Liberta (@liberta)

Spoiler içeriyor Filmle ilgili fikrimi baştan belirteyim. İnanılmaz güzel bir filmdi. Tarif edemiyorum içimdeki coşkuyu. Bir filme koca bir ülkeyi nasıl sığdırırsınız? Muhteşem gözlem , muhteşem göndermeler, başından sonuna politik bir film. Bir duruş filmi. Önce genel bir değerlendirme yaparak başlayayım. Daha…devamıFilmle ilgili fikrimi baştan belirteyim. İnanılmaz güzel bir filmdi. Tarif edemiyorum içimdeki coşkuyu. Bir filme koca bir ülkeyi nasıl sığdırırsınız? Muhteşem gözlem , muhteşem göndermeler, başından sonuna politik bir film. Bir duruş filmi. Önce genel bir değerlendirme yaparak başlayayım. Daha sonra bazı sahneleri didiklemeye çalışacağım . Film aslında küçük bir kasabadan yola çıkarak Türkiye panoraması sunuyor bize. İçinde bulunduğumuz toplumsal çöküntüyü, taciz-tecavüz, şiddet, ırkçılık, homofobik gibi birçok sancılı olayları cesurca sunuyor. Sunuyor diyorum ama hiç birini direk gözümüze sokarak yapmıyor yönetmen. Onun yerine bizi filme dahil ederek , değer yargılarımızı sarsan, bir olay olduğunda nasıl bir taraf olacağımızı sorgulatan şahane bir yapıt. Gelelim filmin bazı önemli göndermelerini didiklemeye... OBRUK Öncelikle filmin başlangıcında ve sonunda bizi karşılayan kocaman obruklardan bahsetmek istiyorum. Bana göre obruk sadece iklimsel yönüyle kullanılmamış. Evet oraya da bir gönderme var ama bence yönetmen daha farklı bi gönderme yapmış. Yukarıda da bahsettiğim gibi OBRUK aslında bir toplumsal çöküşün, yozlaşmanın , çürümenin dolaylı bir şekilde sunulmasıdır bence... KAN İZİ Filmin başında savcı Emre silah sesleri eşliğinde sokak arasında bir iz gibi oluşan kanın üstünden gitmektedir. Burada şiddete inanılmaz sağlam bir gönderme yapılmış. Aslında filmin bence ana teması bu kan izinde saklı. Kendisinden olmayana ve toplumda artan şiddet olaylarına güzel bir gönderme. Aynı zamanda bu kan o toplumda bişeylerin "gerçeklerin" gizlenmesini de sağlayan siyasi bir araçtır. Savcı Emre hem görevi gereği o kanın izini takip etmekte , aynı zamanda başına gelecek kötü olayların da izinden gidiyor. DOMUZ AVI Kasabanın ileri gelenlerinin bu vahşice şiddete ortak olması aslında şiddetin ve linç kültürünün toplumdaki karşılığı olarak sunulmuş. Aynı şekilde farklı etnik kökenden olana bakış açısı da çok güzel sunulmuş. Kendilerinden olmayana karşı sürü halinde saldırmaları çok güzel işlenmiş... FARE ZEHRİ Yine domuz avında olduğu gibi kendisi gibi düşünmeyen, geleneklere ve toplumsal ahlaki kurallara uymayan kişileri direk yok etme yoluna giden bir benzetme bence. Filmde fareler nerdeyse hiç görülmeyen bir düşman gibi gösterilmiş. Filmin sonuna doğru savcı Emre ve gazeteci Murat kapana kısılmış fare gibi gösterilmiş. SU Su, arınma ve temizliğin sembolüdür. Aynı zamanda suyun dibindeki balçık , çamur da bizi içine çeken toplumsal yozlaşmanın temsili gibidir. Filmde suların sürekli kesik olması o yerde saflığın ve temizliğin olmadığını gösteriyor. Aynı şekilde göldeki bulanıklık ve balçık sonradan olacak kötü olayların bizi içine çektiğini temsil ediyor bence. Son cümle olarak final sahnesinin gücünden bahsetmek istiyorum. Birçok arkadaş şunu söylemiş olabilir ; eee filmin sonunda noldu? Pekmez'e kim tecavüz etti? Gazeteci Murat ve Savcı Emre arasında nasıl bir ilişki vardı? gibi gibi gibi.... Aslında bu filmde önemli olan bu soruların karşılığının olup olmaması değil. Neyi temsil ettikleriyle alakalı. Beni en çok etkileyen tarafı da sanırım bu bilinmezlikler oldu. Zaten Emin Alper'in diğer filmlerini izleyenler bilir. Bizi herhangi bir fikrin peşinden götürmüyor yönetmen. Tam tersine değer yargılarımızı, toplumsal bir olayda nasıl davrandığımızı, biz olsaydık nasıl tepki verirdik gibi önemli sorularla bizi kendimizle baş başa bırakıyor. Bizi olan olaylarla baskı altına alıp kapana kısılmış gibi hissettiriyor. Çünkü kim olursa olsun (Savcı, hakim, avukat , belediye başkanı) tamamen temiz değil. Toplumsal olaylarda nasıl bir duruş sergilediğimiz önemli. Yönetmen diğer filmlerinde olduğu gibi kimin haklı olup olmadığının peşine düşmüyor. Daha çok şey yazılıp çizilebilir filmle ilgili. Şimdilik benden bu kadar ... İzlemeyen arkadaşlar mutlaka ama mutlaka izlemeli. Tam anlamıyla bir şaheser film. Şimdiden iyi seyirler dilerim. ..

