Geçenlerde Mubi'de Joachim Trier’in Oslo, August 31 st (2011) filmini gördüm. İskandinav sinemasını keşfe henüz yeni yeni yelken açmış olsam da Joachim Trier izlemek istediğim bir yönetmendi, fırsattan istifade tam izlemeye karar vermiştim ki üçlemenin ikinci filmi olduğunu öğrendim.
Üçleme:…devamıGeçenlerde Mubi'de Joachim Trier’in Oslo, August 31 st (2011) filmini gördüm. İskandinav sinemasını keşfe henüz yeni yeni yelken açmış olsam da Joachim Trier izlemek istediğim bir yönetmendi, fırsattan istifade tam izlemeye karar vermiştim ki üçlemenin ikinci filmi olduğunu öğrendim.
Üçleme:
•Tekrar (Repsise) (2006)
•Oslo, 31 Ağustos (Oslo, August 31 st) (2011)
•Dünyanın En Kötü İnsanı (The Worst Person in the World) (2021)
O yüzden Reprise'le başladım mevzuya.
Birbirinin devamı niteliğinde olmayan birbirinden bağımsız bu üçlemeyi birbirine bağlayan ve üçleme olarak adlandıran şey, hikâyelerin bağlantısı değil yönetmenin merkeze Oslo'yu yerleştirmesi. İzlerken Norveç,Oslo semalarına doyuyorsunuz. Yürüyor, koşuyor, geziyor şehri karakterler. Pinikler yapıyor, partilere katılıyor; karşıdan karşıya geçiyor, parkta bahçede kafelerde oturuyor, gün batımına gün doğumuna şahit oluyor adeta süzülüyorlar oradan oraya. Gezinen de bir sinematografi. Mis. Oslo'yu izleyen. Ben enfes keyif aldım bu bakış açısından.
Şahsen de açıkçası bunu bilerek yaptığını düşündüm yönetmenin. Filmler görsel olarak ne kadar etkileyicisiyse de bir o kadar pesimist çünkü.
Filmlerin başrolünde o muhteşem oyunculuğuyla Anders Danielsen Lie'nin (Phillip, Anders, Aksel) olması sizi yanıltmasın hiç, karakterler aynı değil. Hatta üçüncü filmde başrol Julie. )
Fakat biraz tuhaf olacak, başka kimseye öyle geldi mi bilmiyorum, Oslo, August 31 st (2011) filmindeki Anders'in yaşadıkları sanki Reprise'deki (2006) Phillip'in devam sancısı gibi olmuş, hatta Phillip'in yaşama koyulmuş, ucundan tutunmuş hali de sanki The Worst Person in the World'deki(2021) Aksel.
Bu yüzden ben tüm filmler arası bağ kurdum. En azından aktör üzerinden bu bağı kurmak geldi içimden.
Sıralı izlemeye karar vermiş olmam da iyi oldu.
••••••••••••••
Reprise (Tekrar) (2006), Norveçli yönetmen Joachim Trier’in ilk uzun metrajlı filmiymiş. Ve bu film İstanbul Film Festivali'nde Altın Lale kazanmış.
Benim bu ödülden haberim yoktu bu yazıya başlarken ve filmi izlerken. Yönetmenin ilk filmi olduğunu falan da bilmiyordum. Çünkü bu nasıl güzel ilk filmdi.
Lars von Trier'in Joachim Trier'in amcası olduğunu falan asla hshs (Tamam belki Trier'ler aşireti mi var acaba Norveç'te diye düşündüm bir kaç salise o kadar.) Üstelik bir de İskandinav sinemasının önde gelen yönetmeni olduğunu falan hiç. (Ne çok şey bilmeyerek film izliyorum, -hiç asla sinefil- neyse ön yargıyı önlüyor bazen iyi fjf)
İş bu sebepler yüzden rahatlıkla söyleyebilirim ki tüm bu sinefilsizliğime rağmen hayatımdan iyi ki Joachim Trier geçti.
•••••••••••••••
Reprise müthiş bir genç hikâyesi.
Hatta bence filmi özel kılan bu hikâyeyi yönetmenin anlatma biçimi ve üslubu.
İlk sahnesi sinematografi açısından beni çok iyi hissettirdi. Hatta İyi ki öyle başladı. Yönetmenin (aynı zamanda filmin senaristlerinden biri kendisi) hikâyeyi alıp kurguyla karıştırması -ki bunu üç filmde de yapmış- bence çok yoğun ve her bakımdan varoluşsal açıdan yorucu olsa da filmler, anlatıcının zamandan ve koşullardan bağımsız bir şekilde hikâyeyi üçüncü gözle anlatması tüm bu yoruculuğu histerik yoğunluğuna rağmen akıcı ve çoşkulu ilerletmiş oldu.
Film iki arkadaşın yazdıkları romanları yayınevine ulaşması için posta kutusuna atmalarıyla başlıyor. Bu sahne işte beni adeta filme monte etti. Bu arkadaşlar Phillip ve Erik.
Umutlu, heyecanlı ve kendileri gibi genç yaşta edebiyat dünyasına atıldığı için kendi halinde bir edebiyatçıya hayranlar. Hatta ikisi birlikte kütüphanede keşfediyorlar S.E. Dahl'ı. Erik ve Phillip'in hikayesi ucundan kıyısından bir şeyler üretmeye çalışan herkesi etkiler diye düşünüyorum.
Yönetmen oldukça genç yaşta olan bu iki arkadaşın, birbirlerine destek olarak sürdürdükleri yazar olma hayallerini, aile, aşk ve dostlarıyla olan bağlarını da merkeze alarak işlemiş. Film boyunca da yol alınan bu eksen, birbiriyle sürekli iletişen bu bağlar üzerinden devam etmiş. Yer yer o tıkanmaların, üretememe dönemlerinin buhranları da yansıyor bize.
Öyle ki Philip'in kitap yazma hayalleri savaşmak zorunda kaldığı psikoz yüzünden sekteye uğrarken, Erik'inse biraz daha yolu olduğunu görürüz. Hatta bu uğurda şartların imkan verdiği ölçüde nelerden vazgeçilebileceğini ya da nelerin tekrarlanmasının ilham kaynağı olabileceğini görmememiz istenir. Fakat hayatın tek seferlik bilet oluşunu hatırlarız her seferinde. Sonrasında roller değişecek midir, yol kim için nereye dönecektir bilmeyiz, hayat da böyledir. Neyin ne zaman olacağını kestiremiyoruz.
Hatta belki de aynı heyecanları tekrar yaşama umuduyla çoğu şeyi başa sarıyoruzdur Phillip gibi? Tekrar yaşayınca aynı anı, aynı heyecanı yine yeniden hissedeceğimizi sanıyoruzdur belki? Ve bu heyecanın bize yeni cesaretler, ilhamlar vereceğine inanıyoruzdur içten içe. Hâlbuki bu heyecanların varlığı değil bizi motive eden, gerçekleştikleri an, zaman, zamanda bıraktığı iz. O an olduğumuz kişi üzerinde etkili onlar. An ne kadar önemli oluyor böylece. Çünkü başka zaman başka kişiyiz artık. Zaman ve tecrübeler bizi başkalaştırdı.
Ya da tatmin olmalı yeni andan. Olunmuyorsa belki de bazen her vazgeçiş yeni toparlanıştır Erik'in yaptığı gibi.
Bunlar çok deneysel şeyler filmler için. Belki d Ebu yüzden çok etkilendim. Hayat yorucu. Var olmak için fazla kalabalık ve çok uğraşım talep ediyor.
Reprise'i (2006) aslında edebiyatla ilgilenen ve bu tarz buhranlardan geçen herkes sevecektir.
Benim çok sevdiğim bir film oldu.
