep batı insanına yakın buluyordum şimdiye dek. batı felsefesi, siyaseti, sanatı.. her ne kadar aydınlanmanın batı aklı totaliter ve araçsal bir hal aldıysa da yine otokritik çabayı ancak o kendi kendine gösterebilirdi. doğu fazla geleneksel ve statik gelirdi. ama şimdilerde fark ediyorum ki her kültür kendine has zenginliklerle dolu ve ileri- geri medeniyet fikri başlı başına barbarca, oryantalist bir bakıştan ibaret. tanzimat'tan beri dilimize persenk olmuş şu batı'nın tekniğini alacağız ama manevi değerlerimizi koruyacağız." düsturunu zaten abesle iştigal görürdüm ama tanizaki ufak tefek çok basit sandığımız icatlarda bile o medeniyetin özüne dair çok şeyi gözlemleyerek neyi nasıl neden hangi görünümde icat etmemizin bile yaşadığımız toplumu yansıttığını ve ithal edildiği yere kendi felsefesini de götürdüğünü farkında. gölgeye gelince doğu ve batı'nın en bariz farklarından birisi ona göre. doğuda gölge güzelliğin dekorun mimarinin en önemli parçasıyken batı'da gölgeye yer yoktur. her şey göz alabildiğine aydınlatılır. evler, sokaklar, kamusal iç ve dış mekanlar.. geleneksel japon mimarisinde şamdan, gaz lambası, kandil, kağıt kaplı ahşap fenerler, mum ışığı.. önemlidir. yarı aydınlık mekanlar derinlik yaratır, huzur verir ve insanı tefekküre yönlendirir. zamanın pırıltısı mekana akseder, bulanık ışıkla beraber. zihni yatıştırır bu loş, gölgeli ortam. güzelliği gizemli ve muhteşem gösterir sarıp sarmalayıp. batı'nın doğunun gizemi dediği şey biraz da budur; gölgenin büyüsü, yıllanmış eşyalar, ebedi sükunet hali ve sadelik. tanizaki, batı'nın aydınlığa beyazlığa, temizliğe düşkünlüğünü ise tuhaf bulur. hastanelerdeki aşırı steril görüntü, tuvaletlerin ışıl ışıl fayans ve bembeyaz klozetleri ona göre insanı daha çok strese sokar. şair saito ryoku'nun zarafet soğuktur söylemini bu kez değiştirip zarafet kirlidir'e uyarlar. bu söylemde hassas bir felsefe gizli ki batının reddettiği ve mutlak biçimde yok saydığı bok, ter, tüy, kıl, kir doğu'da insanın özüne dair kabullendiği bir gerçektir. bu anlamıyla özellikle geleneksel japon mimarisiyle yapılmış tapınakların tuvaletleri örneğin insanın vakit geçirmekten en çok hoşlandığı adeta tefekkür yeridir, doğa manzaraları, yağmur sesleri, loşluk, ürperten soğuk ve sakinlik yeri.. batı'nın gölgesizliği ve ışıl ışıllığı yazara göre iştah kapatır, insanı uyuşturur dikkatini sürekli çalarak, bayağı ve göz yorucudur. anlamsız gösterişli, fazlasıyla şatafatlıdır. modern japonya'nın kendi geleneksel kültürünün içinden evrilen bir ilerlemeyle değil de daha çabuk ve kolaycı biçimde batı'nın teknolojisini ilerleyişini doğrudan takip edişi maalesef ki zarafetini de gölgesini feda etmesine neden olmuştur. bir zamanlar tarkovski'nin mühürlenmiş zaman'da söylediği gibi batı doğu'yu yutmuştur.

prafheimas 1 year ago

Mekanlar ve Yüzler

Agnes Varda

8 Gönderi

agnès varda ile jr çiftinin fransa'nın köylerini dolaşıp mekan ve yüzleri yaratıcı ve sanatsal biçimde kesiştirdiği çok güzel bir belgesel. yeryüzü ile ilişkimizi araçsal işlevsel değil de yaratıcı bir gözle kurmaya çabaladığımızda her şey inanılmaz güzel ve oyunsu bir hal…devamı

prafheimas 1 year ago

Güzel Bir Sabah

Mia Hansen-Løve

9 Gönderi

mia hansen- løve yönetmenliğinde 2022 yapımı hüzünlü bir film. sandra gibi sürekli gözlerim dola dola izledim, müzikleri ile birlikte iyice derin yoğun duygular bırakıyor insanda. her şeye rağmen sakince sabırla güzel olan anları kucaklamak istiyor insan. çünkü kütüphaneler dağılıyor, bilgi…devamı

prafheimas 1 year ago

Liseli

Christophe Honoré

2 Gönderi

Spoiler içeriyor "benim adım lucas. hayatım ise ısırılmadan yanına yaklaşamadığım vahşi bir hayvana dönmüş durumda. tüm fikirlerim beni korkutuyor. hiçbir şeyi tanıyamaz oldum." ( filmin giriş müthiş) fransız yönetmen christophe honoré filmi. (2022) hem ölüm gerçeği ve yas süreci ile hem de…devamı