liberta 3 years ago

Harold ve Maude

Hal Ashby

3 Gönderi

Spoiler içeriyor Hayata ve aşka bakış açımızı değiştirecek, resmen tabularımızı yıkan , çok bilinmeyen kült filmlerdendir kendisi. Hele Maude karakterine sizler de aşık olacaksınız :) geçelim filmimize. 20 li yaşlarında olan Harold ve 80 yaşında olan Maude arasındaki ilginç ilişkiyi izleyeceksiniz. Harold…devamıHayata ve aşka bakış açımızı değiştirecek, resmen tabularımızı yıkan , çok bilinmeyen kült filmlerdendir kendisi. Hele Maude karakterine sizler de aşık olacaksınız :) geçelim filmimize. 20 li yaşlarında olan Harold ve 80 yaşında olan Maude arasındaki ilginç ilişkiyi izleyeceksiniz. Harold sürekli intihar takıntılı ölmek isteyen bir gençtir. Maude ise 80 yaşında olmasına rağmen hayat dolu bir kadındır. İzleyince siz de Maude'nin enerjisine hayran kalacaksınız. Harold sürekli sahte intiharlar kurgulayarak annesinin dikkatini çekmeye çalışır. Bunun nedeni aslında çok basit.Annesinin ilgisine ve sevgisine olan ihtiyacı. Filmin ilerleyen sahnelerinde Harold'ın neden böyle davrandığını anlayacaksınız. Anlatılmak istenen olayın alt metni çok çok güzel bence. Ayrıca Harold'ın en büyük zevklerinden biri hiç tanımadığı kişilerin cenaze törenlerine katılmaktır. Ölümü bu kadar arzulayan biri için doğal gibi görünen bu ritüelde, ölüme, öteki dünyaya, dini kurumlara ne kadar değer atfettiğimizi gösteriyor bence. Harold Maude ile bu törenlerde tanışır ve aralarında ilginç bir bağ oluşur. çünkü Maude 80 yaşında olmasına rağmen hayatı dolu dolu yaşayan, ölümle ve kurumlarla alay eden bir kadındır. Cenazelerde hiç tanımadığı insanların arabalarını çalıp hayata meydan okur gibi son sürat sürer mesela. karavanda yaşar. Doğayı ve hayvanları çok sever. Şehrin betonuna hapsedilmiş "kamuya ait olan" bir ağacı kökünden söküp, ait olduğu yere, ormana diker. Böyle çılgın bir büyükanne düşünün :) Aslında Maude'nin de bu umursamaz , sadece anı yaşayan, özgürlüğü son anına kadar yaşamak istemesinin altında dramatik bir anısı yatar. Hatta o anlarına şu diyaloglarla enfes bir gönderme yapılmış; “Eskiden hayvan dükkânlarına dalar, kanaryaları serbest bırakırdım. Ama bunun için çok erken olduğunu anladım. Hayvanat bahçeleri dolu, cezaevleri ağzına kadar dolup taşıyor. Vay canına, dünya nasıl da hâlâ kafesleri seviyor.” Yine yaşamın kıymeti ile ilgili şu sözleri de çok yerindedir bence; “İnsanlar bazı şeylere bağlanmaları gerektiği için üzülüyorsa, ben onlara nazikçe bugün varız, yarın yokuz diyorum. Hiçbir şeye bağlanma.” Özetle filmin kült olmasını sağlayan, bize verilen anafikir; YAŞAM-ÖLÜM hakkında algımızı Harold ve Maude üzerinden zıt bir bakış açısı edinmemizi sağlıyor. Maude'nin Harold'a söylediği enfes sözle incelemeyi bitirebiliriz. “....Hayata uzan, risk al, hatta incin. Ama elinden geldiğince iyi oyna.” Hepinize iyi seyirler dilerim...