•••
•The Worst Person in the World (2021) içinde aynı şeyi söyleyebilirim. Zaten başrol kadın oyuncusu Renate Reinsve (Julie) Cannes Film Festivali'inde en iyi kadın oyuncu ödülü almış. Ne istediğini tam olarak bilemeyen bir kadının öyküsünü izliyoruz. Ne aradığını bile bilemeyen bir kadının edilgen hayatı.
"Kendi hayatımda bir seyirci gibi hissediyorum. Kendi hayatımda yardımcı oyuncuyu oynuyormuşum gibi" diyor Aksel'e bir sahnede Julie. Filmin özeti.
Öyle güzel anlatıldı ki Julie'nın hikâyesi kayıtsız kalamadım. Hep arayış içinde olmak nedir bunu ben de biliyorum. Belki sevmiyor insanlar Julie gibi karakterleri ama ben bir kadın olarak onun olmaya çalışışını anlatışını yönetmenin çok iyi buldum.
• Fakat yabancılaşmayı merkeze alan Oslo, August 31 st (2011) açıkçası beni yordu. Diğer iki filme göre görece daha zor izleniyor.
Ama yine de her bir film kendi içinde bir sancıya odaklanıyor.
Kuzeyin mesafeli ve belki çoğu insan için donuk yapısı sizin de hoşunuza gidiyorsa Nordic sinemasına şans verebilir, bu serileri Joachim Trier'i tanımak için izleyebilirsiniz.
Web yapım aşamasındadır.
En iyi deneyim için mobil uygulamamızı indir.
En iyi deneyim için mobil uygulamamızı indir.
nilolay k.
(@nilolaykusmic)
☁️♪♪
Joined at December 2020
167
Followers
61
Following
28
Post
1,006
Movie
228
Serie
0
Book
Geçenlerde Mubi'de Joachim Trier’in Oslo, August 31 st (2011) filmini gördüm. İskandinav sinemasını keşfe henüz yeni yeni yelken açmış olsam da Joachim Trier izlemek istediğim bir yönetmendi, fırsattan istifade tam izlemeye karar vermiştim ki üçlemenin ikinci filmi olduğunu öğrendim.
Üçleme:…devamı
Paterson'ı Adam Driver'ı görünce öylesine açmıştım. Fakat film tatlı çıktı.:)
Adam Driver'ı Star Wars'tan tanıyorum aslında. Öyle çok da geçmişimiz yok fjfj
Fakat geçtiğimiz yıllarda başrolünü Scarlett Johansson'la paylaştığı bir boşanma hikayesi olan Marriage Story (2019) isimli filmi izlemiştim. O…devamıPaterson'ı Adam Driver'ı görünce öylesine açmıştım. Fakat film tatlı çıktı.:)
Adam Driver'ı Star Wars'tan tanıyorum aslında. Öyle çok da geçmişimiz yok fjfj
Fakat geçtiğimiz yıllarda başrolünü Scarlett Johansson'la paylaştığı bir boşanma hikayesi olan Marriage Story (2019) isimli filmi izlemiştim. O filmdeki performansını sevince dramalarına şans vermem gerektiğini düşündüm.
Filmi açtığımda bir pazar günüydü. Pazar gününü bilirsiniz, dışarı çıkmadıysanız gününüzle paralel aynı standartlıkta ve normallikte geçen bir film açmazsınız. Ben açtım. Hep yaparım bunu. Canım sıkkınsa da daha sıkacak hobiler edinirim.jdjd
Paterson da şaşırtmadı sevdim. :)))
Adını filmin ana karakterlerinden biri olan Paterson'dan alan film, her gün uyanıp kalkıp işine giden bi otobüs sürücüsüyle (Adam Driver) evde kendi halinde üretim ve sanat yapmaya çalışan karısının (Golshifteh Farahani) sıradan hayatının bir haftasını anlatıyor. Buraya bir parantez açmam gerekirse İran asıllı Golshifteh Farahani'yi de es geçemem. Onun da "Elly Hakkında" (2009) "Bab'Aziz" (2005) filmleri listemdeydi.(henüz izlemedim) Kendisini açıkçası gidip filmografisine baktığımda hiç izlemediğimi fark ettim. (İran sinemasına niye uzağım hiç bilmiyorum.) Şans vermeliyim. Kendisini sevdim.
Paterson: 2016
İmdb: 7,3
Tür: Dram / Romantik
Aslında önce bunu izleyip sonra Marriage Story (2019) yapsaydım sanırım bu tatlı çiftin sonunu buraya bağlayabilirdim. Ama neyseki ters izledim ve sonsuza kadar mutlu yaşadıklarına inanıyorum.fjj
Film böyle yaşadığını fark etmeyen bizler için sıkıcı olabilir aslında .fjfj sonsuza kadar mutlu mu¿ A yok hayır sonsuza kadar sıkıcı.jsjsj
Fakat sanırım belki de aslında hiç film olamayacağı konu edindiği için sevdim filmi bilmiyorum.✨
Paterson'un bu günlük rutinleri, şelalenin yanında şiir yazması, onları daktilo eşliğinde bize okuması, bara gitmesi, barmenle diyalog kurması, otobüs güzergahı, köşede bekleyen o insan, otobüse binen insanların kendi aralarındaki muhabbetine kulak misafiri olması, bu konuşmaları bizim de duymamız -cidden gün içerisinde aslında bir sürü şey duyduğumuz ve bir sürü şeye şahit olduğumuz gerçeği- akşamları kendini dışarı köpeği yürüyüşe çıkarması, köpeğin onu sevmemesi ve bunu belli etmesi (hfjfjfj) ve karısının eylemleri, davranışları, istekleri karşısında hep mutlu olması onu memnununiyetle karşılaması evet bazılarına korkunç gelebilir. fjfjf
Bana çok normal geldi. :))
Çünkü herkes kaos sevmez. Sanırım anahtar cümleyi yazdım. Kaostan, karmaşadan, gürültüden ve toksik hiçbir eylemden beslenmeyen o ilişki, o film Paterson.
Aslında film insanların birbirlerine olan tahammülünü yitirmesiyle birlikte artık dayanılmaz hale gelen bu tüketim toplumunun ekseriyetle tükettiği ve asla bir türlü rayına oturtamadığı hayatlarının umutsuz mutsuzluğuna bir cevap olmuş. Bi ne bekliyorsunuz sakinleşseniz mi acaba.fjfjn
Sıpsıradan da mutlu olunur. (mu¿) Belki evet, belki hayır.
Şahsen ama Paterson'la karısı Laura'nın gelecekte farklı şeyler yapma planları vardır diye düşünüyorum.(Karavan seyahati? fjfjfj)
Şaka bir yana elbetteki hayatlarına küçük de olsa çeşitli değişiklikler katacaklardır. Bir hafta için bile bence çok çeşitliydi her şey. Basit mutlulukların kıymetini bazen çok ıskalıyoruz. Iskalamayın. Basit mutluluklar iyidir.
Uyarı: Filmi TV'de açıp elinize mısır alıp izlemeyin derim sjsjn pc'yi açın edebinizle yarı uyur yarı uyanık verin yansın.hshsh
Dipnot: Peterson'ı izledikten sonra fark ettim ki yönetmeni Jim Jarmusch.
Gizem Treni (1989) isimli filmini izledikten sonra her filmini izleme kararı almıştım yönetmenin. Peterson (2016) tamamen hiç planlamadan Mubi'de bilinçsiz dolanırken denk geldi. Ne diyebilirim ki yönetmeni tanıma yolculuğunda iki filmi de çok sevdim.
Edit:Şu an (Ağustos-Eylül... 2023) Mubi'de yönetmenin bir çok filmi gösterimde.
Zaman ayırıp bu işi halletcem. :))
Sabah kısa bir parçasını kısa bir video olarak gördüğüm şu film bir yıldır listemdeydi. Dedim izleyeyim.
Yönetmenliğini Pelin Esmer yapmış. Pelin Esmer'in 11'e 10 Kala filmiyle Gözetleme Kulesi filmi de listemdeydi. Yönetmenle de İşe Yarar Bir Şey'le tanışmış oldum.(hoş buldum)…devamıSabah kısa bir parçasını kısa bir video olarak gördüğüm şu film bir yıldır listemdeydi. Dedim izleyeyim.
Yönetmenliğini Pelin Esmer yapmış. Pelin Esmer'in 11'e 10 Kala filmiyle Gözetleme Kulesi filmi de listemdeydi. Yönetmenle de İşe Yarar Bir Şey'le tanışmış oldum.(hoş buldum) Senaryosunu Barış Bıçakçı ile yazmış.(tanısanız seversiniz yazarıdır.)
Başrollerinde de Başak Köklükaya, Öykü Karayel, Yiğit Özşener yer alıyor. Uzun uzadıya anlatmak, büyüyü bozmak istemem fakat oldukça şiirsel bir anlatıma sahip film, hayır deneysel tarzda değil. Daha ziyade şehre biri girer, ya da şehri biri terk eder kıvamında devam eden bir öykü. Hatta Gülten Akın'la başlayıp, ana karakterin şair olmasından ötürü şiirle devam eden bir film. Akışı hoş. Trenle başlayıp Çello'yla biten enfes bir yolculuk hikayesi.
Nereye gidiyorlar, neden birlikteler, ne yapmak için? İzlerken tadına varın isterim. Ben şahsen kadının (Başak Köklükaya) hemşirenin ( Öykü Karayel) hareketlerinden yola çıkarak ne olduğunu anlamaya çalışmasının filmin kendisi olduğunu düşünüyorum.
Üstelik izleyenini karakterlerin yerine kendilerini koymaları durumunda inanılmaz sarsan bir film. Ben şahsen "Sen olsan ne yapardın." sorusuyla epey meşgul olacağım gibi.
Whiplash'i izledik hafta sonu.
2014 yapımı bir Drama.
Türü için Müzik/Dram demek daha doğru olur.
Yazar-yönetmen :Damien Chazelle
Modern klasikler arasına adını yazdırmış. Amerikan yapımı. Uzun zamandır listemdeydi. Blutv'ye dadanınca dedim Whiplash'i izleme zamanı gelmiş. Bateri sevdiğimiz için enfes keyif…devamıWhiplash'i izledik hafta sonu.
2014 yapımı bir Drama.
Türü için Müzik/Dram demek daha doğru olur.
Yazar-yönetmen :Damien Chazelle
Modern klasikler arasına adını yazdırmış. Amerikan yapımı. Uzun zamandır listemdeydi. Blutv'ye dadanınca dedim Whiplash'i izleme zamanı gelmiş. Bateri sevdiğimiz için enfes keyif aldık. (Mazoşist keyif evet)
Filmde sadece," iyi bateri çalamayanlar rockçı olur" demesine bozulmadık Jaz Orkestrası Şefi Fletcher'in, tavırları da irite edici. Çünkü Fletcher oldukça sert, acımasız ve doyumsuz bir karakter. Ama bunun sinyalini filmin 22. dakikasında veriyor. Unutma diyor, "Charlie Parker'ın "Bird" olmasının sebebi, Jones'un onun kafasına zil atmasıydı." Yani ya bu uğurda öleceksin. Ya öleceksin. Başkaca oluru yok.
Enteresan bir öğrenci öğretmen ilişkisiydi. Hiç istemediğim türden. Fakat etkisini gözlemlemek inanılmazdı. "çabalarım için özür dileyecek değilim” diyor Fletcher zorbalığını, öğretme tarzı olarak benimsediği için. Sonuçsa cidden ilginç. Bunun sonu cidden buraya mı varıyor. Çok ütopik değil mi. Andrew bence çok güçlü.
Başta boyun eğiyordu zorbalığa ama sonra öfkesine yenildi. Peki bu haklı öfkesi onu tutkusuna dur demek zorunda mı bırakacak. Bunu izliyoruz film boyu. Son sahneye bi miktar kalp bırakmış olabilirim. 🫰
Of çok iyiydi.
Tutkusunun peşinden giden çok az. Bana keyif verdi. ✨
Spoiler içeriyor
The Good Place, öyle ansızın, öncesinde hiçbir ön araştırma yapmadan çıktı karşıma. Hazırlıksız yakalandım.
Öteki dünyadan, ölümden, ahlaktan, etikten, dostluktan bahsediyor bir takım şeyleri sorgulatıyor dizi.
***
Öteki yaşam ve bu öteki yaşamın başlangıcıyla birlikte bunun nasıl gerçekleştiği, gerçekleşirken neler…devamıThe Good Place, öyle ansızın, öncesinde hiçbir ön araştırma yapmadan çıktı karşıma. Hazırlıksız yakalandım.
Öteki dünyadan, ölümden, ahlaktan, etikten, dostluktan bahsediyor bir takım şeyleri sorgulatıyor dizi.
***
Öteki yaşam ve bu öteki yaşamın başlangıcıyla birlikte bunun nasıl gerçekleştiği, gerçekleşirken neler olduğu ve sonsuzluğu üzerine çok düşünüyorum şahsen uzun zamandır.
Herkes düşünür. Bunu islam düsturuyla incelediğimizde, yaradılıştan beri cennet ve cehenneme gidilme zamanının gelmesini bekleyip, ayrıştırılma için (ölü ya da diri) herbirimizin kıyameti beklediği kitapta açıkça belli. Bundan bin yıl önce ölen de şimdi ölen de ölünce gidilen o mekanda(ya da boşlukta) zamandan bağımsız bir şekilde yeniden diriltileceği o kıyamet gününü bekliyor. Bu kıyamet gününde teraziler çıkacak iyi ve kötüler ayrılacak, cennete ve cehenneme gidecekler belirlenecek ve geçilecek köprüden. Dinlerin bir çoğuna göre de durum bu aslında.
Hatta diziyi izleyince şüphesiz herkesin aklına Dante'nin İlahi Komedya'sı gelmiştir. Dante’nin bu eseri Hristiyanlık dini ile ilgilidir ve ölüm sonrası hayatı bir kurgu içerisine sokup seyahat ediyormuş gibi anlatır.
Hatta Sandro Botticelli tarafından yapılmış The Divine Comedy Illustrated Dante'nin Cehennem'ini tasvir eder.
Bu eserde dokuz kat vardır.
Bu 9 çemberin her birinde farklı günahlar işlemiş olanlar mevcut. Çemberde aşağı inilip huni daraldıkça cezalar ağırlaşmaktadır. Cehennemdekilerin aldıkları cezalar, dünyadaki yaptıklarıyla belirlenmiştir.
Diğer bazı inançlara göreyse insanın döngüsünü evren üzerinde tamamladığı düşünülüyor. Asıl yer burası ve kaç bin yıldır aynı canlılar başka formlarda geri dönüyor buraya. Hatta uyum sağlayabilmek için evrimleşiyor. Diğer yandan ölünce bedenimizin fosile dönüşmesi sebebiyle, evrenle bütünleşik bir yapı olunduğu hatta evrene dönüşüldüğü üzerine mülahazalar da mevcut. Ya da sonraki yaşamın olmadığını, ölünce zamanın bittiğini, bedenin ve zihnin yok olduğunu dolayısıyla din ve yaratıcı kavramlarının olmadığını düşünenler de var. Hatta muhtemelen başkaca şeyler de vardır.
***
Nedir ne değildir bunu anlamak ya da anlamlandırmak ya da asla anlayamamak için malum tek bir seçenek mevcut herkes için; ölmemiz gerek.