liberta 3 years ago

Savaş Tanrısı

Andrew Niccol

34 Gönderi

Spoiler içeriyor "Bir silah kaçakçısı için barıştan daha pahalı birşey yoktur" "Kurşunlar oylardan daha çabuk hükümet devirir" "Beyaz adama sorun, kolum bir daha çıkar mı?" Savaşın kazananı var mıdır? Tetiği çeken mi suçludur yoksa o tetiği çektiren mi? Ya da o kurşunu…devamı"Bir silah kaçakçısı için barıştan daha pahalı birşey yoktur" "Kurşunlar oylardan daha çabuk hükümet devirir" "Beyaz adama sorun, kolum bir daha çıkar mı?" Savaşın kazananı var mıdır? Tetiği çeken mi suçludur yoksa o tetiği çektiren mi? Ya da o kurşunu imal edip ticaretini yapan mı? Ya da TV ekranlarında hangisinin daha haklı olduğunu tartışan milyonlar mı? Hangisinin eli daha kanlıdır???? Dünya gündeminde tam da savaş haberlerini izlerken listemde olup izleyemediğim bu şahane filmle ilgili birşeyler karalama derdindeyim. Filmin hikayesiyle ilgili çok kısa bilgi verip asıl incelemeye geçeceğim. Film Ukrayna göçmeni Yuri Orlov (Nicolas Cage) ve ailesinin Newyork'taki yaşam mücadelesiyle başlar. Yuri kısa yoldan para kazanmanın derdindedir. Bunun yolununda silah tüccarlığından geçtiğini keşfeder. Önce küçük işler yapar. Kişilere silah satar. Ama daha fazla kazanmak için ülkeler arasındaki savaşı ya da soğuk savaşın gerilimini i kullanarak silah ticareti yapar. Yasal olmayan ama kurnazca manevralarla yakalanmadan işini yıllarca yürütür. (filmde bu olay çok beyaz anlatılmış. Bu konuya sonra döneceğim). Film özet olarak bu şekilde ilerler. Gelelim filmin asıl derdine . Aslında anlatılmak istenen çok açık anlatılmış. Filme başlamadan önce açıkçası klasik Hollywod yapımı hafif bir film diye düşündüm. Ara ara Hollywood tarzı geçişleri olsa da film aslında sapına kadar SAVAŞ KARŞITI bir film. Film başlarken bile Yuri biz izleyicilere dönüp şunu söyler; "Şu anda dünyada dolaşan 550 milyon ateşli silah var. Bu da her 12 kişiden birinde silah olduğunu gösterir. Şimdi asıl sorulması gereken: geri kalan 11 kişiyi nasıl silah sahibi yapabiliriz?" Ve filmimiz bir kurşunun yapım aşamasından başlayıp ateşlendiği ve hedefine olan yolculuğu ile son bulur. Mükemmel bir giriş sahnesiydi.... !!! Bu filmde öyle aksiyon filmlerindeki gibi patlayan arabalar, hunharca sıkılan kurşunlar vs çok görmeyeceksiniz. Bir kurşunun gerçekte neyi temsil ettiğini , ya da savaşın vuranlar-vurulanlar arasında başlamayıp , ticari olarak başlatıldığını. Ölenin neden öldürüldüğünü bilmediği, aynı şekilde öldürenin de neden tetiği çektiğini bilmediği, bilse bile sanki başka çaresi olmadığını bildiği kaotik bir film. Aslında olay barut ve çeliğin birleşerek neyi temsil ettiği üzerine yazılmış şahane bir film. Filmin kahramanı Yuri Orlov aslında savaşın çok büyük bir ticaret olduğunu bilen büyük devletlerin, devlet adamlarının, generallerin, diktatörlerin metafor halinde kullanıldığı temsilidir. Ve film şu altyazıyla biter. Bu film gerçek olaylara dayanmaktadır. Dünyanın en büyük silah sağlayıcıları ABD, Büyük Britanya, Fransa ve Rusya'dır. Aynı zamanda hepsi BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleridir.!!! İyi seyirler...

liberta 3 years ago

Hepberaber

Ece Temelkuran

1 Gönderi

Spoiler içeriyor İncelemeye başlamadan önce, kitabı bitirdikten sonraki içimde oluşan tarifsiz coşkuyu başa almak isterim. Çünkü Ece ablamız neden HEPBERABER olmamız gerektiği üzerine satırlar dolusu (benim için yol haritası niteliğinde ) nedenleri 10 başlık altında bir bir sıralamış. Hepsini buraya almam mümkün…devamıİncelemeye başlamadan önce, kitabı bitirdikten sonraki içimde oluşan tarifsiz coşkuyu başa almak isterim. Çünkü Ece ablamız neden HEPBERABER olmamız gerektiği üzerine satırlar dolusu (benim için yol haritası niteliğinde ) nedenleri 10 başlık altında bir bir sıralamış. Hepsini buraya almam mümkün değil. Bu değerli kitabı alıp okumak gerekiyor. Bu şahane eseri bize sunduğun için sana ne kadar teşekkür etsek azdır. şimdi başlıkları tek tek, kimi yerinde alıntı yaparak kimi noktalarda kendi düşüncelerimi ekleyerek başlıklar hakkında incelemeye başlayabilirim. 1-UMUT YERİNE İNANCI SEÇ "İyi de Umut nerede?" cümlesiyle başlıyor bu kısım. Sonra satır aralarında şu cümle gözüme çalındı "Hiçbir şey yapmadan umudun nerede olduğunu merak edenleri o kadar çok gördüm ki, sözcüğün kendisi, baskı karşısında dik durmaya yanaşmayanlar için duygusal bir koltuk değneği gibi gelmeye başladı" Açıkçası beni yakalayan, daha doğrusu içinde bulunduğum durumu özetleyen cümle oldu bu. Hayatımın belli döneminde mücadele etmiş ve şimdi umudunu kaybetmiş biri olarak kendimi bulduğum bir cümle... madem umutlarımızı kaybettik, peki neye sarılmamız gerekiyor. Ya da neye inanmamız gerekiyor. Yazarımız bu başlıkta tam olarak bunu irdeliyor. UMUT-İNANÇ kavramları . Umudun yorucu bir tarafı olduğunu ve koltuk değneği niyetine kullanılabileceğini belirtiyor. Ama inancın (dini anlamda kullanılan değil) insanların güzeli yaratma eğilimin olması inancını içimizde taşımamız gerektiğini vurguluyor. İnsanlığın, ahlaki yozlaşmanın yaşandığı bu kirli (kapitalist) labirentten kurtulması için her birimizin güzel günlere olan inancımızın ihmal edilmemesi gerektiği sıkça yineleniyor. "Umut aramaktan daha iyisini yapabiliriz. Ben sana inanıyorum, sen de bana inanabilirsin... İnanmalısın " sözüyle bitiyor. 2-GERÇEKLİĞİN TAMAMINI SEÇ Başlangıçta anlatılan (gerçek olan) kafese kapatılmış ayı gerçekliği gözümüze sokularak hemen yanıbaşındaki bireysel özgürlüklerin yaşandığı oda arasında adeta gerçeklik algımıza tokat gibi göndermeleri olan bir bölümdü. Özellikle 80'li yıllardan itibaren "Gerçeklikten korkma" anlayışı çoğumuzu şekillendirmeye başladı. Egemen güçler satın alma gücümüzle orantılı olarak kendi kusursuz, bireysel gerçekliğimizi kurma fikrini bizde normalleştirdi. Deyim yerindeyse "bireysel özgürlükçü" insanlar haline geldik. "Sağlıklı kalabilmek için çok çalışmalı, kişisel alan ve zaman stoklamalıydık; böylece dünyanın kirli yükü bireysel gerçeklerimize bulaşmayacaktı. " Artık kafesteki ayıyı kurtarmak bir yana sırf içimizi rahatlatmak için görmezden gelen "bireyseller" haline geldik. Ve kafesteki ayıya sadece üzülmekle kaldık Çünkü yine birinci bölümde anlatıldığı gibi umudumuzla kaybettik, yönümüzü kaybettik ve kendi kafeslerimizde özgürlüğümüzü kovalayan insanlar haline geldik. Ama ilginç bir şekilde halimizden memnun olmasakta bu konfor alanlarımızı da terk etmekten korkuyoruz. Yazarımız bunun için de çok güzel bir gönderme yapmış. Hepimizin bildiği Samed Bahrengi'nin Küçük Kara Balık kitabıyla. Bildiğiniz gibi küçük Kara balık "konfor alanını" terkedip maceralara atılır. Ve bir pelikanın geniş gagasında hapsolur. Daha sonra oradaki küçük balıkları örgütleyerek pelikanın ağzından kurtulurlar. 3-KORKUYLA ARKADAŞ OLMAYI SEÇ Genetik kodlarımızda bulunan, bir durumla karşılaştığımızda refleks olarak ortaya çıkan korkularımızı anlatan bir bölüm. Ve bu bölümü günümüzde yaşadığımız küresel korkularla (korona virüs, 3.Dünya Savaşı Korkusu!, Sosyal medya) karşılaştırıyor ve kesintisiz bir türbülans halinde olma durumuna benzetiyor. Ama doğal korku anlarında başkalarına güvenme içgüdümüze güvenmemiz gerektiğini de vurguluyor. Şu güzel cümle sanırım bu bölümün özeti gibi ; "Dayanışma varsa koyun kadar korkak insanlar bile ayakta kalabilir" 4-GURUR YERİNE ONURU SEÇ "Onur ve Gurur, anlam açısından birbirine karıştırılacak kadar yakın görünüyor. Ancak çok önemli bir fark var: Gurur, kitleleri 'biz ve onlar' şeklinde bölerken, Onur, kimseyi dışlamayan bir BİZ'e işaret eder. " 5-ÖFKE YERİNE DİKKATİ SEÇ İstanbul trafiğinde öfkelerine yenik düşüp (öfkeyi seçmeleri) kavga eden biri zengin diğeri fakir iki insanın kavgasıyla başlar bu başlık. Kavgayı izleyenlerden biri fakir olanın kazanacağını şu sözlerle ifade eder "sonuçta güçlü olan değil, öfkesi büyük olan kazanır". Yazarımız bu olayı şimdilik rafa kaldırarak devam eder anlatmaya. Öfke ve Dikkat arasındaki felsefi tartışmaya. Bizi de ortak eder bu ikileme. Hangisini seçmeliyiz. Tarifsiz bir haz olan, ayaklarımızı yerden kesen, saf bir duyguyla içimizi dolduran Öfke'yi mi seçeriz, yoksa daha enine boyuna düşünüp, ayakta kalmak için Dikkatli olmayı mı seçeriz. Peki bunu bireysellikten uzaklaşıp toplumsal hareketler için düşünürsek nolur!!! Örneğin kitlesel hareketler. Şüphesiz Öfke anlıkta olsa bize inanılmaz bir özgürlük sağlar. ama (tecrübeyle sabit) bu özgürlük kısa sürer. Dikkatle planlanmış kitlesel hareketler ise daha iyi sonuçlar elde etmişlerdir. Yazarımız bu tartışmayı güçlendirmek için Davut ve Golyat efsanesiyle anlatıyı güçlendirmiştir. Şöyle ki bizim gibi sosyal adaletin tam oturmadığı toplumlarda bizler öfkesini en iyi dile getiren liderin peşinden gideriz!!! Ve haklı ya da haksız o liderin sözleri bizim için yasa olur. Eleştiri kabul etmeyiz bile. Son olarak yazarımız öfke'nin günümüz sosyal medya araçlarında çok tehlikeli kullanıldığının da altını çizer. 6-KUDRET YERİNE GÜCÜ SEÇ "Güçlü görünmek ile güçlü olmak arasında fark vardır." Tarih boyunca kadının varlığının hep baskılanma üzerine olduğunu, ancak sesi iktidar (baba, abi, koca...vs) tarafından kısıldığında saygı duyulan bir varlık olması üzerine bir bölümdür. Ve günümüzde inanılmaz bir şekilde artan "Radikal-Erkekliğin" çok tehlikeli bir hal aldığını belirtir. 7-AZ YERİNE YETERİ SEÇ Bu bölümde küresel Covid salgınıyla birlikte özellikle ekonomik kriz algımızın değiştiğinden bahsediliyor. Şimdiye kadar bize anlatılan ekonomik kavramların yerine toplumun çok çok büyük bir kesiminin kapitalizmin bize sunduğu "özgür tüketici" "istediğini yapma arzusu" gibi kavramlarla yaşıyor oluşumuzdu. Artık sosyalizme gerek yoktu!! Biz kapitalizmin mutlu köleleriyiz adeta. Peki nedir mutluluk? İlerleyen sayfalarda yazarımız inanılmaz tespitler yaparak beni canevimden yakaladı. "Mutluluk, sahip olduklarının kâfi olduğu bilgisidir'. Peki kapitalizm ne söyler bu konuda. Mutluluk "üretilen arzu ve bu arzunun tüketilmesi" midir? "Kapitalizm, arzularımızın tatmin olması korkusuyla yaşar" hissini bize kodlamıştır. "Bizi yöneten şey mutluluk efsanesi değildir. Aksine bizi düzenin işbirlikçileri haline getiren , yeterince sahip olmadığımız hissidir. " 8-ENKAZ YERINE MERCAN KAYALIKLARINI SEÇ Günümüz parlamenter sistemimde oy vermenin umutsuz bir çaba olduğu üzerine bir bölüm. Ve bu bölümü en güzel özetleyen cümle "sosyal adaletin yokluğunda demokrasinin teatral bir gösteriden öteye geçemediğini, en yoksul olan en zengin olanla eşitlenmediği sürece toplumsal sözleşmenin safsata olacağını çok iyi biliyorlar" cümlesiydi. 9-ARKADAŞLIĞI SEÇ Toplumsal ayrışmanın üst düzeyde olduğu bir dönemde yaşıyoruz. Bu durum haliyle insanları nihilist ve kinci bir yapıya büründürüyor. Bu durumdan kaçmak için toplumun bazı kesimleri kendi güvenli alanlarını seçerek soyutlanmayı tercih ediyorlar. Eskiden söylenen "hepimiz kardeşiz" sloganı artık işe yaramıyor. Çünkü bunu içi boş bir cümle olduğunu , gerçekliğimizi ve eşitsizliği törpüleyen bir tarafı olduğunu göremiyoruz. Bunun yerine farklılıklarımızı kabul edip, kutuplaşmayı bir kenara bırakıp "arkadaşlığı" seçmemiz gerektiği üzerine bir bölüm. 10-HEP BERABER OLMAYI SEÇ Artık "demokrasi" sözcüğü ya da "insan hakları" işimizi görmüyor, bizi bir yapıp nefes almamızı sağlamıyor. Bunun yerine bizi siyasi kutuplara ayırmayan, ortaklaşabileceğimiz , her dilde, her kültürde ortak değerlere ihtiyacımız var. İşte yukarıda özetlenen 10 maddenin özü aslında bu bölüm . bu yüzden insanlığa güvenmeyi seçmeli ve "HEPBERABER OLMAYI" seçmeliyiz. İncelemeyi bitirmeden önce yine Ece ablamızın sözleriyle bitirmek isterim "... Dünyanın bana borçlu olduğu hissiyle ölmek istemiyorum..... .....Bu kitabı kendimi iyileştirmek için yazdım..... .....Bu kitap Yaşam sevincimi koruma çabası... .....Vardım, varım ve varolacağım demek için yazdım.... Sana inanıyorum. Vardın Varsın Ve HEPBERABER varolacağız."