The Good Place bu noktada giriyor mevzunun içine. The Good Place'i, İyi yer diye çevirebiliriz, ahiret olabilir, cennet ya da. Ben içeriye giriş bilindik dini olgularla olmadığı için İyi Yer diyeceğim yazının geri kalanında.
Ölümden sonra bir yaşam olduğunu varsayan taraftayız bu diziyle.
Anlayacağınız dizidekiler ölü, ve gördükleriniz dünyada gerçekleşmeyen şeyler.
2016 yapımı 4 sezonluk bir dizi bu bahsettiğim.
Ana karakterler dizi başladığında e haliyle ölmüşlerdir. Mevzu öldükten sonra ne olduğuyla alakalı bir durum komedisi. Komedi¿
Bu ölüler Elonour, Chidi, Tahani, Jason.
Ölü halleriyle İyi Yer'e(The Good Place)gelirler ve mevzu tam olarak o an başlar. Fakat bu İyi Yer kişileri buraya dünyada kazandıkları puanlarla alır. Bu puanlar kazanılırken dinler olgusuna kıyasla niyet önemli değildir. Yaptığınız eylem iyidir/iyi ya da kötü şeylere sebep oluyordur ya da kötüdür/ iyi ya da kötü şeylere sebep oluyordur.
Diziyi burada kadim dinlerden ayıran şey niyet. Biz biliriz ki niyetimiz iyiyse, eylemi iyi olarak kabul edebilir yaratıcı. Doğal olarak dizide geçen o domates sahnesinde, siz organik bir domates aldığınızda arka planda o domatesi yetiştiren kişinin hakkının yenmesi, ilaç sektörünün çevreye verdiği zarar, sürdürülebilirliğe aslında hiçbir katkı sağlamıyor oluşunuz ve küresel ısınmayı hızlandırıyor oluşunuz falan bu simülasyonda arka planda kalır, görünmez, niyetiniz iyi bir şey yapmaksa eyleminiz öyle kalır yaratıcı için, fakat dizide bu eyleminizin arka planda sebep olduğu tüm kötülükler size eksi puan olarak yazılır. Ve dünya harbiden çok berbat bir yer olduğu için bu mantıkla asla iyi bir insan olamazsınız. Yani siz diziye göre niyetiniz ne olursa olsun ya iyisinizdir ya da kötüsünüzdür. Bunu puanınız belirler. Fakat bu sistemde çatlaklar mevcuttur. Sistem artık bozulmuştur ve dizi bu yüzden 4 sezondur.ajja
Peki bu dizi karakterleri bu İyi Yer'i hak ediyorlar mıdır, bunlar dünyada nasıl insanlardır? Yoksa bu işte bi yanlışlık mı var, aslında Kötü Yer'de olabilirler mi? Bi işler dönüyordur ama nedir?, gibi sorular sorarken karaketerler, bizler de ne döndüğünü anlamalarını bekliyoruz dizinin ilk kısmında. Her anladıklarında yeniden başlatılıyor bu İyi Yer. Yeniden başlatma? Evet yeniden yeniden defalarca başlanan cennet.(cehennem?)
Evet cehennem. Bu iyi yer aslında cehennem. İblisler tarafından oluşturulmuş alternatif bir cehennem. (Bunu söylüyorum çünkü bunu siz de izleyince dizinin hemen ilk kısmında öğreneceksiniz. Zaten dizi bu cehennemden kaçış.)
Bilindik işkence yöntemlerinden sıkılan iblisin biri (Michael) çıkıp, insanlar İyi Yer'de olduklarını düşünüp acı çeksinler ister, bu acının cehennem azabından evla olacağını düşünür, bi yerde haklıdır, tahammül edilemeyen her şeyin toplanmış olduğu İyi Yer mi olur. Bıraksaydınız da onurmuzla yansaydık.hzhz
E haliyle Elonour bunu düzeltmenin tek yolunun iyi bir insan olmaktan geçtiğine inanıp, Chidi'den Etik ve Ahlak felsefesi dersleri almaya başlar, çünkü Elonour cidden dünyada da iğrenç bir insandır. Ve İyi Yer'i hak etmek için biraz olsun çaba sarf etmelidir. Çünkü İyi Yerde'dir ve burayı o ya da bu şekilde kaybetmemelidir. Yanlışlıkla da olsa gelmişsin neden kaybetmek isteyesin ki cenneti. Oh mis. Hem de Janet isimli her şeyi yapan robot meleğin bile var.ajaj
Bu az önce bahsettiğim Etik ve Ahlak dersleri, dizide yüzeysel değil, çünkü Chidi Etik ve Ahlak felsefesi profesörü.
(Chidi'nin orda ne işi var diye sorun hemen hemen.zjzj) E haliyle bunu Chidi'nin dilinden felsefe üzerinden anlatıp, aslında insanlara etik ve ahlak felsefesi hakkında bilgi de veren bir dizi The Good Place. Çünkü neredeyse tüm filozofların Etik ve Ahlak Felsefesi hakkında söyledikleri her şeye değinilmiş.
Fakat dizi ilerlerken sorgu boyutunuz değişiyor. ilginçleşiyor. Bu yeni tarz işkence deneyinde bir şeyi fark ediyor bu yeni cehennem formunu yapan mimar Michael.
Etik ve ahlak felsefesi dersleri alan bu ölüler iyi insan olmaya başlıyorlar, dahası aralarındaki dostluk bağı bu insanları geliştiriyor.
Ve dizi ilerlerken aslında dünyada şartlar ve koşullar iyileştirilirse, belki birbirleriyle karşılaşsalar, etik ve ahlaka dair felsefi bilgi edinmiş olsalar insanlar bir şeyler değişebilir mi sorusunu sormaya başlıyorsunuz.
Dünya'da daha iyi birer insan olmak için yaşam tarzımız, yaşadığımız yer, maddi gücümüz, arkadaşlarımız, çevremiz önemli bir etken mi?
Diyelim öyle. Dünya cidden berbat bi yer ve iyi insan olmak mümkün değil. Dizide bu da işleniyor son sezonda. Hatta o kadar berbat ki her şey dizide bile uzun yıllardır İyi Yer'e giden olmamış.
Çünkü dünya öyle karmaşık ve öyle baş edilemez ki insanlar istemese bile herhangi bir kötülüğe sebep olmuş olabilir. Dolaylı olarak kötüyüz artık.
Diğer yandan dizide tonlarca alternatif süreç deneniyor, yeniden diriliniyor, çevre faktörü deneniyor, puan sistemi sorgulanıyor, etkenler etkiler itkiler hepsi süzgeçten geçiriliyor.
Gerçek İyi Yer bile sorgulanıyor. Ki be en çok düşündüren kısmı bu dizinin. Çünkü gerçekten İyi Yer'de sonsuza kadar mutlu yaşayan bu insanlar artık belli bir noktadan sonra bundan sıkılmaz mı. Sonsuza kadar mutlu yaşamak çok da hoş bir şey olmayabilir mi? Sonsuz yaşamda bitmelidir? Bitmeli midir? Belki Yıldız tozu olma hakkımız vardır. Sonsuza kadar da mutlu olmayı istememek de haktır.shsjsj
Bu yüzden umuyoruz ki ameller niyetlere göredir ve biraz pasta yeyip eğlendikten sonra yıldız tozu olmayı isteme hakkımız vardır.
Ya da belki Dante'nin cehennemi paklar bizi. Sus.
İlginç bir deneyimdi benim için bu dizi.