liberta 3 years ago

Efrasiyab'ın Hikayeleri

İhsan Oktay Anar

3 Gönderi

Spoiler içeriyor Okuduğum 3. İhsan Oktay Anar kitabı. Baştan belirteyim, modern yazarlar arasında belki de kalemi en güçlü hikaye yazarlarından biridir. anlattığı hikayeleri adeta yaşatır bize. anlatılan hikayeler sanki çok eski zamanlardaymış hissi uyandırır bizde. Ama dikkat ederseniz herhangi bir tarihten bahsetmez.…devamıOkuduğum 3. İhsan Oktay Anar kitabı. Baştan belirteyim, modern yazarlar arasında belki de kalemi en güçlü hikaye yazarlarından biridir. anlattığı hikayeleri adeta yaşatır bize. anlatılan hikayeler sanki çok eski zamanlardaymış hissi uyandırır bizde. Ama dikkat ederseniz herhangi bir tarihten bahsetmez. Bizler sadece belirsiz bir zamanda, belirsiz bir mekanda hikayelerde kullanılan anlatının peşinden sürüklenerek gideriz. Kitabın genel kurgusuna gelelim. Ölüm yeryüzüne iner ve zamanı dolan insanları götürmeye gelir. Ölüm kara kaplı defterini açar ve Cezzar Dede'nin ismi vardır. Çıkar karşısına dedenin. Vaktinin geldiğini anlayan dede torunlarına Efrasiyab'ın hazinelerini bulmak bahanesiyle ayrılır onlardan ve Ölümle yolculuğa başlarlar. Aslında bu yolculuk kitaptaki hikayelerin de başlangıcı olur. Aynı zamanda Ölüm yine defterinde olan başka bir ismin de peşindedir. Uzun İhsan Efendi. Bu karakter yazarın diğer kitaplarını okuduysanız size tanıdık gelecektir. Ölüm Uzun İhsan'ın peşinden koşarken Cezzar Dede ve Ölüm bir anlaşma yaparlar. Anlatılan her hikaye başına Cezzar Dede 1 saat daha yaşayacaktır. Belli bir konu belirlerler . Ve sırayla anlatmaya başlarlar. İlk hikayeyi Cezzar Dede anlatır. NOT (Kısa bir mola) Kitabın bu kısmına geldiğimde yani Cezzar Dede ve Ölüm arasındaki anlaşma olayı, bana İngmar Bergman'ın 7.Mühür filmi geldi aklıma. İzleyenler bilir. Orda da ölüm bir askeri almaya gelir. Asker "bedenim ölüme hazır, ama aklım değil" gibi bir söz söyler ve bir anlaşma yaparlar. Satranç oynarlar. Yenilirse ölüm galip gelecektir. Satranç oynarlarken yaşam, ölüm, varoluş üzerine enfes bir felsefi diyalog başlar aralarında. İhsan Oktay Anar muhtemelen bu fikirden esinlenmiş. Ve bizim kültürümüze uyarlanmış bambaşka bir hikayeyle müthiş bir kitap yazmış. Kitapta anlatılan hikayeler birbirinden bağımsız gibi duran ama birbirini tamamlayan detayları olan hikayelerden oluşuyor. Başından sonuna müthiş göndermeleri olan, insanın yaşam yolculuğu üzerine derin felsefi motifler barındıran 8 hikaye anlatılır. Yazarımız bizi Ölüm ve Cezzar Dede'nin peşine takar adeta ve onların yolculuğuna ortak eder bizi. Şimdiden iyi okumalar ..

liberta 3 years ago

7 yüz

Ceylan Özgün Özçelik

42 Gönderi

Spoiler içeriyor Merhaba sevgili Raf ailesi. Öncelikle beni bu diziyle tanıştıran @e.pe arkadaşıma sonsuz teşekkür ederim. Yeni bir dizi zannettim ama 2017 yapımıymış. Nasıl da gözümden kaçmış bu şahane dizi bilmiyorum. NOT: bölümler hakkında direk spoiler verecek detaylardan bahsetmeyeceğim. O yüzden rahatlıkla…devamı

liberta 3 years ago

Squid Game

Dong-hyuk Hwang

437 Gönderi

Spoiler içeriyor Şöyle bi hafızamı yokladım da sanırım ilk defa bir dizi incelemesi yapıyorum. Baştan belirteyim, Güney koreli arkadaşlar bu işi gerçekten biliyorlar. mükemmel, zekice yapılmış bir kurgu. dizinin neyi anlattığı olayına hiç girmeyecem. buna gerek yok. zaten nerdeyse izlemeyen kalmadı. ben…devamıŞöyle bi hafızamı yokladım da sanırım ilk defa bir dizi incelemesi yapıyorum. Baştan belirteyim, Güney koreli arkadaşlar bu işi gerçekten biliyorlar. mükemmel, zekice yapılmış bir kurgu. dizinin neyi anlattığı olayına hiç girmeyecem. buna gerek yok. zaten nerdeyse izlemeyen kalmadı. ben 3.bölümde geçen bir diyalog üstünden diziyi analiz etmeye çabalayacam... umarım derdimi anlatabilirim:) Dizi bildiğiniz gibi çocuk oyunları üzerine kurulu. Tek fark, oyun üst katmanın (para sahiplerinin, kapitalistlerin) kuralına göre oynamak. kurala uymazsan oyun dışı olursun. ölürsün! ve çıkıp kimse 'niye insan öldürüyorsunuz' demez. Çünkü oyun böyle çok tanıdık değil mi. Hayatımız da tam olarak böyle değil mi!!! İnsanlar daha rahat bir yaşam için üsttekilerin belirlediği kurallara göre (demokrasi) beyaz yakalı olarak yaşamaya çalışırız. Onların koyduğu kurallara göre oy kullanırız, savaşa gireriz, insan öldürürüz hatta. Ve bunlar kurallar dahilinde olduğu için bize normal gelir. ne zamanki oyun dışında kural dışı bir ölüm olduğunda , bir insan öldüğünde olayın ayırdına varırız. İşte dizinin bana göre alt metni bunu anlatmaya çalışıyor. 3.bölümde bir sahnede ana karakterimiz oyuculara; "neden sessiz kalıyorsunuz, az önce bir insan öldü, duymuyor musunuz? bir insan öldü. bu doğru değil. birbirimizi böyle öldürmemeliyiz! der ve mekanik ses "oyuncu 271 elendi" der. ölen kişinin ödülü toplam ödüle eklenir. bu diyaloğu seçmemin nedeni şu. bu sahnede geçen diyaloğu mikro bir devlet yönetimi olarak düşünebiliriz. Yukarıda bahsettiğim üsttekiler olarakta okuyabilirsiniz. devlet kuralları koyar. yanlış veya doğru bu kurallara uyarız! insanlar gerekirse militarist yöntemlerle yok edilebilir. ve kurallar böyle olduğu için normal gelir bize! bunun yanında dizinin alt metninde bizi hayatta tutan şeyin ne olduğu üzerine de düşünmemizi istiyorlar. dizide kullanılan para ödülü oyunda kalmak için motivasyonumuz olur. hayatımız da bu ödülü kazan ya da öl üzerine kurulu sanki. Diziyle ilgili daha çok şey söylenebilir. filmde geçen çok beğendiğim şu sözle incelememi sonlandırayım; "insanlara güvenilir oldukları için güvenmezsin. yaslanacak başka bir şeyin olmadığı için güvenirsin."

liberta 3 years ago

Baba

Florian Zeller

63 Gönderi

Uzun bir aradan sonra tekrar merhaba RAF ailesi. size müthiş ötesi bir filmle geldim. Sanırım son zamanlarda izlediğim en dokunaklı, insanın içine işleyen en güzel film bu filmdi. Filme geçmeden önce filmdeki rolüyle Anthony Hopkins'in önünde saygıyla eğiliyorum. Bir oyuncu…devamı