Tavsiye ederim.✨
https://rastgeleerisimlibellek.blogspot.com/2022/08/the-good-place.html
Levhamızın doluluğu ya da boşluğu felsefi bi sorun olmaya hâlâ devam ederken, levhanın bir kısmının edinimlerimizle ya da edindirildiklerimizle dolduğu kanıksanamaz bir gerçek. Sevgiyi öğreniyoruz. Merakı, ilgiyi, keşfetmeyi, öğrenmeyi, iyiliği. Bulunduğumuz konum ve şartlar ne kadarını elverirse o kadarını. Bulunduğumuz…devamıLevhamızın doluluğu ya da boşluğu felsefi bi sorun olmaya hâlâ devam ederken, levhanın bir kısmının edinimlerimizle ya da edindirildiklerimizle dolduğu kanıksanamaz bir gerçek. Sevgiyi öğreniyoruz. Merakı, ilgiyi, keşfetmeyi, öğrenmeyi, iyiliği. Bulunduğumuz konum ve şartlar ne kadarını elverirse o kadarını. Bulunduğumuz aile, coğrafya, sosyal statü neyi öğütlerse ve neye örgütlerse onu.
Nefreti de öğreniyoruz tüm bu bizi geliştiren kavramların yanı sıra. Hatta nefret aktarılıyor. Ailen, çevren, milletin bir başka aile çevre ve milleti sevmeyebiliyor. Senden de sevmemeni bekliyor. Sen de ayak uyduruyorsun, kini, nefreti genetik bir miras gibi kabul edip sen de taşıyorsun geleceğe.
Mandariinid(2013) geleceğe taşıdığı bu nefreti işlediği için bir savaş filmi. Fakat savaş karşıtı bir savaş filmi. Taşıdığımız nefretin ayak izleriyle başlıyor her şey. Fakat oturup ailece bile izlenebilecek kıvamda. Öyle abartılı bildiğiniz savaş sahneleri falan yok. Estonya'lı İvo'nun evi ile mandalina bahçesi olan komşusu Margus'un evi arasında savaştan çok, savaşın anlamsızlığı, insanlık, yaşam öyküsü anlatılan.
Mandariinid, mandalina bahçesi demek. Umudun adı hep yenidoğan.
1992 yılında Gürcistan ile Abhazya arasında çıkan iç savaşın ortasında başlayan bu hikâyede, memleketi Estonya'ya dönmeyip Abhazya'da kalmayı tercih eden Ivo ve arkadaşı Margus, mandalina hasadını beklerken savaşın izlerine de dahil oluyor. Onların dahil olmasıyla, Çeçen Ahmed ve Gürcü Nika'nın da aralarına katıldığı savaşın ortasında güvenli bir alan oluşuyor; İvo'nun evi ve Margus'un mandalina bahçesi.
Bu savaşın bu iki düşmanı Ahmed ve Nika aynı evin içinde nefretlerini çekiştiriyor, birbirlerini tanıyor, birbirlerini anlıyor ve bazı şeyleri sorgulamaya başlıyorlar. Belki de sadece kötülük yapana düşman olabilmeyi beraber öğreniyorlar.
Öyle değil mi sahi. Savaşlarda hep masumlar ölüyor, üstelik genellikle öldürmemesi durumunda ölecek olan diğer masum tarafından.
Soru şu fakat ne için?
Tarih boyu insanlık mücadele etti. İlkin eline bir çubuk aldı ve sınır çizdi, dedi mahremiyetim burası, burasını geçersen bozuşuruz. İhlal etmedi karşısındaki fakat zamanla insan doyumsuz oldu. Sınırını başkaca çubuklarla sürekli genişletmek istedi. Büyümek, ilerlemek, sömürmek, yayılmak, kaynakları tüketmek ya da arkasından çubuğuyla onu dürtenden kaçmak için yaptı bunu. Fakat sonunda her yerde sınır ihlali başladı. Herkes daha fazla alan istiyordu. Ki kimisi cebren ve hile ile oluyordu bunun. Herkes birbirini iteledikçe, başkasının özgürlüğü ve alanına saygı azaldı, azaldıkça genişledi insan, genişledikçe tükendi. Aç gözlü hiyerarşi oluştu, asiller, aristokratkar, soylular kimsi kılıç zoruyla çizdi yeni toprak sınırını kimsi duygu sömürüsü ile kimisi dini imgeleri, siyasi otoriteleri kullanarak. Sınırlar değişti yıllarca nemalandı insanlık. Tüm bunlar olurken yeni doğana, çubukla çizdiği sınırın önündekinin ihlalinin meşru olduğu ve arkadan itekleyenin gaddar olduğu öğütlendi. Öğrendi yenidoğan bunu. Kalıtımsal olarak aktarıldı ona yeni toprağı almasına engel olana ve arkadan itekleyene duyulması istenilen nefret. Uydu yenidoğan buna tarihler boyu.
Çok azı dedi, ileri gitmeyelim, gelinmesin üstümüze bu saçmalık.
O çok azı işte bu filmi izledi ve anladı bu anlamsız süregelişi.
Muazzam bir film. Herkes mutlaka izlemeli. *Filmin efsane de bir soundtracki var.
Nias Diasamidze/ Mandalina Bahçesi. Filmi izlemediyseniz bile bu soundtracki mutlaka duymuşsunuzdur.
2013, Estonya yapımı, drama.
"Hangi taraftan olduğu ne farkeder.
İkisi de aynı yere gömülür."
"İki Katolik adam, birbirlerini çıldırtmadan Papalığı paylaşabilir mi?"
Bu filme Netflix yapımı olup izlenmesi gereken filmleri araştırırken denk geldim. Bafta Film Ödülleri'nde adaylığı da varmış. Listeye ekledim. İlk sırada bu film vardı. İkinciyi bir önceki gönderide paylaşmıştım yaparım böyle çılgın…devamı"İki Katolik adam, birbirlerini çıldırtmadan Papalığı paylaşabilir mi?"
Bu filme Netflix yapımı olup izlenmesi gereken filmleri araştırırken denk geldim. Bafta Film Ödülleri'nde adaylığı da varmış. Listeye ekledim. İlk sırada bu film vardı. İkinciyi bir önceki gönderide paylaşmıştım yaparım böyle çılgın şeyler.shh
Öncelikle biraz tarih bilgisi filme başlamadan iyi gelir. Kimdir bu Papa?
Papa dediğimiz dünden bugüne Katolik Kilisesi’nin başkanı. Bu makama da Papalık deniyor. Papalığın merkezi Roma şehrinde Vatikan. Vatikan bugün bildiğimiz gibi bağımsız ve Dünya'nın en küçük ülkesi.
Şimdi rivayete göre, İsa peygamberin en yakın arkadaşı Petros Roma'ya gelip İsa'nın kilisesini kurmuş. Bi şekilde MS. 300'lü yıllarda önceden zinhar yasak olan Hristiyanlığı Roma İmparatoru I.Konstantin artık yasal olarak kabul edip kendi de Hristiyanlığı seçince tabiri caizse işte papalık da almış yürümüş. Devlet işlerine mi karışmalar, şövalye mi yetiştirmeler, haçlı ordusu mu kurmalar, dünyaya mı hükmetmeler, cennetten arsa mı satmalar, ruhban sınıfı mı oluşturmalar, skolastik çemberde mi boğulmalar işte seç beğen al. Her bir şeyin içinde bu papalık.
Neyse sonra 1800'lü yıllara geldiğimizde malum Roma Moma falan kalmadığından İtalya Devlet'inin temeli atılıyor fakat papa Roma'nın İtalya toprağı olmasını istemiyor. Kutsal Roma kafası. Dolayısıyla papalık bağımsız kendi halinde bir devler oluveriyor. Küçük ama etkili bir devlet. İşte taa o MS.300'lerden beri ama 266 papa gelmiş geçmiş.
Bizim filmde gördüğümüz papalar ise 265. (Antony Hopkins) ve 266.(Jonathan Pryce) papalar. Artık aldıysak alacağımızı yoruma geçiyorum. He bu arada buraya kadar anlattıklarım filmde yok önceden bilmeniz gerek. Bu da amme hizmetiydi.jssj
Filmde iki papa yok tabii ki.