liberta 3 years ago

Ekim Düşü

Joe Johnston

45 Gönderi

Spoiler içeriyor Hepimizin hayalleri vardır. ama bir çoğunu gerçekleştiremeyiz. çünkü muhtemelen hayallerimize yeterince tutkuyla sarılmadığımız için. bence varoluşumuzun tek nedeni sevdiğimiz şeyin peşinden tutkuyla koşmaktır. filmimiz tam da bunu anlatan, ilham verici bir başarı hikayesi. Ve yaşanmış gerçek bir hikaye. Bazı filmleri…devamıHepimizin hayalleri vardır. ama bir çoğunu gerçekleştiremeyiz. çünkü muhtemelen hayallerimize yeterince tutkuyla sarılmadığımız için. bence varoluşumuzun tek nedeni sevdiğimiz şeyin peşinden tutkuyla koşmaktır. filmimiz tam da bunu anlatan, ilham verici bir başarı hikayesi. Ve yaşanmış gerçek bir hikaye. Bazı filmleri değerli kılan gerçek yaşamı anlatması sanırım. İzleyeceğiniz film Uzaya roket fırlatmak isteyen lise öğrencisi bir gencin hikayesi. hemen aklımıza Elon Musk gelmiştir eminim :)) ama değil. Homer Hackim ve 3 arkadaşının azimli hikayesi. Filmi özel kılan birçok ayrıntı var. bir kere hikayenin yaşandığı yer maden ocaklarının olduğu bir kasaba. Haliyle filmin kahramanları da madende çalışan işçilerin çocukları. bunu şundan dolayı söylüyorum; soğuk savaş dönemi ve ekonominin zayıf olduğu bir dönemde bilimden uzak bir lisede okuyan çocukların, öğretmenlerinin de yardımıyla başlayan bir hikaye olması filmi daha da özel kılıyor. gelelim filmin derdine. yani alt metnini biraz inceleyelim. yukarıda da değindiğim gibi bu film bir dönem filmi. 1950'li yılları anlatıyor. Şöyle bir hatırlarsak o dönem Sovyet Rusya ile ABD arasında soğuk savaşın sürdüğü yıllar. Uzaya roket yollama haberlerini hepimiz okuyup izlemişizdir. filmimiz başlarken maden işçileri fenerli baretlerini alır ve madene inmek için asansöre binerler. ellerinde radyoyla haberleri takip ederler. Herkes heyecanla radyo başındadır. çünkü 4 ekim 1957 günü insanlık tarihinde ilk defa insan yapımı bir uydu (SPUTNIK) atmosfere gönderilecektir. ve uydunun hareketinin çıplak gözle görülebileceği haberi verilir. Roketin atmosfere fırlatılması amerikalılarda bir yandan heyecan bir yandan endişe yaratır. gece herkes dışarı çıkar ve roketin hareketini izlemeye başlarlar. topluluk arasında şu diyaloglar geçer; "Bu lanet şeyi vurup düşürmeliyiz" "uydunun içinde küçük bir casus kamera var, füze üslerimizin tek tek fotoğrafını çekiyor" "bu ülke çok geç olmadan birşeyler yapsa çok iyi olur" gibi diyaloglar geçer. sadece bu diyaloglara bile bakıp bir toplumun psikolojisini bile okuyabiliriz. çünkü tarih boyunca bu ve buna benzer haberler ortaya atılır ve ulusal bütünlük , demokrasi vs adı altında insanlara milliyetçilik duyguları aşılatılır. Tabiki en büyük silah medya yoluyla. neyse filme geri dönelim! Roketin hareketini sadece bir kişi büyük bir merakla ve tutkuyla izler. Lise öğrencisi Homer... Homer, roketin hareketini izlerken büyülenir resmen. içinde bir ateş yanmaya başlar ve akşam yemeğinde çekirdek ailemiz sohbet ederken bir anda "ben roket yapacam" der . herkes şok olur tabiki. en başta da babası. çünkü babası madende çalışan usta başı gibi bir işçidir. şimdi burada hikaye ilginç hale gelir. çünkü o kasabada yaşayan herkesin iki şansı vardır, ya amerikan futbolu oynayıp hayatını kurtarmak ya da maden işçiliği. Homer'ın abisi amerikan futbolu oynar ve babası büyük oğluyla gurur duyar. küçük olanın yani Homer'ın böyle bir yeteneği yok tabiki. onu da baba mesleği madencilik yolu görünmektedir. ne ironi ama. Homer gökyüzüne çıkmak isterken babası yeraltına sokmaya çalışır. haliyle çatışma yaşarlar. Homer ve arkadaşalrı roket yapmaya başlarlar. tabiki başlangıçta işler yolunda gitmez ve öğretmenleri dışında kimse destek olmaz. İlginç olaylar yaşanır. hikayenin geri kalanını izlemenizi tavsiye ederim.

liberta 3 years ago

John Barleycorn

Jack London

1 Gönderi

Jack London’ın bu muhteşem eserine geçmeden önce 40 yıllık kısa ömrüne onlarca macera ve 50 den fazla eser bıraktığını söyleyerek başlayayım. Bu kitapların birçoğunu hayatının yaklaşık 17-18 yılında yazmıştır. Jack London kitaplarını okuyanlar bilir. Kitapları edebi yönden inanılmaz güçlüdür. Toplumsal…devamıJack London’ın bu muhteşem eserine geçmeden önce 40 yıllık kısa ömrüne onlarca macera ve 50 den fazla eser bıraktığını söyleyerek başlayayım. Bu kitapların birçoğunu hayatının yaklaşık 17-18 yılında yazmıştır. Jack London kitaplarını okuyanlar bilir. Kitapları edebi yönden inanılmaz güçlüdür. Toplumsal gerçekçi bir tarzı vardır ve bildiğim kadarıyla eserleri yabancı dillerde en çok çevrilen yazarlar arasındadır. Onun hakkında ne söyleyip yazsak sanırım eksik kalır. Jack London daha 14 yaşında fabrikada 18 saatlere kadar çalışan bir işçi, istiridye, balina avcılığı yapan bir korsan, farklı ülkeleri gezen maceraperest, serserilikten hapis yatan biri, militan düzeyde olmasa da bir sosyalist ve bir alkolik… Bu kitabı da tam olarak Jack London’ın alkolle olan ilişkisini anlatan anı diyebileceğimiz kurgu romandır. Kitabın yayınevlerine göre farklı adları vardır. Bir alkoliğin Anıları, John Barleycorn, İntihar gibi başlıklarla yayınlanmıştır. Gelelim eserimize, benim okuduğum yayınevinde kitabın adı İntihar’dı. Jack London’ın içkiyle olan ilişkisiyle başlamak istiyorum. Çok ilginç bir şekilde Jack London içkiden nefret eden birisiymiş. Daha çocukken babasının içki aldırmak için gönderdiği yerden dönerken merakla içmesiyle içkiyle (John Barleycorn'la) tanışmış ve nefret etmesine rağmen hayatından hiç çıkaramamış. İlginç bir şekilde de kısacık yaşamına sığdırdığı maceralara da içki neden olmuş. Kimilerine göre ölümüne de içki sebep olmuş. İncelememe Jack London’ın John Barleycorn adını verdiği içkiyle olan ilişkisini kitaptaki alıntılarla devam edeyim. Jack London’a göre John Barleycorn yani alkol, hayalcinin hayal kurmasına, yaşayanın yaşamasına izin vermez. O, doğumu ve ölümü mahveder, varlığın paradoksunu buğular içinde dağıtır. Erkekler içki içtikleri ve ben de onlara karşı kendimi küçük düşürmemek zorunda olduğum için içiyordum. Gerçek bir çocukluk yaşantım olmamıştı, bu erken gelişmiş erkeklik çağımda ise çok sert ve acınacak kadar bilgeydim. 'Benden ibret alın' der Jack London. 'İşte hiç de yaratılıştan alkolik olmayan, içkiye düşkün olmayan, güçlü kuvvetli, başarılı bir adam olan ben, John Barleycorn 'un benim için bile korkulacak; sinsi bir iblis olduğunun farkındayım. Ben, Jack London, bunu açıkça kabul ettikten sonra, siz de aynı şeyi yapın; ve benim yaptığım gibi bu iblisin efendisi olun. İşinizi kolaylaştırmak için, benim gibi içkiyi topluluk içinde içmeyi öğrenmiş kimselere bu zor gelse bile, içkinin açıkça yasaklanmasını teklif ediyorum.' der ve şunları ekler; John Barleycorn zayıflığa ve başarısızlığa, yorgunluğa ve bitkinliğe hitap eder. O kolay bir çözüm yoludur. Boyuna da yalan söyler. Bedene sahte güç, ruha sahte yüceliş verir ve her şeyi olduğundan başka, olduğundan daha güzel gösterir. Yine içtiği bir zamanda şunları söyler; “Hiçbir zaman hastalıklı olmamıştım. İntihar düşünceleri hiçbir zaman aklımdan geçmemişti. O anda bu düşünceler aklıma gelince, kısa ama heyecanlı yaşamımı mükemmel bir sonla bitirmek bana nefis, görkemli bir yüceliş gibi göründü. Ömründe ne bir kadının aşkını ne de çocukların sevgisini tatmamış olan ben; bu kadarının yettiğine, görülmeye, yaşanmaya ve olmaya değer her şeyi görüp, yaşayıp, olduğuma ve artık ölmek zamanının geldiğine karar verdim. Bu, John Barleycorn 'un bir tuzağıydı; beni kendi imgeleme gücümün ayakları altında ezdirip, ondan sonra afyonlu bir düş dünyası içinde ölüme sürükleyen John Barleycorn 'dur.” Bir Yunan filozofunun yapacağı gibi, büyük bir soğukkanlılıkla, kendimi öldürmeyi uzun uzun düşündüm. Ne yazık ki, geçimleri için doğrudan doğruya bana bağımlı olanların sayısı beni kendimi öldürmekten alıkoyacak kadar çoktu. Ama bu, işin sadece törel yanı. Beni asıl ölümden kurtaran şey, geriye kalan biricik kuruntum, yani HALK idi. Ölmek isteği içimde öyle bir tutku halini almıştı ki, uykudayken kendi kendimi öldüreceğimden korkup, tabancamı, elimin bilinçaltı bir davranışıyla arayıp da bulamayacağı bir yerde saklasınlar diye başkalarına vermek zorunda kaldım. Ama HALK kurtardı beni. HALK beni bir kelepçe gibi yaşama bağladı. İçimde hâlâ bir savaşma isteği kalmıştı ve işte uğrunda savaşılacak şey de HALK idi. Sakınmayı filan bir kenara bırakıp, eskisinden de büyük bir hevesle kendimi sosyalizm için savaşa adadım." der ama John Barleycorn'dan yani alkolden yakasını kurtaramaz. Onun esiri olur. ölümü her ne kadar böbrek yetmezliği olarak görülse de kimilerine göre de intihardır ve buna neden olan da John Barleycorn'dur. Jack London’ın hayatını esir alan alkolü, yaşadıklarını yalın bir şekilde anlattığı bu muhteşem eserini mutlaka okumanızı tavsiye ederim. Yine kendi hayatını anlattığı ‘Martin Eden’ romanı kadar edebi yönü güçlü bir kitap bence. Jack London’ı daha yakından tanımak istiyorsanız vakit kaybetmeden okuyun derim. Şimdiden iyi okumalar dilerim…