Filmin türünün Dram/ Komedi olmasından ötürü adı bu şekilde seçilmiş diye düşünüyorum. Böyle şeyler olmaz papalıkta çünkü.Tek adamlık esastır.
Fakat diğer zamanlardan farklı bir şey olduğu kesin. Dur anlatcam.
Film, 264. papa olan II. Jean Paul'un 2005'de ölmesiyle başlıyor.(bu Papa'da Mehmet Ali Ağaca'nın suikast düzenlediği papa. Hayır 1981'de bu suikast sonucu değil 2005'de ölüyor.) (Böyle karmaşık bir silsileye Türkiye'nin adının karışması da ne biliyim ne gereksiz şeyler djjd)
Şükürlerce ki hayır bu papa yok filmde.jhhs Sadece gerçekten öldükten sonraki merasim konulmuş filme. (2005 yılına ait video kaydı)
O öldükten sonra yerine işte Papa XVI. Benedictus geçiyor. Papa Benedik diyelim. Anthony Hopkins'in canlandırdığı papa oluyor. 265.papa. 1500'lerden sonraki ilk Alman papaymış kendisi. Çok sevilmiyor sanırım. Nazi diyenler oluyor filmde de kendisine. Katolik, radikal, reform sevmiyor. Fakat Benedik'ti diğer papalardan ayıran önemli bir özelliği var. Tam 700 yıl sonra tarihte ikinci defa bir papa makamını bırakıp yerine papa tayin etmek istiyor.
Kendisi aşırı katolikliğin verdiği sancıyla mı nedir, "Artık Tanrıyı duyamıyorum." deyip istifa ediyor. (Normalde ölünce düşüyor papalık) Benedik'ti ayıran şey bu. Bırakmış. Daha Bırakmasın mı ay. 84 yaşında shsh (95 yaşında da ölmüş. 2022)
Bir kerenin dışında hiç olmadı ama bu tarihte. Çünkü genellikle papa ölünce, kardinaller oy kullanıp 77 adet oyu geçeni papa ilan ediyorlar. Hatta bu mevzu Vatikan'da seçim sonrası bacadan çıkan beyaz dumanla halka haber ediliyor. Bu adamlara da yazık. Diyor ki Benedik istifa edip en son giderken "yoruldum, ben yönetici değilim alimim."
Siyaset zor iş cidden alimi bile zalim yapabiliyor.
Neyse filme gelecek olursak, filmde Meksikalı Kardinal olan aynı zamanda şuanki Hristiyanlık dünyasının 266. Papası, Franciscus, yani asıl adı Bergoglio olan Papa'nın Papa oluş hikayesini izliyoruz. Benedik'in ısrarı bu yönde, ona bırakmak istiyor makamı. İçten içe birbirlerine zıtta olsalar, e biraz reform olsa fena olmaz diyor Benedik. Franciscus'un Benedik'le yapmış olduğu diyaloglar çok güzel ve filmi izlettiren de zaten bu uzun diyaloglar. Sanırım filmi epey bi kitleye iyi film adı altında sevdiren de bu.
Film size ama acayip Hristiyanlık misyonerliği gibi gelebilir ilk başta. Öyle de zaten. Ama bence sinematografik olarak da başarılı. Meksikalı Papa'nın reformist, diğerine göre daha çağdaş, tango yapan, pizza yiyen bir papa falan olmasından ötürü diyologlar tatlı sert, atışmalı hatta mizahi. Benedik'te rol veren oyuncunun Anthony Hopkins olmasından ötürü de resmen severek izlenecek bir yol hikâyesi. Yer yer 2012'den beri ve 2022'de de halen papa olan Papa Franciscus'in geçmişine gidildiği, hayat hikayesinin de resmedildiği, e olacak o kadar da adamın sempatik gösterildiği, aynı zamanda da değişim ve dönüşümle aşırı skolastiğin çarpışmasının konu edindiği tarihsel alt metinli ve zannediyorum Hristiyanlık dinine ve Papa'ya karşı saygı ve sevgi kazandırılması için yapılmış bir film.shsj cübbelinin bugün her YouTube kanalına misafir olması gibi geldi bi an.shhshs
Ben tarihe ilgi duyduğum için sevdim. Fakat çok da tarihsel diyemem. Film çağa ayak uydurmak ya da uydurmamak meselesiyle ilgileniyor daha çok. Oluş hikâyesi.
Asırlardır mevzu da bu zaten.
"Hayat asla durağan değildir."
"Ödün verme, değiş."
Zaman akıyor. Tarih ilerliyor. Her şey değişiyor, dönüşüyor. Türkiye'de yapılmış olsaydı bu film bizde din adamını bakan olarak devlet atadığı için böyle bir şey mümkün olmayacaktı. Ancak mezhepten ziyade cemaat tarikat çatışması konu edinilebilir. Ama onlar da birbirilerine değil görev teslim etmek birbirlerini boğmak istiyorlar.sjjs ve çoğu radikal. Sorun da bu zaten sanırım. Reformist bir din anlayışına ihtiyacı var dünyanın. Din üzerinden kutuplaştırılmasına insanların, din üzerinden kandırılmasına, din üzerinden propanganda yapılmasına dayanılamıyor artık. İnanç çünkü içten gelen, başkalarının içinden gelip geçenlerin dikizlendiği değil.
Umarız inanmak istenyenler de inanmamak isteyenler de bunları kullanmak isteyen insanların kabında çorba olmaz.
Bu kadar uzun yazıyı hak ediyor mu film izleyelim mi yani. Evet. Mutlaka.
Yıl: 2019
Tür: Komedi / Dram
Yer/Yapımcı : Netflix
İmdb: 7,6/10
*
Umberto Eco'nun Gülün Adı isimli kitabını geçtiğimiz yıl okumuştum. Dün de ölüm yıl dönümü olduğunu öğrendim. 19 Şubat 2016. Aklıma düştü, başkaca meşguliyetlerden kaynadı hakkında bir şey yazamadım. Yâd edelim. Filmini de bugün izledim. Filmle inanılmaz paralel roman. O…devamı*
Umberto Eco'nun Gülün Adı isimli kitabını geçtiğimiz yıl okumuştum. Dün de ölüm yıl dönümü olduğunu öğrendim. 19 Şubat 2016. Aklıma düştü, başkaca meşguliyetlerden kaynadı hakkında bir şey yazamadım. Yâd edelim. Filmini de bugün izledim. Filmle inanılmaz paralel roman. O yüzden roman yorumum film için oldukça geçerli.
Gülün Adı, polisiye ve suç romanından öte muazzam bir orta çağ kitabı. Üstelik sıradan bir orta çağ kitabı da değil, skolastik döneme göndermelerle dolu.
14. yüzyıl İtalya’sında bulunan büyük bir manastırda yedi günde işlenen yedi cinayeti anlatıyor aslında Eco ama orta çağın sosyal, siyasi ve dini yapıları hakkında oldukça detaylı bilgiler de veriyor.
Ne çok şey değişmemiş aslında diyorsunuz, rahipler arası çekişmeleri okudukça, kendi içlerinde bile susturulan sesleri gördükçe. Kanıksanmış yargıların kabulü, kraldan çok kralcılık, eziyet, işkence. Ne kolay birine kâfir damgası yapıştırmak, dinden afaroz etmek, cadı ilan etmek, uğursuz saymak, fikirleri susturmak, kitapları yasaklamak. Üstelik cinayetlerin çözülmeye çalışıldığı bu manastırdaki koca kütüphane kapatılmış, girilmesi yasak, yani gelişmeye de kapalı bir toplum çizgisi.
Kitapta buna oldukça fazla yer veriyor Eco. Saklı kapılar ardına gizleniyor oluşun epey tasviri mevcut. Labirent bir kütüphane ve bilginin insanları itaatkâr olmaktan uzaklaştırdığını düşünen o rahipler. Meselesi bununla. Bilmin, ilmin, aklın skolastik düşünceyi yenmesini istiyor içten içe Umberto Eco, yarattığı William ve Adso karakterleri ile.
Mizahla da bunu destekliyor, saklanan gizlenen şey çünkü, Aristoteles'in Komedya'ya adadığı Poetika isimli kitabı. O yüzden bilginin insanı cezbetmesi, merak çünkü, kitabın peşine sürükledi bi kere herkesi...
Alınıp bir yerden bir tepeye konan şeyler mizah sevmiyor ama maalesef. Kutsanmış hiçbir şey mizah sevmiyor. Eleştiri asla kabulünde değil keskin kuralların. Alaşağı edilmekten korkuyorlar, ama mizahı yapılmayan o saygın kutsanmış öğreti maalesef korkumuza dönüşebiliyor. Korkularımızın kutsanması bizi tutsak eden.
Bu ve bu minvalde o kadar entelektüel birikim mevcut ki kitapta, yayın evi basmak istediğinde, bunun sayfasını azalt okumazlar demiş Umberto Eco'ya.shsh İşte o yüzden öyle alelade bir suç romanıdır diyemiyorsunuz, her yönüyle dolu dolu. Ben de okumak istedim haliyle. Kendisi de bunu belirtir zaten Eco'nun; “şimdiki zamanı yalnızca televizyon ekranı aracılığıyla biliyorum, oysa Ortaçağ’ın doğrudan bilgisine sahibim."
Ortaçağ ile ilgili basılmış bir çok eseri mevcut. İhtisas alanı. Eco'nun evinde 30 bin kitap bulunuyor, 250'si de ilk baskı dediklerimizden. Kendisinin en çok etkilendiği yazar ve kitabı, James Joyce/Ulysses. Öyle zor olduğu söylenir ki Ulysses'i okumanın, Eco'nun en sevdiği kitap olmasından dilinin ne kadar zorlayacı olduğunu anlamış olmanız lazım şu noktada. Hatta Eco'nun sekiz yılda yazdığı Foucault Sarkacı isimli kitabını okumaya çoğu kişi yeltenmiş ve okuyamamış. Ben yeltenmedim bile. İnsanın kendisini bilemesi harika bir şeydir çünkü Gülün Adı yeterli geldi o zeka karmaşasının beynimi deşmesine.jsjs Bunu da özellikle belitiyor zaten Eco kitabın sonunda. Bunu okuyan okurun canını yiyim. Ben okuruma güveniyorum. Tamam zaman zaman yorsa da bu doluluk, kafanız kazana dönse de müthiş bir keşif yapmış olduğunuz gerçeği değişmiyor.
Bellissimo 👌
İşte filmini de yazıyı bloga atmadan bi izleyeyim dedim. Nefis. Yönetmenliğini Jean-Jacques Annaud'un üstlendiği film, İtalya, Fransa, Almanya ortak yapımı.
Yıl:1986 (2saat 10 dk)
Tür: Gizem/Suç
Eco filmi çok beğenmemiş ama ben muazzam buldum. Mutlaka filmi de izlenmeli.
*Kitap & Film ortak yorumu
The Fountain ile ilgili bişeyler söylemek için, yönetmenin şeceresine inmek gerekiyor sanırım, çünkü epey değişik bi filmdi, çözümlenmeli, incelenmeli yönetmeni Darren Aronofsky’nin tarzını bilerek ilerlenmeli.
O yüzden Pi (1998) ile başlamak daha doğru olurdu sanırım, daha sonra işte kronolojik olarak…devamıThe Fountain ile ilgili bişeyler söylemek için, yönetmenin şeceresine inmek gerekiyor sanırım, çünkü epey değişik bi filmdi, çözümlenmeli, incelenmeli yönetmeni Darren Aronofsky’nin tarzını bilerek ilerlenmeli.
O yüzden Pi (1998) ile başlamak daha doğru olurdu sanırım, daha sonra işte kronolojik olarak en iyi yapımlarından yürünürdü;
Requiem For A Dream(2000) ✓
The Fontaine (2006)✓
Black Swan (2010)
Noah (2014)✓
Mother(2017)✓
Ben çok merak ettiğim için, ilk tercihi The Fountain(2006) ile yaptım-öyle bi elmas seçiyorum genelde, beğenirsem yönetmenin şeceresine iniyorum; bu genel olarak yönetmen bazlı izlediğim filmlerde yaptığım bişey- işte çünkü bazen salt film izlemiyor, bir yönetmeni bir yazarı keşfetmek gibi keşfetmek istiyorsunuz ki siz de öyleyseniz, The Fontaine bence yönetmeni tanımak için iyi bi kazı başlangıcı.
(Edit: Hayır bu yönetmene Requiem For A Dream'le başlamak, Mother'la devam etmek daha doğru olur gibi. Ben bu iki filmi izleyince fikir değiştirdim. Noah da baya vasat bir filmdi. Black Swan ve Pi'ye hâlâ sıra gelemedi. Mubi'ye gelince artık. Ama siz en iyisi kronolojik gidin fıjf)
Aslına bakacak olursak öykü hazin başlıyor. The Fountain(2006) Venedik Film Festivali’nde yuhalanmış. Evet, evet. Eleştirilmiş, gişede zarar etmiş. O yüzden ikiye bölünmeler söz konusu filmin yorumlarında; kimi taraf içeriği, anlatısı bakımından doyuma ulaşsa da amacı salt tüketmek olan kesim beğenmeyebilir. Onun yanı sıra fazlaca felsefe-bilim ve inanılmaz sinematografi arayanlar da kendi içinde fraksiyonlara ayrılabilir, evet doyuma ulaştık hayır aman aman da değildi.
Her izleyenin farklı algıladığı, anlamakta zorlandığı The Fountain, Darren Aronofsky’nin kendi söylemiyle, 'her izleyenin kendi cevaplarını bulmasını istediği, bu cevapları aramanın, arayıp bulamamanın bizim insiyatifimizde olduğu' bir film.
Filmin içeriğinden biraz bahsedecek olursam ki çetrefilli kısmı bu, bilimkurgu mevzusu da bunu karşılar; zaman dilimleri. Bi kraliçeli 16. yüzyılda gidiyorsunuz, bi günümüze geliyorsunuz, bir de bence zaman ötesi bir noktaya ulaşıyorsunuz ya da gelecekte bir zamana. Mevzuyu fantastik ya da bilim-kurgu yapan, tüm kişilerin olayların birbirinin devamı mı yoksa yansıması mı olup olmadığını anlayamamanız. Paralel evrenler bile olabilirler.
Konuysa, eşi ölmekte olan Tommy'nin (Hugh Jackman), ölümsüzlüğü bulmaya çalışması çerçevesinde ilerliyor. Daha doğrusu ölümün hastalık olduğunu düşündüğü için ölmek üzere olan karısını iyileştirmeye çalışan bir bilim insanının hikâyesi -hatta bununla ilgili yapılan çalışmalarda epey ilginç bir sonuca da ulaşılıyor-*
Fakat çok sevdiği eşi İzzi'yi(Rachel Weisz) kurtarmaya çalışan Tommy, ne yazık ki ölümü tedavi edemiyor. Ölürsünüz çünkü. Ölünür. The end. Eşi İzzi'yse ama ölümü olağan karşılayan bir kabullenişçi; hatta mezarına ekilen tohumdan varlığını sürdürmeyi düşlüyor, Hatta belki de o Hayat Ağacı mevzusu işte aynı döngüde aynı şeylerin yinelenmesi bile olabilir -belki biraz New Ageçi diyebiliriz İzzi için, evet, inanışlar bakımından çeşitliliğin bol olduğu bi film. Film adeta Tommy ile materyalist düşüncelerden sıyrılıp metafizik boyuta geçiş.ajsj
Neyse İzzi'inin yazmakta olduğu kitaba değinelim. Tarih,mit ve fantastik içerikli. 16.yüzyılda geçen öyküde engizisyon tarafından toprakları elinden alınmakla tehdit edilen Kraliçe İsabella'nın Tomas'ı/Tommy'i İspanya 'yı kölelikten kurtarabilmesi için, Hayat Ağacını bulmaya Maya ormanlarına gönderilmesi işleniyor. Hikâye İspanya 'da başlayıp Xibalba denilen Nebula'da bitecektir. Yıldız yani. Filmde de zaten Tommy'inin Xibalba'ya ulaşıp ulaşamayacağını sorguluyorsunuz. Xibalba işte Nirvana. O nokta. Yok olcak olan bir nebula. Fakat varılan yer, varılması istenilen, varıldığında kanılan, kanılmak istenilen, kanılamayan.
Ancak Izzi ölmek üzere olduğu için kitabın sonunu Tommy'nin bitirmesini istiyor. Mevzu da burda başlıyor. Ağacı bulan Tomas ne yapıyor? Tommy?#++#+#
İşte o yüzden bir de farklı boyutta Tommy çıkıyor karşımıza. (Dazlak olan) 26. yüzyılda. Oda ağaca erişip huzuru bulan sanırım. Hatta hani o yapılan deneyde ulaşılan sonuç var ya, belki de o sonuca erişildi.* Ve 26. yüzyılda gördüğümüzde günümüzdeki Tommy. (Spolier vermemek için geberdiğim bir inceleme yemin ediyorum.:/)Öyle de karışık evet film sjsj Hayır ama bi Dark değil.zjzj
Epey boyut değişimi mevcut. Zannediyorum hayat ağacı kısmında geleceğe ilişiyor mevzu.
İşte bu süreçte gözlemlediğimiz bence, Tommy'inin bu zaman dilimlerinde eriştikleri, düşündükleri kendini ne yönde ve nasıl şekillendirip değiştirdiği. Bu yolculuk esas. Kendiyle, inanışlarıyla, varoluşuyla savaşı. İzzi'inin ona kattıkları. Hani yolda buldukları. Dönüşümü, değişimi.
İnsan kibrinin arayışları, sonsuz susuzluğu, ulaşılmaza duyduğu güçlü isteği. Varınca ne olduğu, varılabilirliği.?
Tavsiye ederim. 🤞
Üç Renk: Mavi (Three Colours: Blue) Renk üçlemesinin ilk filmi. Bu üçleme Krzysztof Kieślowski'nin yönettiği üç filmin toplu adlandırmasıdır.
Bu filmler sırasıyla
Üç Renk: Mavi (1993),
Üç Renk: Beyaz (1994)
Üç Renk: Kırmızı'dır (1994)
Üç film de Fransızcayken Beyaz Fransa…devamıÜç Renk: Mavi (Three Colours: Blue) Renk üçlemesinin ilk filmi. Bu üçleme Krzysztof Kieślowski'nin yönettiği üç filmin toplu adlandırmasıdır.
Bu filmler sırasıyla
Üç Renk: Mavi (1993),
Üç Renk: Beyaz (1994)
Üç Renk: Kırmızı'dır (1994)
Üç film de Fransızcayken Beyaz Fransa ve Polonya ortak yapımı, Mavi ve Kırmızı ise Fransa, Polonya ve İsviçre yapımıdır.
•••
Üç Renk: Mavi filminde kahramanın elinde bir kesme şeker tutup bunu kahve fincanına batırdığı bi sahne var. Bu sahneyi neden yakın planla çektiğini şöyle anlatıyor filmin yönetmeni Krzysztof Kieślowski.
"Çok basit, kadın kahramanın dünyayı nasıl algıladığını göstermeye çalışıyoruz. Onun küçük şeylere, yanındaki şeylere nasıl odaklandığını göstermeye çalışıyoruz. Uzağındaki şeylerle ilgilenmiyor. Dünyasına sınır koymaya; dünyasını kendisi ve yakın çevresiyle sınırlamaya çalışıyor. Filmde buna benzer çok detay var. Kahveyle ıslanan şekeri yakın plandan çekmemizin sebebi, onun etraftaki hiçbir şeyle ilgilenmediğini göstermek. Başkalarıyla, yaptıkları şeylerle. Kendisini seven ve uzun bir arayışın ardında bulan adamla ilgilenmiyor. Hiçbir şeyle ilgilenmiyor, sadece şekerle ilgileniyor. Başka şeylere sırtını dönebilmek için şekere konsantre oluyor. "
E haliyle beş saniyelik sahnenin anlattığı bu kadarsa bu filmin daha neler anlatıyor olabileceği konusunda aydınlandık sanıyorum. Sinema severler ve sanat filmi yorumlayıcıları tarafından oldukça çok yorumlanmış bu üçleme.
Bense çok basit dille sıradan bir insanın ne derece etkilendiğinden bahsetmek istiyorum. Zira öneriler ve hakkındaki yorumlar sürekli karşıma çıksa da yeni tanıştığım bir yönetmen oldu kendisi, üslubunu şairane buldum ve sevdim diğer filmlerini de izlemeyi düşüyorum.
Bu renklere geleyim şimdi. Tanıdık gelmiştir malum Fransız bayrağının renkleri. Mavi, Beyaz, Kırmızı ki bu bayrağın oluşturuluş anlamı da renklerin temsil etmiş olduğu “özgürlük, eşitlik, kardeşlik” fikirlerini yansıtmak."Evrensel öyküler ve temalar anlatmak istiyorum, ama özel yaşamdan parçalarla.” diyor keza Kieslowski. Mavi, özgürlük teması barındıran filmimiz.
1994 yapımı
IMDb: 7,9/10
Dram/ Romantik
Çok sevdim. Yapım ve yazım aşamasında hep Krzysztof Kieślowski (Kristof Kilovski/Kişlovski) yer almış. Her şeyi düşünmüş. Mavinin filmin her yerine sirayeti muazzam. Histerik, hüzünlü, dramatik, açmazlı bir film.
Ünlü bir besteci olan kocasını ve 5 yaşındaki kızı Anna’yı bir trafik kazasında kaybeden Julie’nin bu üzüntüyle yaşamaya çalışmasını, yaşayamayışını, sırt çevirişini, hayata yeniden müzikle tutunuşunu; iyiliğini, algılarını, çevresini gözlemleyişini, etkilerini, etkilenmelerini yani kendini bulmaya ve anlamaya çalışışını konu ediniyor film. Filmde çalan besteler cidden muazzam ki bu besteler ciddi manada filme entegre besteci Zbigniew Preisner 'in eserleri.
Başrol oyuncusu Juliette Binoche, kendisini Milan Kundera'nın aynı isimli kitabından uyarlanan, Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği filmden çok severim. Ki daha sayısını bilmediğim pek çok filmde de oynamıştır. Muazzam bir oyuncu.
Sanat filmi olması sebebiyle sıkılabileceğinizi düşünebilirsiniz fakat zaten tutkulu olan tarafı bu. Bu tarz filmler vakit öldürmez, vakti kaliteli hâle getirir. İzlenebildiği için şanslı hissetmemiz, üzerine yorumlar okuyup, hakkında ne söylendiğine kulak kabartmamız gerekir. Entelektüel açıdan kendini geliştirmek gibi bi girişim de olmaz bu. Bu yaşamdan zevk alma meselesi. Bu tarz filmler üzerine kafa yorulur. E güzel olan da bu. ✨
Beyaz ve Kırmızıya kafa toplamak gerek. 🤞